Nghề Công tác xã hội trong ngành Y tế: Những sứ giả áo xanh sát cánh bên người bệnh và thân nhân

Người làm Công tác xã hội cần biết lắng nghe, đồng cảm

Tờ mờ từ 4 giờ sáng cũng là thời điểm nhân viên Phòng Công tác xã hội (CTXH) Bệnh viện Chợ Rẫy bắt đầu làm việc. Màu áo xanh CTXH nổi bật khắp mọi khu vực để bệnh nhân có nhu cầu giúp đỡ dễ dàng nhận biết.

Phòng CTXH có 42 nhân sự, thực hiện 24 hoạt động như: hướng dẫn bệnh nhân, kêu gọi chi phí hỗ trợ bệnh nhân nghèo, kết nối chăm lo bữa ăn với hàng ngàn suất ăn/ngày, chăm lo nhà vệ sinh khu nhà nghỉ thân nhân…

Tại quầy lấy số thứ tự, hàng trăm bệnh nhân được nhân viên Phòng CTXH hỗ trợ điền thông tin, hướng dẫn khám bệnh. Lượng người đông đúc nối nhau, không khí khẩn trương nhưng guồng công việc này đã quá quen thuộc, ai nấy cũng vui vẻ và hỗ trợ nhiệt tình.

Thạc sĩ Lê Minh Hiển – Trưởng phòng CTXH Bệnh viện Chợ Rẫy cho hay: “Bệnh viện Chợ Rẫy mỗi ngày khám ngoại trú từ 7.000 – 8.000 bệnh nhân. Khu E đối với trường hợp bệnh nhân ung thư cũng cả ngàn bệnh nhân nhưng các hoạt động này đã được đón tiếp từ 4h sáng, có những ekip đi làm sớm hơn để hướng dẫn cho cô bác đăng ký khám bệnh. Vào 5h30 sáng sẽ có đội ngũ đón tiếp cô bác từ bãi xe hơi để đăng ký khám bệnh”.

Ngoài hỗ trợ bệnh nhân đăng ký khám bệnh, các hoạt động chăm lo về đời sống tinh thần của bệnh nhân và thân nhân cũng được Phòng CTXH quan tâm sát sao, mang đến sự ấm áp, tiếp thêm nghị lực, sức mạnh để người bệnh vượt qua nỗi đau bệnh tật, an tâm điều trị và sớm xuất viện.

Một số hoạt động có thể kể đến như: “Bếp yêu thương” chia sẻ 4500 suất ăn miễn phí mỗi ngày; Chương trình “Đồng hành cùng chiến binh K” tổ chức định kỳ 2 tháng/lần giúp nâng đỡ tinh thần cho các bệnh nhân ung thư; “Chủ nhật chia sẻ yêu thương” với hoạt động văn nghệ, cắt tóc gội đầu, viết thư pháp, chụp ảnh lưu niệm; “Nhà nghỉ thân nhân bệnh nhân” phục vụ chỗ nghỉ cho thân nhân đi nuôi bệnh, bệnh nhân hoá xạ trị hoặc chờ khám...
 
Chị Cao Thị Thanh Thảo - nhân viên phục vụ Nhà nghỉ thân nhân bệnh nhân, Bệnh viện Chợ Rẫy chia sẻ: “Để làm được công việc này mình cần có lòng thương người, điều này rất quan trọng. Bởi vì khi chúng ta đồng cảm với bệnh nhân, với người nhà của họ thì chúng ta mới có thể làm tốt được”.

Mỗi nhân viên của Phòng CTXH Bệnh viện Chợ Rẫy phụ trách những công việc khác nhau nhưng ai nấy đều hết mình phục vụ bệnh nhân và thân nhân. Với chị Đỗ Thị Thanh Lan, công việc hàng ngày ngoài tiếp xúc với các nhà hảo tâm để kêu gọi viện phí, chị còn trực tiếp hỗ trợ các bệnh nhân, thân nhân mua bảo hiểm y tế, liên lạc với chính quyền địa phương trong những trường hợp thất lạc giấy tờ...

Công việc dù áp lực, tiếng chuông điện thoại dù có reo liên tục nhưng bất kể thời gian nào chị cũng sẵn lòng hỗ trợ để bệnh nhân được chữa trị kịp thời trong giai đoạn vàng.

“Nhà hảo tâm đến ngay lúc tụi mình chuẩn bị đi về, hay có những trường hợp đột xuất, mình phải giải quyết cấp bách thì mình sẽ luôn sẵn sàng làm ngoài giờ hành chính.

Một người làm CTXH khi mà làm việc ở trong môi trường bệnh viện thì mình phải có kỹ năng lắng nghe, mình phải biết lắng nghe nhà hảo tâm muốn điều gì, lắng nghe nguyện vọng của bệnh nhân và đặc biệt là mình phải có khả năng thấu cảm. Khi đó mình sẽ hiểu rõ khó khăn của người bệnh và hỗ trợ đúng cách”. Chị Đỗ Thị Thanh Lan - chuyên viên Phòng CTXH, Bệnh viện Chợ Rẫy chia sẻ.

“Sứ giả” may mắn của bệnh nhân nghèo

Căn phòng làm việc có diện tích khiêm tốn của vị Trưởng phòng CTXH Bệnh viện Chợ Rẫy - Thạc sĩ Lê Minh Hiển là một không gian bình dị, thân thương với những người ghé đến. Trong tủ đầy ắp những cuốn sách về về lòng nhân ái, nghị lực vượt khó, trên tường là những lời căn dặn của các vị tiền bối được đội ngũ CTXH xem là kim chỉ nam.

