1. Phân loại ung thư tuyến giáp

Nhờ BS giải thích, ung thư tuyến giáp được phân loại như thế nào? Giai đoạn sớm và giai đoạn muộn được hiểu như thế nào?

BS.CK2 Trương Thành Trí trả lời: Ung thư tuyến giáp bao gồm nhiều loại bệnh lý. Có loại diễn tiến chậm, mạn tính và tỷ lệ điều trị thành công rất cao. Tuy nhiên, cũng có loại diễn tiến rất nhanh và tỷ lệ tử vong khá lớn.

Thông thường, ung thư tuyến giáp được phân thành 2 nhóm chính: ung thư tuyến giáp xuất phát từ các tế bào nang tuyến giáp và ung thư tuyến giáp xuất phát từ tế bào C (tế bào cận nang).

Ung thư tuyến giáp xuất phát từ tế bào nang tuyến giáp lại được chia thành 2 nhóm: ung thư tuyến giáp biệt hóa tốt và ung thư tuyến giáp không biệt hóa.

Ung thư tuyến giáp biệt hóa tốt chiếm tỷ lệ nhiều nhất, khoảng 85 - 90% các trường hợp và may mắn là bệnh có tiên lượng khá tốt. Trong phân loại này gồm ung thư tuyến giáp dạng nhú (chiếm khoảng 85%) và ung thư giáp dạng nang (chiếm khoảng 5%).

Một loại khác cũng xuất phát từ ung thư tế bào nang tuyến giáp là ung thư tuyến giáp không biệt hóa. Đây là loại diễn tiến nhanh, có thể gây xâm lấn đường thở sớm dẫn đến tỷ lệ tử vong cao nhưng hiếm gặp, chỉ chiếm khoảng 1%.

Ung thư tuyến giáp xuất phát từ tế bào C (tế bào cận nang) được gọi là ung thư tuyến giáp dạng tủy, có tiên lượng trung bình so với 2 nhóm trên. Nếu được tầm soát và phát hiện sớm, tỷ lệ điều trị bệnh thành công cũng rất khả quan.

2. Những lợi ích của điều trị ung thư tuyến giáp từ giai đoạn sớm

Điều trị ung thư tuyến giáp trong giai đoạn sớm có ý nghĩa ra sao đối với bệnh nhân? Cơ hội khỏi bệnh và phục hồi như thế nào, thưa BS?

BS.CK2 Trương Thành Trí trả lời: Điều trị ung thư tuyến giáp ở giai đoạn sớm có ý nghĩa rất quan trọng. Thể ung thư tuyến giáp thường gặp nhất là biệt hóa tốt, có tiên lượng tốt.

Do vậy, ngoài điều trị khỏi bệnh, chúng ta còn cần nhấn mạnh việc cải thiện chất lượng sống của bệnh nhân. Khi một người được chẩn đoán ung thư tuyến giáp giai đoạn sớm, cơ hội điều trị khỏi bệnh rất cao.

Bên cạnh đó còn có thể tăng chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân, đặc biệt trong những trường hợp giai đoạn sớm nguy cơ thấp. Bác sĩ có thể bảo tồn tuyến giáp cho bệnh nhân để không phải uống thuốc hormone tuyến giáp thay thế trọn đời sau điều trị ung thư.

Ngoài ra, trong giai đoạn sớm, bệnh nhân giảm được các biến chứng liên quan đến điều trị cũng như giảm chi phí, giảm thời gian điều trị.

3. Phân tầng nguy cơ tái phát để lựa chọn độ rộng phẫu thuật tuyến giáp

Xin hỏi BS, trong các giai đoạn của ung thư tuyến giáp và các thể khác nhau, việc lựa chọn phương pháp điều trị sẽ như thế nào?

BS.CK2 Trương Thành Trí trả lời:  Phẫu thuật gần như là lựa chọn đầu tiên và tiêu chuẩn được áp dụng cho tất cả bệnh nhân ung thư tuyến giáp. Trong điều trị ung thư tuyến giáp, bác sĩ sẽ phân tầng nguy cơ tái phát của bệnh nhân từ thấp tới trung bình và cao để quyết định độ rộng phẫu thuật.

Với những bệnh nhân có nguy cơ tái phát trung bình đến cao, có thể phối hợp uống thêm i-ốt phóng xạ để điều trị hỗ trợ sau mổ. Bên cạnh đó cần nhắc đến vai trò của liệu pháp nội tiết ức chế TSH sau mổ trong điều trị ung thư tuyến giáp.

