1. Những thói quen tốt nào giúp cho răng miệng khỏe mạnh hơn?

Để răng miệng khỏe mạnh, ngoài việc chăm sóc đúng cách, chúng ta cần phải loại bỏ thói quen xấu và thay thế bằng những thói quen tốt nào, thưa BS?

BS.CK1 Phan Bá Ngọc trả lời: Để tăng việc chăm sóc răng miệng tốt, chúng ta cần loại bỏ một số thói quen xấu và thay thế bằng những thói quen tốt. Đầu tiên là hạn chế ăn đồ vặt, các loại thực phẩm ngọt, dẻo, dính hoặc các món ăn có chứa nhiều axit, ví dụ như cà phê hay các loại nước có gas để ngăn chặn việc sản sinh lớn lượng vi khuẩn trong khoang miệng. Thứ hai là cần lựa chọn những sản phẩm lành mạnh để thay thế những sản phẩm có hại cho sức khỏe răng miệng. Thứ ba là phải xây dựng lại thói quen chỉ đi thăm khám răng miệng khi tình trạng trở nên quá tệ như đau hay nhức răng. Cần kiểm tra sức khỏe răng miệng định kỳ, ít nhất 6 tháng/1 lần.

Bên cạnh đó, chúng ta phải sử dụng các loại sản phẩm vệ sinh răng miệng có chứa flour, ví dụ như nước súc miệng hay kem đánh răng. Tiếp theo, cần sử dụng thêm các sản phẩm như kẹo cao su hay kẹo ngậm có chứa thành phần xylitol, giúp ngăn ngừa vi khuẩn mutans gây ra tình trạng sâu răng ở tất cả các lứa tuổi.

2. Xylitol có tác dụng thế nào trong việc bảo vệ và phòng ngừa các bệnh về răng miệng?

Trong đó, Xylitol - một thành với lịch sử hơn 130 năm vẫn cho thấy vai trò và tầm quan trọng trong chăm sóc sức khỏe răng miệng. Nhân chương trình hôm nay, nhờ BS chia sẻ thêm:

- Tác dụng của Xylitol trong bảo vệ răng miệng và phòng ngừa các bệnh răng miệng nào, thưa BS?

- Cơ chế hoạt động của yXlitol để đạt được hiệu quả hạn chế sâu răng, giảm mảng bám?

BS.CK1 Phan Bá Ngọc trả lời: Xylitol có 4 tác dụng bảo vệ và phòng ngừa các bệnh răng miệng sau:

- Đầu tiên là ngăn ngừa vi khuẩn gây sâu răng và viêm nướu.

- Thứ hai là có tác dụng làm giảm màng bám.

- Ba là hạn chế khô miệng và ngăn ngừa hôi miệng, vì Xylitol gây kích thích việc bài tiết nước bọt.

- Bốn là giúp răng chắc khỏe hơn trong việc tái khoáng và ngăn ngừa mảng bám do sâu răng.

Xylitol là một hoạt chất được chiết xuất từ cây bạch dương và cây sồi, có tác dụng ức chế sự phát triển của vi khuẩn, đặc biệt là loại vi khuẩn gây sâu răng Streptococcus-mutans. Các loại đường khác khi đi vào trong khoang miệng, vi khuẩn mutans sẽ hấp thụ phần đường còn sót lại trên bề mặt răng và kẽ răng. Chính loại vi khuẩn này sẽ chuyển hóa các loại đường khác thành axit và gây ra tình trạng bào mòn men răng, cuối cùng dẫn đến hậu quả là sâu răng.

Đối với việc khi chúng ta sử dụng những loại thực phẩm có chứa đường Xylitol, vi khuẩn mutans vẫn sẽ hấp thu. Tuy nhiên, chúng sẽ không thể chuyển hóa Xylitol thành axit, do vậy khi mutans hấp thụ càng nhiều thì hoạt động của loại vi khuẩn này càng yếu. Chính vì vậy, khi không thể sản sinh ra axit, vi khuẩn mutans sẽ không gây ra tình trạng bào mòn men răng hay gây mất khoáng, hạn chế và phòng ngừa được tình trạng sâu răng.

