Kiệt sức do nhiệt và say nắng có các triệu chứng khác nhau và cần một số phương pháp điều trị nhất định. Ảnh: Maridav / Shutterstock

Say nắng và kiệt sức do nhiệt là hai loại bệnh liên quan đến nhiệt. Kiệt sức do nhiệt là ưu tiên hàng đầu và nếu không được điều trị có thể dẫn đến say nắng - gây tổn thương cho các cơ quan quan trọng hoặc thậm chí gây tử vong.

Điều quan trọng là phải hiểu các triệu chứng và phương pháp điều trị khác nhau đối với kiệt sức do nhiệt và say nắng, vì vậy bạn có thể thực hiện hành động thích hợp để ngăn chặn tác hại.

Sự khác biệt giữa kiệt sức vì nhiệt và say nắng

Để nhận ra sự khác biệt giữa say nắng và kiệt sức do nhiệt, điều quan trọng là phải nhận biết những thay đổi về trạng thái tinh thần.

Theo bác sĩ y học thể thao Josh Scott - công tác tại Viện Cedars-Sinai Ker lin-Jobe, một người bị kiệt sức do nhiệt có thể cảm thấy nhẹ đầu và yếu đuối, nhưng họ sẽ có thể tiếp tục trò chuyện. Nhưng nếu ai đó bị say nắng họ có thể bị bất tỉnh.

Cũng có sự khác biệt lớn khi điều trị. Trong khi kiệt sức do nhiệt có thể được điều trị và xử trí tại nhà, say nắng đòi hỏi phải gọi cấp cứu để được chăm sóc y tế ngay lập tức.

Các triệu chứng chính của kiệt sức do nhiệt là:

- Đổ mồ hôi

- Mạch nhanh, yếu

- Da dính nhớp

- Buồn nôn

- Chuột rút do nhiệt hoặc co thắt cơ bắp

- Choáng váng

- Hụt hơi

Nếu nhận thấy có những triệu chứng này, bạn nên tìm kiếm bóng râm ngay lập tức hoặc đi trong nhà. Bạn cũng có thể hạ nhiệt độ cơ thể bằng cách uống nhiều nước, đắp khăn ướt, mát trong khi ngồi trước quạt hoặc ngâm mình trong nước lạnh.

Bác sĩ Scott cho biết có thể mất ít hơn 30 phút để kiệt sức diễn tiến thành say nắng, vì vậy bắt buộc phải dừng những gì bạn đang làm và làm mát bản thân ngay lập tức.

Say nắng

Nếu bạn không hạ nhiệt bản thân, kiệt sức vì nóng có thể tiến triển thành tình trạng nguy hiểm hơn - gọi là say nắng.

Có hai chỉ số chính của say nắng phân biệt với kiệt sức do nhiệt: nhiệt độ của các nội tạng bên trong cơ thể trên 40 độ C và rối loạn chức năng hệ thần kinh trung ương.

Điều này có thể dẫn đến các triệu chứng sau:

- Mạch nhanh, mạnh

- Tình trạng tinh thần bị thay đổi, chẳng hạn như nhầm lẫn, mất phương hướng hoặc nói chậm

- Có thể mất ý thức

- Da đỏ ửng

- Nôn

Nếu ai đó đang gặp phải những triệu chứng này, điều quan trọng là gọi cấp cứu ngay lập tức. Nếu không được điều trị, say nắng có thể làm hỏng các cơ quan quan trọng như não, gan hoặc thận, và đôi khi gây tử vong.

Trong khi chờ đợi, bạn nên làm mát cơ thể theo cách tương tự như kiệt sức do nhiệt - uống nhiều nước mát, đắp khăn ướt.

Làm thế nào để ngăn ngừa kiệt sức do nhiệt và say nắng?

Để tránh say nắng, trước tiên bạn phải ngăn ngừa kiệt sức do nhiệt.Dưới đây là một vài lời khuyên hữu ích có thể giúp bạn an toàn khỏi cả hai bệnh liên quan đến nhiệt:

Tránh những thời điểm nóng nhất trong ngày. Nhiệt độ thường cao nhất trong khoảng từ 3h đến 4h30 chiều. Nếu bạn muốn tập thể dục ngoài trời trong những tháng mùa hè, hãy tập thể dục thật sớm vào buổi sáng hoặc tối muộn để tránh ánh nắng mặt trời và nhiệt độ cao.

Xây dựng để tập thể dục. Nếu bạn không thích nghi với điều kiện nóng và ẩm khi tập thể dục, đừng nên tập thời điểm đó. "Dần điều chỉnh nhiệt độ cao bằng cách tăng từ từ thời gian tập luyện và cường độ của bạn trong một vài tuần", Elizabeth Barchi - chuyên gia y học thể thao tại Đại học New York Langone Sports Health cho biết.

Có kế hoạch. Nếu bạn sẽ làm việc hoặc tập thể dục ngoài trời nóng, bạn nên có ý tưởng về cách sẽ hạ nhiệt nếu gặp phải các triệu chứng. Barchi khuyên bạn nên suy nghĩ thông qua những câu hỏi sau: Có nơi nào có bóng mát trên tuyến đường của bạn không? Bạn có mang theo nước? Bạn có thể gọi ai đó để được giúp đỡ?...

Giữ nước. Cơ thể bạn tự làm mát bằng cách đổ mồ hôi và nếu không uống đủ chất lỏng, cơ thể bạn sẽ không thể điều chỉnh nhiệt độ. Bác sĩ Scott khuyên bạn nên uống nước sau mỗi 15 đến 20 phút trong khi bạn tập thể dục.

Mặc quần áo rộng. Quần áo chật hoặc quá nhiều có thể giữ nhiệt, vì vậy hãy ăn mặc nhẹ nhàng và tránh xếp lớp.

Điều quan trọng là phải biết sự khác biệt trong các triệu chứng và cách điều trị kiệt sức do nhiệt và say nắng - đặc biệt đối với những người có nguy cơ cao nhất, chẳng hạn như trẻ nhỏ và người lớn tuổi.