Cuộc lội ngược dòng lạ lùng, về quê hương không phải để ngồi chỗ ấm êm

Tháng 3/2021, giữa lúc đại dịch COVID-19 căng thẳng, Việt Nam mới chỉ triển khai tiêm vắc xin cho nhân viên y tế thì bác sĩ Calvin Q Trịnh hồi hương.

Khi ấy, các báo đăng tin “Công dân đầu tiên có hộ chiếu vắc xin về nước”, hẳn là nhiều người cảm thấy cuộc lội ngược dòng của ông quá đỗi lạ lùng.

Trước đó, BS Calvin Q Trịnh đã định cư ở Mỹ được hơn 6 năm. Là một bác sĩ từ Việt Nam sang Mỹ định cư, tiếp tục học và tốt nghiệp Thạc sĩ chuyên khoa Phục hồi chức năng, các chứng chỉ về điều trị Y học thể thao, Phục hồi sản phụ khoa là một hành trình không dễ dàng. Đại dịch bùng nổ khi BS Calvin còn đang học, ông nhận bằng tốt nghiệp xuất sắc năm 2020, là bác sĩ Việt Nam (hiện tại trong nước) đầu tiên tốt nghiệp chuyên ngành này tại Mỹ. 

Đáy lòng của người di cư “vẫn thích văn hóa Việt Nam hơn”, còn thực tại trước mắt, BS Calvin nhận thấy ngành học của mình là hiệu chỉnh cơ xương khớp được ứng dụng trong phục hồi chức năng đã phổ biến tại Hoa Kỳ, nhưng quê nhà vẫn còn lạ lẫm. Trong khi đó, chuyên ngành này có biết bao cái hay, cái hữu ích, nếu làm tốt có thể giúp cho các thế hệ trở nên khỏe hơn và thậm chí đẹp hơn.

Thế là, BS Calvin Q Trịnh quyết định bán luôn căn nhà ở TP. Houston đông dân nhất Texas, bỏ qua giấy mời nhập quốc tịch Mỹ, cùng gia đình trở về Việt Nam, bởi: “Ở bên kia tôi không giúp được nhiều người như về quê hương”.

Chưa từng làm việc trong môi trường y tế công lập nhưng khi về nước, BS Calvin lại chọn Bệnh viện 1A (Bệnh viện Chỉnh hình và Phục hồi chức năng TPHCM) là nơi gieo những ý tưởng và kiến thức chuyên môn của mình. 

Đây cũng lại là một hành động khó hiểu với người ngoài cuộc, khi mà khá nhiều đồng nghiệp sau thời gian dài mỏi mệt đã lựa chọn rời khỏi y tế công, còn BS Calvin Q Trịnh thì xác định: “Về không phải tìm chỗ ấm êm mà ngồi”. 

Tận sâu thẳm, ông luôn cảm ơn Ban giám đốc Bệnh viện 1A đã tạo điều kiện tối đa cho hạt giống hiệu chỉnh cơ xương khớp có thể lên mầm, là Trung tâm Hiệu chỉnh cơ xương khớp - Y học thể thao (tọa lạc số 1A đường Lý Thường Kiệt, quận Tân Bình, TPHCM).

Xem thêm: Bác sĩ Trần Quốc Hùng: 30 năm tô điểm màu sắc bệnh nhân tâm thần

“Hiệu chỉnh cơ xương khớp” là kỹ thuật phục hồi chức năng chuyên sâu

“Hiệu chỉnh cơ xương khớp” đến nay vẫn còn là một danh từ mới mẻ với nhiều người.

Để giữ cho một hệ thống cơ xương khớp vận động bình thường thì nhiều bó cơ xung quanh xương phải phối hợp co giãn, nếu một trong những cơ đó bị tổn thương sẽ dẫn đến đau đớn do sự nghiêng lệch, chèn ép. Tựa như một căn lều muốn đứng vững thì khung lều, vải lều đều phải chắc chắn; chỉ một cọc lều yếu - gãy thì cả căn lều sẽ méo lệch, lung lay.

Các hội chứng về sự mất cân bằng tương quan về chiều dài, căng lực giữa các cơ chịu trách nhiệm vận động và giữ vị trí cân bằng cho ổ khớp lại không được đề cập trong các sách vở bệnh học và chẩn đoán đào tạo trước đây, mã bệnh cũng chưa có.

Các bác sĩ thường chẩn đoán chung là thoái hóa khớp, thoái hóa cột sống (trong trường hợp không thấy thoát vị đĩa đệm trên phim), và hướng điều trị cũng không phải là tái lập sự cân bằng các cơ vùng thân trên và chi trên hay thân dưới và chi dưới. 

Các thuốc giảm đau, giãn cơ, hay các phương pháp vật lý nhiệt, mát xa giúp giãn cơ tương tự chỉ giúp cho bệnh nhân dễ chịu trong thời gian điều trị, sau đó do sự mất cân bằng giữa các nhóm cơ và sự lệch vẹo vẫn tồn tại nên cơn đau quay trở lại.

Còn với hiệu chỉnh cơ xương khớp, quá trình điều trị sẽ “nhắm trúng đích” hơn.

BS Calvin Q Trịnh giải thích: “Chẳng hạn như để điều trị bệnh thoát vị đĩa đệm, tùy vị trí đau, mất đường cong sinh lý cột sống hay lệch vẹo khung chậu mà bệnh nhân được hiệu chỉnh cơ xương khớp dựa trên các hình ảnh lệch vẹo khám lâm sàng và Xquang trước đó.

Bệnh nhân được tiến hành các kỹ thuật chuyên biệt ức chế các nhóm cơ tăng co kéo sau cổ, trước ngực, bụng, thắt lưng-xương chậu-xương đùi… nhằm ngăn sự tăng co và sau đó mới kéo dãn chúng ra nhằm trách các vi tổn thương trong cơ, giảm bớt mỏi cơ.