Cơ chế hoạt động của Xylitol giúp ích rất nhiều trong quá trình phòng ngừa sâu răng, thứ nhất là hỗ trợ quá trình tái khoáng, từ đó giúp cho răng thêm chắc khỏe hơn. Thứ hai là Xylitol có tác dụng kích thích việc sản sinh nước bọt để tạo ẩm, từ đó trung hòa axit và rửa sạch hoặc phân rã các mảnh vụn thức ăn có trong khoang miệng. Từ đây sẽ giúp giảm được các mảng bám và vi khuẩn gây hại và gây mùi trên răng.

3. Những nghiên cứu chứng minh vai trò của Xylitol trong chăm sóc răng miệng

Với tuổi đời hơn 130 năm và lịch sử đặt chân vào ngành chăm sóc sức khỏe răng miệng, nhờ BS chia sẻ một (hoặc vài) nghiên cứu cho thấy vai trò rõ hơn của Xylitol?

- Trong đó đã có nghiên cứu nào chứng minh lợi ích của Xylitol phù hợp với mô hình bệnh răng miệng trên người Việt chưa ạ?

BS.CK1 Phan Bá Ngọc trả lời: Xylitol đã có lịch sử rất lâu đời, nhưng đối với Việt Nam, vai trò của Xylitol còn khá mới đối với người dân. Nghiên cứu đầu tiên được rất nhiều các giáo sư trên thế giới tham gia. Trong đó, điển hình nhất là nghiên cứu của Giáo sư Kauko Mäkinen và nhóm nghiên cứu từ trường Đại học Turku (Phần Lan). Phần Lan là một đất nước rất phát triển về mặt giáo dục y tế, họ đã nghiên cứu được về tác dụng của Xylitol trong việc bảo về răng miệng.

Từ nghiên cứu này, họ đã bắt đầu phát triển thêm các sản phẩm có chứa Xylitol, ví dụ như kẹo ngậm, kem đánh răng, kẹo cao su, có tác dụng bảo vệ răng miệng và chống sâu răng. Bằng chứng cho thấy Phần Lan là một đất nước rất phát triển về y tế giáo dục, đất nước họ đã tiến hành việc tổ chức các chương trình giáo dục nhằm xây dựng thói quen sử dụng Xylitol từ năm 1992 để phòng ngừa việc sâu răng. Đó là một số các nghiên cứu đã được khoa học chứng minh về tác dụng của Xylitol và đã được sử dụng rộng rãi trên thế giới.

Chúng ta có thể thấy khi nhìn bên ngoài, người dân ở châu Âu, châu Phi, người châu Á, người Việt Nam sẽ trông khác nhau về thể trạng. Nhưng có một điều đặc biệt là về mặt sinh lý, cấu tạo mô răng, hầu như ở các chủng tộc đều giống nhau. Thành phần của răng đều có chứa flour, canxi, men răng, tủy và ngà răng. Về mặt sinh lý và cấu tạo răng, hầu như sẽ không có sự khác nhau giữa các chủng tộc. Nghiên cứu này đã được áp dụng tại Phần Lan và được thực hiện rộng rãi, Xylitol có tác dụng bảo vệ răng miệng cho người dân Phần Lan rất tốt.

Ở châu Á, có tập đoàn Lotte của Nhật, họ đã nghiên cứu và sử dụng Xylitol rộng rãi trên toàn quốc, ở người dân Nhật Bản, người dân Hàn Quốc và hiện tại người ta đã áp dụng ở Việt Nam. Về chủng tộc người châu Á như Nhật Bản hay Hàn Quốc hầu như giống với người Việt Nam cả về ngoại hình lẫn răng miệng, tại các quốc gia này đã có sự hiệu quả trong việc phòng ngừa sâu răng từ Xylitol. Tại thị trường Việt Nam, từ lâu đã có sự xuất hiện của các sản phẩm kẹo gum chứa hoạt chất Xylitol và đang được nhiều người sử dụng.

4. Xylitol có an toàn trong việc sử dụng bảo vệ răng miệng lâu dài?

Xylitol được ví như “người gác đền” của khoang miệng. Xin hỏi BS, Xylitol liệu có an toàn khi sử dụng lâu dài? Từ độ tuổi nào có thể sử dụng Xylitol bảo vệ răng miệng và phù hợp với những ai ạ?