4. Hóa trị chỉ áp dụng khi bướu tuyến giáp không đáp ứng các phương pháp điều trị khác

Hóa trị, xạ trị thường được chỉ định trong những trường hợp ung thư tuyến giáp nào? Ưu và nhược điểm của từng phương pháp ra sao, thưa BS?

BS.CK2 Trương Thành Trí trả lời: Ung thư tuyến giáp không giống với các loại ung thư khác. Đối với ung thư tuyến giáp, vai trò của hóa trị, xạ trị chỉ có vai trò hạn chế.

Hóa trị là bơm hóa chất vào cơ thể bệnh nhân qua đường máu, chủ yếu dùng những hóa chất để gây độc tế bào nhằm tiêu diệt tế bào ung thư. Nhược điểm của phương pháp này là tác dụng phụ nhiều và độc tính. Hơn nữa, người bệnh phải điều trị ở cơ sở y tế chuyên sâu vì phải bơm truyền hóa chất qua tĩnh mạch.

Về hiệu quả, hóa trị chỉ áp dụng cho những trường hợp bướu tiến triển hoặc tái phát di căn mà không thể phẫu thuật được và bướu không đáp ứng với điều trị i-ốt phóng xạ cũng như các điều trị khác như xạ trị.

5. Biến chứng nào có thể gặp phải khi phẫu thuật điều trị ung thư tuyến giáp

Phương pháp phẫu thuật trong điều trị ung thư tuyến giáp có ưu và nhược điểm gì, thưa BS? Việc lựa chọn bệnh nhân có thể áp dụng phương pháp này dựa trên tiêu chí gì?

BS.CK2 Trương Thành Trí trả lời: Phẫu trị là lựa chọn đầu tay trong điều trị ung thư tuyến giáp và cũng gần như là lựa chọn duy nhất để điều trị triệt căn trong trường hợp ung thư tuyến giáp nguy cơ thấp.

Với những trường hợp ung thư tuyến giáp phân tầng nguy cơ tái phát từ trung bình đến cao trở lên, hầu hết bệnh nhân có chỉ định cắt giáp toàn phần. Phẫu thuật cũng giúp loại bỏ hạch cổ di căn. Ngoài ra, phẫu thuật còn tạo điều kiện thuận lợi cho bệnh nhân điều trị i-ốt phóng xạ về sau.

Với những trường hợp ung thư tuyến giáp nguy cơ thấp, chỉ cần cắt một bên hay một thùy tuyến giáp chứa khối bướu. Bệnh nhân vẫn còn thùy đối bên nên không phải uống hormone tuyến giáp thay thế suốt đời.

Bất lợi duy nhất khi bệnh nhân làm phẫu thuật là phải trải qua một cuộc đại phẫu, phải gây mê nên vẫn có những nguy cơ tai biến, biến chứng của vấn đề gây mê, nhất là với bệnh nhân cao tuổi có nhiều bệnh nền.

Ngoài ra, trở ngại trong phẫu thuật thường được bệnh nhân quan tâm và e sợ là tai biến, biến chứng, trong đó phổ biến nhất là câu hỏi “Liệu mổ tuyến giáp xong có mất giọng nói không”.

Tỷ lệ biến chứng khàn tiếng khá hiếm gặp. Với những kỹ thuật mới hiện nay, phẫu thuật viên có thể tìm và bóc tích thần kinh rất tốt để bảo tồn rồi mới phẫu thuật. Trừ trường hợp bướu lan rộng, xâm lấn các cấu trúc thần kinh thì bệnh nhân mới gặp phải biến chứng này.

Những bệnh nhân nguy cơ cao phải cắt giáp toàn phần. Chúng ta có 4 tuyến cận giáp trên tuyến giáp, thông thường bác sĩ sẽ cố gắng bảo tồn cả 4 tuyến này. Tuy nhiên, nếu bệnh nhân có di căn hạch và phải nạo hạch cổ để phòng ngừa sẽ làm tổn thương đến các tuyến, khiến bệnh nhân bị hạ canxi sau mổ, bị tê tay chân, thậm chí co giật. Bệnh nhân phải uống bổ sung canxi suốt đời. Đây là một biến chứng gây bất tiện, khó chịu cho người bệnh.

6. Vai trò của i-ốt phóng xạ trong điều trị ung thư tuyến giáp

Liệu pháp i-ốt phóng xạ thường được chỉ định trong trường hợp nào, có ưu và nhược điểm gì, thưa BS?