Tiếp đó, xác định tăng kích hoạt và các bài tập sức mạnh nhóm cơ đối kháng hay nhóm đang bị tăng kéo giãn, giảm bớt sự căng cơ, kéo cột sống và khung chậu về hướng mong muốn để tái lập vị trí chỉn chu của các khớp đốt sống, đường cong sinh lý vốn có.

Khi đường cong được tái lập, lực nén giữa các đốt sống giảm, các thoát vị sẽ rút về và hồi phục (trường hợp đĩa đệm chưa thoái hóa và vỡ bao xơ) hoặc không tiến triển nặng thêm”.

Chưa kể, việc điều trị tập vật lý trị liệu hiện nay tại nhiều nơi chưa có sự cá nhân hóa hay theo dõi xuyên suốt, mỗi lần bệnh nhân đến lại gặp nhân viên khác hỗ trợ tập cho mình. Bên cạnh đó, khi mạng xã hội phát triển thì việc chăm sóc và điều trị bệnh cơ xương khớp có quá nhiều lựa chọn, mà không ít trong số đó dẫn đến tốn tiền vô ích. Ngược lại, ở vùng quê thì người đau xương khớp hầu như chỉ có thuốc uống và thuốc chích, không nghe đến các phương pháp tập luyện.

Vì vậy, BS Calvin và Trung tâm Hiệu chỉnh cơ xương khớp - Y học thể thao, Bệnh viện 1A - nơi ông đang là trưởng đơn vị - có quá nhiều việc phải làm.

Xem thêm: Bác sĩ Dương Công Minh - Trưởng khoa Dinh dưỡng tiết chế, Bệnh viện Nhi đồng Thành phố

Vị bác sĩ hết lòng vì sức khỏe cộng đồng, ước mong thay đổi tầm vóc cho cả thế hệ

Chào đón “công dân đầu tiên có hộ chiếu vắc xin về nước” là quy trình cách ly nghiêm ngặt. Dù là BS Calvin Q Trịnh đã có 2 mũi chích ngừa COVID-19 tại Mỹ nhưng lúc đó Việt Nam chưa có cơ chế riêng cho công dân có hộ chiếu vắc xin nên ông vẫn chấp hành theo quy định chung. 

Mặc dù vậy, BS Calvin vẫn rất vui khi được trở về, và lập tức đưa ra ý tưởng tặng bác sĩ tuyến đầu một món quà là bài thể dục vận động đặc thù. 

Vài tháng sau, cộng đồng đón nhận “Bài tập thở cho F0 điều trị tại nhà” vô cùng hữu dụng giúp chống chọi với dịch bệnh, được CDC nhiều tỉnh thành chọn làm bài tập thở chính quy; rồi bài tập thở mang tên “Mẹ ơi, cố lên” giúp thai phụ tăng cường chức năng hô hấp do BS Calvin hướng dẫn.

Đây là 2 clip cực hot được tất cả báo đài đăng tải, và các kênh youtube phát lại với hàng triệu views, giúp ích rất nhiều cho bao người bệnh và mẹ bầu vượt qua giây phút nguy nan.

“Bài tập thở cho F0 điều trị tại nhà” được CDC nhiều tỉnh thành chọn làm bài tập thở chính quy

Tháng 11/2021 BS Calvin Q Trịnh còn có niềm vui bất ngờ khi nhận được thư cảm ơn từ Tổng thống Mỹ đương nhiệm Joe Biden vì các ý kiến đóng góp chống dịch COVID-19 cho nước Mỹ mà ông đã gửi đề xuất khi chưa về nước.

Đại dịch qua đi, BS Calvin liên tục “lên sóng” trên các trang báo với nhiều vấn đề sức khỏe thường nhật: bệnh cơ xương khớp ở người trẻ do ngồi dùng máy tính và điện thoại sai tư thế, do ngồi vắt chéo chân, do động tác ẵm em; thoát vị đĩa đệm vì luyện tập theo clip trên mạng; những nguy hiểm rình rập khi vận động thể thao không đúng cách; và kể cả thể thao đúng cách thì vẫn cần những bài tập lấy lại cân bằng cho các nhóm cơ…

Đồng thời, ông cũng phổ biến đến cộng đồng các bài tập hữu ích cho người làm việc văn phòng, hay các bài tập dễ thực hiện tại nhà.

Không dừng ở đó, BS Calvin còn ấp ủ những dự án dài hơi cần nhiều đôi tay chung sức như chống gù vẹo cột sống cho lứa tuổi học đường; hướng dẫn phát triển chiều cao cho trẻ đúng cách; hoặc đem lại chất lượng cuộc sống tốt hơn cho các bà mẹ, bằng việc triển khai tập phục hồi chức năng cho phụ nữ sau sinh. Một người mẹ khỏe mạnh và hạnh phúc thì gia đình - tế bào của xã hội mới khỏe mạnh và hạnh phúc được.

Từ bỏ cuộc sống và công việc ở đất nước phát triển hàng đầu thế giới, chuyến lội ngược dòng lạ lùng của vị bác sĩ Việt kiều đã và đang đổi lấy những điều vô giá.

Là hàng triệu nhịp thở bình an trong đại dịch. Là hướng điều trị mới và hiệu quả cho bệnh cơ xương khớp. Là những nụ cười rạng rỡ của các cô bác lặn lội đường xa vẫn đều đặn đến với buổi trị liệu hiệu chỉnh cơ xương khớp vì họ đã bớt bệnh, khỏi bệnh mà không cần phẫu thuật. Và bức tranh đầy hứa hẹn về một thế hệ tương lai có vóc dáng khỏe đẹp, những gia đình yên vui.