BS.CK1 Phan Bá Ngọc trả lời: Có thể khẳng định, việc sử dụng Xylitol mang lại tác dụng cho sức khỏe răng miệng khi sử dụng lâu dài. Dẫn chứng cho thấy ở Phần Lan, một đất nước rất phát triển về y tế giáo dục, đã tổ chức chương trình giáo dục nhằm xây dựng thói quen dùng Xylitol từ năm 1992. Về mặt sử dụng Xylitol lâu dài, có rất nhiều tác dụng. Đầu tiên là chúng ta ngăn ngừa vi khuẩn gây sâu răng, viêm nướu. Thứ hai là giảm tình trạng mảng bám, hạn chế khô miệng, ngăn ngừa hôi miệng. Cuối cùng là giúp cho răng chắc khỏe hơn.

Chiến dịch Smart habit, được dịch là “Thói quen thông minh” đã và đang được tập đoàn Lotte của Nhật học hỏi kinh nghiệm từ Phần Lan, nhằm triển khai rộng rãi, đầu tiên là ở Hàn Quốc, Nhật Bản, hiện nay cũng đang được áp dụng tại Việt Nam. Chiến dịch này khuyến khích xây dựng “thói quen thông minh” cũng như phương pháp dùng xylitol từ sớm cho trẻ nhỏ.

5. Kẹo gum Xylitol nào giúp ngăn ngừa sâu răng, giảm mảng bám?

Xylitol thường thấy trên kẹo gum. Tuy vậy, tác dụng của nó có giống nhau giữa các sản phẩm? Trên thị trường có nhiều loại, làm sao để lựa chọn kẹo gum Xylitol được chứng thực tác dụng ngăn ngừa sâu răng, giảm mảng bám, thưa BS?

BS.CK1 Phan Bá Ngọc trả lời: Những sản phẩm giống như bàn chải, kem đánh răng hay tất cả các loại sản phẩm trên thị trường hoặc thuốc, giày dép chúng ta mua đều không thể nào giống nhau ở tất cả các hãng. Thứ nhất là để lựa chọn được một sản phẩm tốt, đầu tiên phải đảm bảo đủ hàm lượng, ví dụ như kem đánh răng, phải đảm bảo hàm lượng trên 10.000 flour. Thứ hai là một sản phẩm ở bất kỳ một đất nước nào cũng cần có sự chứng nhận của một cơ quan đủ thẩm quyền và uy tín.

Tại Việt Nam, về các sản phẩm dành cho răng miệng, nên sử dụng những loại có sự khuyến nghị hay công nhận của Hội Răng Hàm Mặt Việt Nam, đây là một hội lớn nhất trong việc khuyến cáo các sản phẩm về răng miệng hay trong việc phát triển về Nha khoa ở Việt Nam.

Tuy nhiên, ngoài việc sản phẩm phải đủ hàm lượng khuyến cáo, cần có thời gian sử dụng đều đặn, giống như khi uống thuốc, cần phải đủ liều. Chúng ta nên tự tạo cho mình một thói quen sử dụng đều đặn, nên dùng ít nhất 3 lần/1 ngày, đây là khuyến cáo khi lựa chọn sử dụng sản phẩm Xylitol.

Không phải tất cả các sản phẩm đều giống nhau, mặc dù đều có thành phần là Xylitol, tuy nhiên mỗi hãng đều có một tiêu chuẩn khác nhau. Thông thường, người tiêu dùng hay lựa chọn những sản phẩm đã được một tổ chức có uy tín công nhận, điều này làm cho chúng ta yên tâm hơn trong việc sử dụng.

6. Trẻ em có thể ăn kẹo gum Xylitol được không?

Thưa BS, 2 cậu bé nhà tôi mỗi lần đánh răng là như đánh trận, phải nhắc đi nhắc lại nhiều lần. Nhờ BS chia sẻ bí quyết nào giúp trẻ hợp tác chăm sóc răng miệng ạ? 2 bé cũng rất thích ăn kẹo gum Xylitol, xin hỏi BS trẻ em có thể dùng được không ạ?

BS.CK1 Phan Bá Ngọc trả lời: Đây là một câu hỏi nhận được rất nhiều sự quan tâm và thắc mắc từ các bậc làm cha mẹ. Các bé nhà tôi cũng giống như trường hợp 2 bé nhà bạn thính giả gửi câu hỏi về cho chương trình, mỗi lần gọi con đi đánh răng giống như “đi đánh trận”. Vì việc đánh răng gây ra sự khó chịu cho đại đa số các trẻ nhỏ, đặc biệt ở một số bé nhạy cảm, chúng sẽ cảm thấy rất khó chịu. Bên cạnh đó, một số loại kem đánh răng còn có mùi hoặc vị khiến trẻ không thích.

