Nhìn thì đủ, ăn thì thiếu: 7 sai lầm khiến bữa cơm gia đình bị mất cân bằng dinh dưỡng

Trong mỗi gia đình Việt, mâm cơm luôn được chăm chút như một biểu tượng của tình yêu thương và sự quan tâm. Tuy nhiên, không phải ai nấu ăn mỗi ngày cũng hiểu hết những quy tắc về dinh dưỡng.

Thực tế, nhiều bà nội trợ dù rất khéo léo, đảm đang, nhưng vẫn mắc những sai lầm phổ biến khiến cho bữa ăn nhìn có vẻ đủ chất nhưng lại tiềm ẩn sự thiếu hụt dinh dưỡng, ảnh hưởng sức khỏe lâu dài.

1. Chỉ quan tâm đến nhóm đạm - bột - rau

Sai lầm thường gặp nhất là nghĩ rằng chỉ cần có cơm (tinh bột), thịt/cá (đạm) và một món rau luộc/xào là đủ. Nhưng thực tế, dinh dưỡng cân đối cần nhiều hơn thế, bao gồm các nhóm: vitamin, khoáng chất, chất béo lành mạnh, chất xơ hòa tan, men vi sinh, chất chống oxy hóa…

Ví dụ: Một bữa ăn có cá kho, rau muống luộc, cơm trắng tưởng chừng đủ chất, nhưng lại thiếu vitamin C, A, E, kẽm, omega-3 và chất xơ hòa tan - những thành phần rất quan trọng cho hệ miễn dịch và tiêu hóa.

2. Ưu tiên thịt, bỏ quên cá và đậu

Một số gia đình có thói quen “ăn thịt mới chắc bụng”, dẫn đến việc lạm dụng thịt đỏ (heo, bò), ít khi ăn cá, tôm, cua - những nguồn giàu omega-3, sắt dễ hấp thu, canxi và kẽm.

Ngoài ra, các loại đậu hũ, đậu xanh, đậu đen... rất tốt cho tim mạch và hệ tiêu hóa cũng thường bị bỏ quên trên mâm cơm.

Đây là nguyên nhân tiềm ẩn làm gia tăng nguy cơ thiếu máu, loãng xương, rối loạn lipid máu và các bệnh chuyển hóa.

3. Lặp lại món ăn theo thói quen

Nhiều gia đình ăn một số món quen miệng như canh bí đỏ, thịt kho trứng, rau cải luộc... từ tuần này sang tuần khác. Dù đây là những món tốt, nhưng nếu không thay đổi, cơ thể sẽ thiếu đa dạng dinh dưỡng từ các thực phẩm khác như màu sắc cam-đỏ (cà rốt, gấc), màu tím (cà tím, bắp cải tím), nhóm hạt, ngũ cốc nguyên cám, các loại nấm, hải sản vỏ cứng...

Sự đơn điệu trong khẩu phần là con đường ngắn dẫn đến thiếu vi chất dù ăn rất “no” và “đủ lượng”.

4. Không bổ sung trái cây đúng cách

Nhiều bà nội trợ nghĩ rằng chỉ cần ăn rau là đủ chất xơ và vitamin. Trong khi đó, trái cây là nguồn quan trọng của vitamin C, E, folate và chất chống oxy hóa.

Ăn trái cây sau bữa chính hoặc giữa buổi chiều sẽ giúp cân bằng lượng đường máu, tăng hấp thu sắt và chống táo bón rất tốt.

Một số gia đình lại mắc lỗi ngược lại: chỉ ăn mít, xoài, dưa hấu - vốn có nhiều đường và ít vi chất - mà quên các loại như ổi, cam, bưởi, thanh long ruột đỏ, dâu tằm...

5. Rửa rau sai cách - sạch mà không lành

Nhiều bà nội trợ kỹ lưỡng đến mức ngâm rau trong nước muối đậm đặc, rửa dưới vòi mạnh, hoặc chần sơ qua nước sôi để “diệt sạch vi khuẩn”. Tuy nhiên, những cách làm này không những không loại bỏ được tồn dư hóa chất, mà còn làm mất đi lượng lớn vitamin tan trong nước, đặc biệt là vitamin C, folate và nhóm B.

Ngược lại, một số người lại rửa rau quá sơ sài, không ngâm kỹ, khiến ký sinh trùng và thuốc trừ sâu bám lại gây hại đường ruột.

>> Xin mời xem PGS Nguyễn Thị Bay trả lời về rửa rau đúng cách, sẽ lên sóng AloBacsi trong thời gian sắp tới.

6. Nấu kỹ quá, mất hết chất

Một số món như rau luộc, cá hấp, canh... nếu nấu quá kỹ có thể làm mất đi phần lớn vitamin nhạy cảm với nhiệt như vitamin C, B1, folate... hoặc làm tan mất chất dinh dưỡng vào nước dùng mà lại không được tận dụng.

Ví dụ: Nhiều người luộc rau xong đổ nước luộc đi, trong khi đó là nơi chứa nhiều khoáng chất và vitamin tan trong nước.

7. Cho quá nhiều dầu mỡ, muối, bột ngọt

Thức ăn đậm đà, nhiều dầu mỡ thường hấp dẫn vị giác, nhưng lại không tốt cho tim mạch, gan và thận. Việc dùng nhiều muối, nước mắm, bột nêm trong khi thiếu rau tươi, trái cây là một trong những nguyên nhân khiến người Việt có tỷ lệ cao mắc bệnh tăng huyết áp, tiểu đường và béo phì.

Chế độ ăn “ngon miệng” nhưng lại “mất chất” này không chỉ khiến trẻ em chậm lớn mà còn đẩy người lớn đến gần hơn với các bệnh lý mạn tính.

LỜI KẾT: Cần nhìn lại mâm cơm mỗi ngày

Một bữa ăn đủ chất không chỉ đơn giản là “có đủ món” mà cần sự cân đối giữa các nhóm dinh dưỡng, đa dạng thực phẩm theo tuần, chế biến đúng cách và hạn chế gia vị công nghiệp.

Nếu được điều chỉnh phù hợp, mâm cơm gia đình không chỉ là nơi “no bụng” mà còn là “chìa khóa vàng” để cả nhà khỏe mạnh dài lâu.