BS.CK2 Trương Thành Trí trả lời: Cơ sở của điều trị i-ốt phóng xạ là những tế bào ung thư tuyến giáp biệt hóa tốt có khả năng bắt i-ốt, tổng hợp hormone như tế bào tuyến giáp lành tính bình thường.

Vì vậy, sau phẫu thuật cắt giáp toàn phần, những bệnh nhân có phân tầng nguy cơ tái phát trung bình đến cao trở lên sẽ đươc bác sĩ chỉ định điều trị i-ốt phóng xạ với mục tiêu tiêu diệt những tế bào tuyến giáp lành tính còn sót lại. Điều này giúp xét nghiệm máu thyroglobulin sau mổ chính xác hơn, tạo điều kiện thuận lợi để theo dõi tái phát bệnh.

I-ốt phóng xạ còn giúp tiêu diệt các tế bào ung thư tuyến giáp còn sót lại trên vi thể hay trên đại thể mà phẫu thuật không thể lấy hết.

7. Sau điều trị ung thư tuyến giáp, bệnh nhân cần uống thuốc đều đặn và theo dõi sức khỏe thường xuyên

Nhờ BS chia sẻ cụ thể hơn về liệu pháp hormone thay thế trong điều trị ung thư tuyến giáp ạ.

BS.CK2 Trương Thành Trí trả lời: Tuyến giáp là một tuyến nội tiết quan trọng trong cơ thể, tiết ra hormone tuyến giáp. Hầu hết những trường hợp ung thư tuyến giáp có nguy cơ tái phát trung bình đến cao trở lên phải phẫu thuật cắt giáp toàn bộ. Lúc này, bệnh nhân không còn nguồn hormone tuyến giáp nên phải uống hormone thay thế suốt đời.

Loại thuốc hormone này có giá thành không cao và có sẵn ở nhiều nhà thuốc lớn. Tuy nhiên, trong điều trị, bệnh nhân cần tuân thủ việc dùng thuốc mỗi buổi sáng, vào lúc bụng đói, đồng thời theo dõi kỹ các triệu chứng.

Nếu thuốc quá liều, bệnh nhân sẽ có biểu hiện mệt, hồi hộp, run tay, cường giáp do thuốc. Khi thiếu liều, bệnh nhân sẽ có triệu chứng của suy hormone giáp: mệt, mất tập trung, tăng cân, nặng hơn có thể hôn mê do suy giáp.

8. Liệu pháp nhắm trúng đích không có vai trò điều trị khỏi bệnh ung thư tuyến giáp

Thưa BS, hiện nay Việt Nam đã có liệu pháp nhắm trúng đích để điều trị ung thư tuyến giáp chưa?

BS.CK2 Trương Thành Trí trả lời: Y học hiện nay đã rát phát triển, một trong những phương pháp điều trị tiến bộ trên thế giới là nhắm trúng đích.

Thế nhưng ung thư tuyến giáp không giống với những loại ung thư khác. Tương tự hóa trị, vai trò của các thuốc sinh học hay thuốc nhắm trúng đích cũng có phần hạn chế, không có vai trò điều trị khỏi bệnh.

Lợi điểm của các thuốc điều trị đích là dạng uống và ít tác dụng phụ hơn hóa trị, thường được áp dụng cho những trường hợp bướu tiến triển tại chỗ tại vùng, hoặc di căn xa mà không đáp ứng với điều trị phẫu thuật, hoặc một số trường hợp ung thư tuyến giáp dạng tủy mà bệnh đã tiến triển hay đã di căn xa.

Tuy nhiên vai trò của liệu pháp sinh học trong ung thư tuyến giáp không phải để điều trị khỏi bệnh, mà chủ yếu kéo dài và cải thiện chất lượng sống cho bệnh nhân.

9. Bệnh nhân ung thư tuyến giáp nên lạc quan và phối hợp tốt với bác sĩ trong quá trình điều trị

Theo BS, điều quan trọng nhất trong điều trị ung thư tuyến giáp là gì? Trong quá trình điều trị, bệnh nhân và người nhà bệnh nhân cầ chuẩn bị những gì?

BS.CK2 Trương Thành Trí trả lời: Bệnh nhân và thân nhân nên vững tin, lạc quan, tránh những lo lắng thái quá có thể ảnh hưởng đến chất lượng sống. Một điều quan trọng là cần phối hợp tốt với bác sĩ, nhân viên y tế để lên kế hoạch điều trị thích hợp.