Tăng cân

Béo phì, tiểu đường, rối loạn chuyển hóa, có vấn đề về tim mạch... là những lo ngại thường trực khi trọng lượng cơ thể tăng vọt, trong đó béo phì là một trong những mối quan tâm lớn của cộng đồng về sức khỏe.

Nguyên nhân của phần lớn các trường hợp béo phì là do ăn nhiều, đưa vào cơ thể một lượng calori thừa so với nhu cầu mà lại ít vận động.

Đây không phải là nguyên nhân bệnh lý, ngoại trừ hội chứng Cushing do dùng quá nhiều hoặc lạm dụng thuốc corticoid.

Ngoài ra, béo phì cũng có thể là biểu hiện của các bệnh nội tiết khác như: giảm chức năng tuyến giáp, tuyến sinh dục hay một số bệnh bẩm sinh gây béo phì, nhưng các trường hợp này hiếm gặp.

Tuy ít có nguyên nhân bệnh lý, nhưng về lâu dài, béo phì sẽ dẫn đến những bệnh lý liên quan nặng nề khác như xơ vữa động mạch, tăng huyết áp...

Theo BS. Trần Hiền Trung, Khoa Tiêu hóa gan mật, Phòng khám Quốc tế Victoria Healthcare, khi tăng cân quá nhiều và quá nhanh, nguy cơ mắc các bệnh ung thư cũng tăng theo, cụ thể là ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới và ung thư vú ở nữ giới.

Thật ra tăng cân tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ, nhưng mọi người thường chỉ nghĩ đến các bệnh về tim mạch, tiểu đường... hơn là ung thư. Đây cũng là một yếu tố cản trở việc phát hiện và điều trị sớm ung thư.

Giảm cân

Khác với tăng cân, sụt cân mà lý do không liên quan gì đến vấn đề ăn uống thì còn nghiêm trọng hơn tăng cân vì rất có khả năng mắc một bệnh thực thụ.

Một trong những căn bệnh gây sụt cân là tiểu đường, đầu tiên sụt cân là do mất dịch và là hậu quả của tình trạng đường theo ra trong nước tiểu làm tiêu kiệt calori; tiếp đến là do rối loạn các hoóc môn, làm tăng quá trình tiêu thụ protein và lipid khiến cơ thể ở trạng thái dị hóa mạnh. Một đặc điểm của sụt cân trong bệnh tiểu đường là người bệnh vẫn ăn nhiều.

Bệnh nội tiết

Mặc dù đa số người bệnh vẫn thèm ăn và ăn rất nhiều, song do quá trình dị hóa chiếm ưu thế nên lượng calori tiêu thụ nhiều hơn lượng calori nạp vào, thế nên người bệnh vẫn gầy. Một số nguyên nhân khác gây sụt cân trong nhóm bệnh nội tiết là: chuyển hóa quá mức do u tế bào ưa crom, thiểu năng tuyến yên hay tuyến thượng thận.

Bệnh dạ dày - ruột

Sụt cân gặp trong chứng đi tiêu mỡ, viêm tụy mãn hoặc xơ nang mặc dù vẫn ăn uống bình thường, thậm chí còn ăn nhiều. Bệnh tiêu chảy mạn tính do viêm ruột, bệnh trào ngược dạ dày thực quản hay loét dạ dày thông thường cũng có thể gây sụt cân. Nguyên nhân sụt cân trong nhóm bệnh lý đường ruột thường do rối loạn hấp thu.

Nhiễm trùng

Bao giờ cũng phải được đặt ra ở những bệnh nhân sụt cân mà không cắt nghĩa được. Đứng hàng đầu là bệnh lao, bệnh nấm, áp-xe gan do amíp... Những biểu hiện nhiễm trùng trong các bệnh này thường kín đáo, cơ chế của sụt cân trong nhiễm trùng thường do chán ăn và kèm theo các rối loạn chuyển hóa dẫn đến sự cân bằng âm.

Bệnh thận

Một trong những biểu hiện sớm nhất của bệnh là chán ăn, vì vậy, khi bệnh nhân sụt cân mà không tìm được nguyên nhân thì cần phải xem xét chức năng thận.

Bác sĩ Trung cho biết, giảm cân đột ngột trong thời gian ngắn (mất đi 5% trọng lượng bình thường trong vòng một tháng, hoặc 10% trong vòng sáu tháng) thường có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh ung thư. Và kèm theo sụt cân là các dấu hiệu như chán ăn, mệt mỏi, kiệt sức và một số dấu hiệu điển hình, đặc trưng của từng bệnh ung thư.

Để xác định nguyên nhân giảm cân bất thường, việc kiểm soát trọng lượng cơ thể thật sự rất quan trọng và cần thiết. Cho dù có hay không có nguyên nhân cụ thể, tăng hoặc giảm cân bất thường và nhanh chóng đều đáng lo như nhau, vì đa phần đều ảnh hưởng đến sức khỏe.

Ngay cả những trường hợp tăng, giảm cân có chủ ý thì sự tăng, giảm trong thời gian quá ngắn cũng không tốt và nếu không rõ nguyên nhân, việc tăng, giảm cân đột ngột càng mang nhiều yếu tố nguy cơ hơn.

Trọng lượng cơ thể cũng phần nào phản ánh tình trạng sức khỏe và có thể căn cứ vào đó để đánh giá thể trạng thuần túy của con người. Vì vậy, đừng bỏ qua bất kỳ sự thay đổi nào của cơ thể để có thể sớm phát hiện và ngăn ngừa bệnh tật.

AloBacsi.vn
Theo Hoàng Thu - Doanh nhân Sài Gòn