Theo kinh nghiện của tôi trong việc vệ sinh răng miệng cho trẻ nhỏ, đầu tiên tôi sẽ ở bên cạnh và đánh răng cùng con. Các động tác chải răng của con, phụ huynh nên hướng dẫn trẻ giống như thói quen đánh răng hàng ngày của mình. Hãy xem việc đánh răng cùng trẻ giống như một trải nghiệm, một hoạt động vui chơi giữa ba, mẹ và con. Cha mẹ nên tạo một bầu không khí vui vẻ và hứng thú, nêu lên tầm quan trọng của việc đánh răng, ví dụ cho bé xem một bạn nhỏ không chịu đánh răng sẽ bị đau răng như thế nào để bé có động lực trong việc vệ sinh răng miệng của mình hơn.

Không nên ép buộc trẻ, vì không phải lúc nào con cũng sẽ ở bên cạnh bạn, nếu không tạo được thói quen một cách vui vẻ và luôn ép buộc con phải làm theo ý mình, chắc chắn khi không có bạn ở bên cạnh trẻ sẽ không tự giác đi đánh răng. Hãy hình thành dần thói quen đánh răng cho trẻ qua các phương pháp nhẹ nhàng, cải thiện vấn đề vệ sinh răng miệng một cách tự nguyện.

Việc sử dụng kẹo Xylitol đã được lan truyền rộng rãi trên thế giới, ở nhiều nước tiên tiến. Có thể thấy ở những nơi có nền y học phát triển như Phần Lan, Hàn Quốc hay Nhật Bản, việc sử dụng kẹo gum Xylitol rất rộng rãi và hình thành trong thói quen sử dụng Xylitol hàng ngày cho trẻ nhỏ ở một liều lượng nhỏ. Tại Việt Nam, việc sử dụng Xylitol sẽ rất tốt trong việc chăm sóc sức khỏe và tạo thói quen tốt từ nhỏ cho các bé.

7. Cần làm gì để ngăn ngừa sâu răng quay trở lại?

Tôi đánh răng ngày 2 lần sáng - tối, còn giữa trưa sau khi ăn xong thì thường súc miệng bằng nước muối, nếu có ăn ngọt thì uống nhiều nước. Như vậy đã đủ để ngăn ngừa sâu răng quay lại chưa? Vì tôi sâu hết 4 răng hàm, đã trám rồi nhưng vẫn rất ám ảnh. Mong BS cho lời khuyên.

BS.CK1 Phan Bá Ngọc trả lời: Nhìn vào hậu quả, có thể thấy việc vệ sinh răng miệng của bạn chưa đủ để nhăn ngừa tình trạng sâu răng. Mặc dù đã đánh răng ngày/2 lần, có súc miệng sau ăn ăn nhưng vẫn bị sâu răng, bạn nên xem lại cách chăm sóc răng miệng của mình. Thứ nhất là nên xem lại thói quen chải răng ngang, dọc hay xoay tròn, có đánh răng đủ mỗi lần 2 - 3 phút không, đã đánh đủ 3 mặt: mặt ngoài, mặt nhai, mặt trong hay chưa? Thứ hai là bạn nên kết hợp dùng thêm các phương pháp chăm sóc răng miệng khác, ví dụ như sau khi đánh răng bạn chỉ làm sạch được bề mặt răng, tuy nhiên nhiên ở kẽ răng sẽ không được làm sạch đến. Bạn nên hình thành thêm một thói quen kết hợp dùng chỉ nha khoa để lấy sạch mảng bám và thức ăn dư thừa trong kẽ răng hoặc dùng máy tăm nước để làm sạch.

Bạn cũng có thể sử dụng thêm thành phần bổ sung, ví dụ như trong túi có thể để kẹo gum Xylitol. Những lúc không có thời gian hay không có điều kiện để đánh răng, bạn có thể sử dụng sản phẩm đó để thay thế, giống như một thói quen hàng ngày.

