Người bệnh tuyến giáp nên tránh những thực phẩm nào?

Dưới đây là những nhóm thực phẩm người bệnh tuyến giáp nên hạn chế hoặc tránh theo khuyến cáo từ các bác sĩ nội tiết.

1. Thực phẩm giàu goitrogen khi ăn sống

Goitrogen là các chất cản trở quá trình hấp thu i-ốt và tổng hợp hormone tuyến giáp. Nhóm này có nhiều trong các loại rau họ cải như:

• Bông cải xanh (broccoli)
• Bắp cải, cải thảo
• Cải xoăn (kale)
• Cải Brussels
• Súp lơ trắng, súp lơ xanh

Tuy nhiên, các chuyên gia lưu ý goitrogen chủ yếu gây ảnh hưởng khi ăn sống hoặc uống nước ép rau sống. Khi được nấu chín, nhiệt độ sẽ phá hủy phần lớn hoạt chất này, nên người bệnh suy giáp vẫn có thể ăn với lượng vừa phải.

Riêng người bị suy giáp do thiếu i-ốt cần thận trọng hơn, tránh ăn quá nhiều các rau họ cải dạng sống để không làm giảm thêm khả năng sản xuất hormone.

2. Đậu nành và các sản phẩm từ đậu nành

Đậu nành chứa isoflavone - chất có thể làm giảm hấp thu thuốc levothyroxine dùng điều trị suy giáp. Các thực phẩm phổ biến như sữa đậu nành, đậu hũ, giá đỗ… không gây hại nếu ăn điều độ, nhưng người bệnh cần uống thuốc tuyến giáp cách bữa ăn chứa đậu nành ít nhất 4 giờ.

Với bệnh nhân có kháng thể tuyến giáp cao (Hashimoto), tiêu thụ quá nhiều sản phẩm từ đậu nành có thể làm rối loạn chức năng tuyến giáp.

3. Thực phẩm giàu gluten

Gluten có trong lúa mì, lúa mạch, yến mạch không nguyên chất và các sản phẩm bánh mì, mì ống, bánh ngọt.

Một số nghiên cứu cho thấy người mắc bệnh viêm giáp Hashimoto có nguy cơ cao hơn gặp bệnh Celiac - tình trạng cơ thể không dung nạp gluten. Nếu thuộc nhóm này, gluten có thể gây viêm, làm nặng thêm quá trình tự miễn của tuyến giáp.

Vì vậy, bệnh nhân Hashimoto nên được xét nghiệm Celiac khi nghi ngờ và có thể cần chế độ ăn không gluten (gluten-free) nếu bác sĩ chỉ định.

4. Đồ chiên rán, nhiều chất béo bão hòa

Thức ăn nhanh, thịt mỡ động vật, đồ chiên ngập dầu có thể gây rối loạn chuyển hóa, khiến cơ thể khó hấp thu thuốc tuyến giáp và làm nặng thêm tình trạng viêm.

Với bệnh nhân cường giáp, ăn nhiều dầu mỡ còn dễ gây tiêu chảy, sụt cân nhanh hơn.

5. Đường tinh luyện và thực phẩm chế biến sẵn

Đồ ngọt, nước có ga, bánh kẹo, si-rô, trà sữa… gây tăng đường huyết, làm cơ thể dễ tích mỡ, đặc biệt là ở người suy giáp vốn có chuyển hóa chậm.

Chế độ ăn chứa nhiều đường cũng làm tăng nguy cơ viêm mạn tính - yếu tố bất lợi cho bệnh lý tự miễn như Hashimoto và Basedow.

6. Hải sản quá mặn hoặc thực phẩm giàu i-ốt khi không cần thiết

I-ốt là vi chất cần để tuyến giáp hoạt động, nhưng thừa i-ốt cũng gây hại, đặc biệt ở người có bệnh tự miễn. Ăn quá nhiều rong biển, tảo biển, muối i-ốt, hàu… có thể làm tăng tiết hormone và khiến cường giáp nặng hơn. Người bệnh nên sử dụng lượng i-ốt theo khuyến cáo bác sĩ thay vì bổ sung tự ý.

7. Rượu bia và cà phê uống ngay sau khi dùng thuốc

Rượu có thể làm giảm chức năng tuyến giáp, gây viêm và rối loạn hormone. Cà phê được uống ngay sau khi dùng thuốc sẽ giảm đáng kể hấp thu levothyroxine. Bệnh nhân nên uống thuốc lúc bụng đói, sau đó đợi ít nhất 30 phút mới uống cà phê hoặc ăn sáng.

Lời khuyên từ bác sĩ

- Không có thực phẩm nào “cấm tuyệt đối”, quan trọng là kiểm soát lượng và cách chế biến.

- Luôn uống thuốc tuyến giáp đúng giờ, đúng hướng dẫn.

- Khám định kỳ để đánh giá chức năng tuyến giáp, điều chỉnh chế độ ăn phù hợp với từng giai đoạn bệnh.

Chế độ dinh dưỡng là trợ thủ quan trọng trong kiểm soát bệnh tuyến giáp. Ăn uống đúng cách sẽ giúp thuốc phát huy hiệu quả tối ưu, hạn chế biến chứng và cải thiện sức khỏe lâu dài.