Thấu hiểu những trăn trở, thiếu thốn của bệnh nhân nghèo khi tham gia các chuyến khám bệnh tình nguyện tại các địa phương, hơn nữa, Chợ Rẫy là bệnh viện tuyến cuối, nơi đón nhiều ca bệnh hiểm nghèo có khi đã phải bán những tài sản quý giá nhất để chữa bệnh, anh Hiển lựa chọn cho mình sứ mệnh giúp đỡ người bệnh. Bất kể họ là ai, đến từ đâu, vị “sứ giả” may mắn của bệnh nhân nghèo luôn sẵn lòng giang tay khi biết có người đang cần đến sự hỗ trợ của mình.

Gần 20 năm làm CTXH, sự minh bạch chính là chìa khóa giúp anh Hiển tạo được lòng tin với người bệnh, các nhà hảo tâm và các đồng nghiệp của mình.

“Mỗi người bệnh, mỗi gia đình là một hoàn cảnh khác nhau, do đó để người bệnh và nhà hảo tâm yên tâm thì chúng tôi phải hiểu cặn kẽ từng hoàn cảnh, nắm rõ từng phác đồ mà các bác sĩ Bệnh viện chợ Rẫy sắp điều trị. Từ đó chúng tôi biết được chi phí bao nhiêu, bảo hiểm thanh toán ở mức độ nào và số tiền còn thiếu là bao nhiêu để đề xuất với nhà hảo tâm”.

“Đối với những hoàn cảnh được nhà hảo tâm giúp, sau khi kết thúc quá trình điều trị và dư viện phí thì chúng tôi cố gắng trình bày, chia sẻ để họ giúp đỡ lại cho những hoàn cảnh kém may mắn hơn mình.

Vì vậy, việc hiểu rõ, chia sẻ hoàn cảnh trên tinh thần công khai, minh bạch sẽ tạo được niềm tin từ nhà hảo tâm cũng như những người bệnh được giúp đỡ” - Thạc sĩ Lê Minh Hiển chia sẻ.

Công tác xã hội - Nghề cao quý và mang nhiều ý nghĩa nhân văn

Đối với người làm CTXH trong bệnh viện, công việc có những vất vả nhọc nhằn riêng nhưng bù lại họ được nhận những nụ cười, những lời động viên của các cô bác, anh chị, các cháu bé từ các địa phương trong quá trình khám chữa bệnh thiện nguyện.

Sau khi sức khoẻ đã hồi phục, mối quan hệ giữa “sứ giả áo xanh” với các thân nhân, bệnh nhân đã từng điều trị tại Bệnh viện Chợ Rẫy càng trở nên thân thiết. Những lời cảm ơn mộc mạc, những món quà quê đơn giản, cây nhà lá vườn từ cô bác gửi tặng tiếp thêm động lực để các anh chị tiếp tục “chạy và chạy” bất kể trong hay ngoài giờ hành chính.

Điều dưỡng Bùi Thị Kim Ngân - Phòng CTXH, Bệnh viện Chợ Rẫy chia sẻ: “Niềm vui là mình giúp được nhiều bệnh nhân, có những bệnh nhân vào bệnh viện nhưng không có tiền phẫu thuật thì mình kêu gọi nhà hảo tâm hỗ trợ. Sau khi hỗ trợ thì bệnh nhân được khoẻ, mấy đợt sau họ tái khám nói là đã đi lại được rồi, khoẻ nhiều rồi thì mình cảm thấy rất vui”.

Với phương châm “Làm những gì có lợi nhất cho người nghèo”, Phòng CTXH Bệnh viện Chợ Rẫy đã trở thành điểm tựa cho người bệnh có hoàn cảnh khó khăn. Không hẳn chỉ là hỗ trợ viện phí, các hoạt động khác như tặng 1 thẻ BHYT, hỗ trợ các thủ tục hành chính... cũng góp phần chung tay với các chuyên khoa chăm lo cho người bệnh.

“Khi nhận trong tay một kết quả ung thư, có thể trong gia đình hoặc người bệnh sẽ có phản ứng tiêu cực, thậm chí có người bệnh không muốn giữ sự sống của mình nữa thì nhân viên CTXH chúng tôi phải làm sao?

Một chút thôi, chỉ là một chút bằng cái nắm tay để nói rằng Bệnh viện Chợ Rẫy chúng tôi đã điều trị những ca này như thế nào, tỉ lệ thành công bao nhiêu.

Đôi khi chỉ cần một chút đó thì trong suy nghĩ của cô bác sẽ khác đi và dần dần họ sẽ hiểu hơn  về y học hiện đại. Từ đó thay đổi suy nghĩ, có khi chỉ là một chút thôi cũng có thể cứu được một mạng người” - Thạc sĩ Lê Minh Hiển tâm niệm.

Câu nói của những vị tiền bối luôn được đội ngũ CTXH khắc ghi: “Nếu dân gian có câu“lá lành đùm lá rách” thì tại Bệnh viện Chợ Rẫy, tinh thần của chúng tôi là “lá rách đùm lá nát”, cho nên vai trò của người làm CTXH là rất quan trọng”.

Nếu bác sĩ là người chữa bệnh thì người làm CTXH sẽ “chữa” cho hoàn cảnh của người bệnh, để những trường hợp có bế tắc về tài chính nhưng không bế tắc về y khoa vẫn có cơ hội điều trị, khỏe mạnh trở về với gia đình.

Chính những nhân viên CTXH sẽ là cầu nối giúp các bệnh nhân an tâm trị bệnh, sống lạc quan, tích cực; họ cũng là bờ vai để các thân nhân đang nuôi bệnh nương tựa khi cảm thấy chông chênh, lạc lõng. Bởi vì bệnh viện không chỉ là nơi chữa bệnh, mà còn nhà "nhà thương".

Ảnh: Hồng Cúc, Hồng Nhung và Phòng CTXH Bệnh viện Chợ Rẫy