8. Vị ngọt trong kẹo gum có ảnh hưởng đến răng miệng và gây tăng đường huyết không?

Em được biết, hiện ở VN chỉ có Lotte Xylitol được chứng nhận ngăn ngừa sâu răng. Nhưng mà, em dùng kẹo thì vẫn thấy vị ngọt. Em sợ ăn ngọt nhiều sẽ không tốt. BS cho em hỏi, vị ngọt trong kẹo gum này có ảnh hưởng răng miệng không và có làm tăng đường huyết không ạ?

BS.CK1 Phan Bá Ngọc trả lời: Tại sao các khuyến cáo cho rằng để bảo vệ sức khỏe răng miệng, chúng ta không nên ăn nhiều đồ ngọt nhưng ăn kẹo gum có vị ngọt lại có tác dụng bảo vệ răng miệng? Như đã đề cập trước đó, kẹo gum Xylitol được chiết xuất từ tự nhiên, từ cây sồi và bạch dương. Xylitol bản thân nó là một chất không đường nhưng có vị ngọt tự nhiên, do đó không gây hại cho răng và đã được nghiên cứu, sử dụng rộng rãi ở Phần Lan, Nhật Bản và Hàn Quốc. Kẹo gum Xylitol được sử dụng như việc tạo thói quen hàng ngày để bảo vệ răng miệng.

Vị ngọt trong kẹo gum không gây ra sâu răng và có tác dụng bảo vệ răng miệng. Bên cạnh đó, khi sản xuất kẹo gum Xylitol, nhà sản xuất đã nghiên cứu vị ngọt tự nhiên trong kẹo sẽ không gây tăng đường huyết. Một thí nghiệm cho thấy sau khi ăn kẹo và đã thử lại đường huyết cho thấy chỉ số không tăng. Lượng đường nạp vào cơ thể từ việc ăn kẹo gum Xylitol cũng không gây tăng cân và không làm thay đổi lượng insulin trong máu gây tăng đường huyết. Do vậy, bạn có thể hoàn toàn yên tâm trong việc sử dụng Xylitol.

9. Sử dụng bao nhiêu kẹo gum Xylitol trong 1 ngày là phù hợp nhất?

Tôi đánh răng đủ ngày 2 cữ nhưng không hiểu sao vẫn hôi miệng, khô miệng. Tôi dùng Xylitol để át đi điều này mỗi khi gặp khách hàng. BS cho tôi hỏi, ngày sử dụng bao nhiêu kẹo gum Xylitol là phù hợp? Nhiều khi tôi dùng đến 5 - 6 viên/ ngày, như vậy có ảnh hưởng gì không?

BS.CK1 Phan Bá Ngọc trả lời: Có rất nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng hôi miệng. Đầu tiên là mặc dù bạn có đánh răng nhưng có thể thức ăn dư thừa vẫn còn mắc lại ở kẻ răng, chưa được làm sạch và phân hủy bên trong khoang miệng gây hôi miệng. Thứ hai là có thể bạn đang mắc một bệnh lý khác, ví dụ như bệnh về bao tử hoặc các bệnh lý về Tai Mũi Họng cũng sẽ gây ra tình trạng hôi miệng. Nếu điều trị dứt điểm những bệnh lý này, tình trạng hôi miệng chắc chắn sẽ khỏi hoàn toàn.

Về vấn đề vệ sinh răng miệng, bạn nên kết hợp thêm việc dùng chỉ nha khoa hoặc máy tăm nước để làm sạch kẽ răng và đánh răng đúng cách để làm sạch hoàn toàn các mảng bám trên răng, tránh tình trạng bị hôi miệng.

Về việc bạn sử dụng kẹo gum Xylitol 5 - 6 viên/ ngày sẽ không gây ảnh hưởng gì đến sức khỏe răng miệng. Các nhà khoa học đã đưa ra lời khuyên, liều lượng sử dụng kẹo gum Xylitol để đạt được hiệu quả, giảm tích tụ mảng bám và giảm sâu răng là 5 - 6g/1ngày, dùng tối thiểu 3 lần/1 ngày. Có thể định lượng mỗi lần sử dụng là 2 viên sau bữa ăn chính và sử dụng thêm sau bữa ăn phụ.

Phần 1: Tiết kiệm chi phí nhờ chăm sóc sức khỏe răng miệng đúng cách

Trân trọng cảm BS.CK1 Phan Bá Ngọc và Lotte Xylitol - kẹo gum số 1 tại Nhật Bản đã đồng hành cùng AloBacsi trong chương trình này.