Ngân hàng sữa mẹ giúp giúp sản phụ bớt lo lắng, căng thẳng trước và sau sinh

Trong báo cáo về “Dinh dưỡng trong thai kỳ và nuôi con bằng sữa mẹ: Những lo lắng cần giải quyết” TS.BS Phan Thị Hằng - Phó Giám đốc Bệnh viện Hùng Vương cho biết: “Phụ nữ có thai cần thêm nguồn dinh dưỡng cho cả mẹ, hình thành và phát triển thai nhi. Dinh dưỡng tốt khi mang thai, cho con bú là một trong các yếu tố quyết định bảo đảm sức khỏe cho bà mẹ, sự lớn lên và phát triển của trẻ”.

Trong quá trình mang thai, thiếu hụt dinh dưỡng có thể làm tăng nguy cơ bị tai biến sản khoa và sinh non/nhẹ cân. Trong giai đoạn nuôi con bằng sữa mẹ, mẹ thiếu dinh dưỡng có thể bị hạn chế khối lượng và chất lượng sữa mẹ.

Theo kết quả khảo sát được công bố trên tạp chí BM, phần lớn khẩu phần ăn của thai phụ Việt Nam không đáp ứng đủ nhu cầu tăng thêm theo khuyến nghị, hầu hết các chất dinh dưỡng đều dưới chuẩn.

Khuyến cáo dinh dưỡng dành cho phụ nữ có thai và bà mẹ cho con bú phải đảm bảo các thành phần: nước, ngũ cốc, rau quả, thịt - cá - trứng - sữa - đậu, sữa và chế phẩm từ sữa, dầu mỡ, đường, muối với hàm lượng phù hợp. Trong bữa ăn cần có đa dạng các loại thực phẩm.

TS.BS Phan Thị Hằng chỉ ra một trong những nguyên nhân thiếu hụt dinh dưỡng là do thói quen ít sử dụng sữa, chế phẩm sữa và các thực phẩm nguồn gốc thủy sản. Sữa và chế phẩm từ sữa là nguồn cung cấp canxi và có đủ các chất dinh dưỡng thiết yếu, ở tỷ lệ cân đối rất tốt cho sức khỏe bà mẹ và trẻ em.

Lời khuyên là nên chọn lựa sữa bổ sung dinh dưỡng dựa trên các công thức bổ sung vi chất cho phụ nữ có thai và bà mẹ cho con bú, lựa chọn những sản phẩm đã được chứng minh lâm sàng.

Trong một thử nghiệm lâm sàng cấp Bộ được triển khai trên nhóm phụ nữ có tuổi thai 26 - 29 tuần, theo dõi đến khi sinh và cho con bú. Những phụ nữ này được chia thành nhóm chứng và nhóm can thiệp. Cả hai nhóm đều được tư vấn bổ sung sắt, axit folic và tư vấn nuôi con bằng sữa mẹ. Nhóm can thiệp nhận 2 khẩu phần sữa bổ sung dinh dưỡng mỗi ngày (177ml/khẩu phần) đến 3 tháng sau sinh.

Kết quả cho thấy, nhóm trẻ can thiệp có tỷ lệ cân nặng đạt chuẩn, chiều dài đạt chuẩn, và chu vi vòng đầu đạt chuẩn cao hơn nhóm chứng. Tuy nhiên, cân nặng và BMI của các bà mẹ ở hai nhóm không có sự khác biệt. Đồng thời, nhóm can thiệp có lượng sữa mẹ cao hơn nhóm chứng và có xu hướng thực hành nuôi con bằng sữa hoàn toàn cao gấp 2 lần.

Nghiên cứu chứng minh rằng HMO có trong sữa mẹ có thể làm giảm độ bám dính của các vi khuẩn C.Jejuni, P. Aeruginosa và E.Coli. Đồng thời, HMO còn có vai trò điều hòa miễn dịch qua cơ chế giảm viêm.

Tháng 6/2023, khảo sát 60 thai phụ tại phòng chờ sinh và 23 thai phụ chờ mổ chủ động ở Bệnh viện Hùng Vương, có 3/4 sản phụ được tư vấn nuôi con bằng sữa mẹ, trong đó đa số được tư vấn nuôi con bằng sữa mẹ tại Bệnh viện Hùng Vương.

Với câu hỏi về dự định sinh, có đến 47% thai phụ mong muốn được sinh ngã âm đạo, 33,7% muốn sinh mổ và 19,3% tùy bác sĩ quyết định. 75,9% thai phụ lo lắng về việc có sữa cho con bú sau sinh và đến 45,8% thai phụ có chuẩn bị sữa công thức khi vào sinh.

“Rất tiếc khi hơn 54% thai phụ không hề biết về ngân hàng sữa mẹ tại Bệnh viện Hùng Vương và 59% không biết rằng sẽ được cung cấp sữa mẹ thanh trùng nếu mẹ chưa có sữa trong ngày đầu sau sinh” - TS.BS Phan Thị Hằng bày tỏ.

Trong 150 thai phụ sau sinh được khảo sát, có 6,7% lo sợ con bị nhiễm bệnh khác nếu bú sữa mẹ thanh trùng và 17,3 % sợ con không hợp với sữa.

Được biết, ngân hàng sữa mẹ của Bệnh viện Hùng Vương ra đời từ tháng 8/2022, là đơn vị ngân hàng sữa mẹ có công suất lớn nhất cả nước. Ngân hàng sữa mẹ này sẽ hỗ trợ sữa mẹ thanh trùng cho mẹ trong ngày đầu sau sinh hoặc sau mổ nếu chưa đủ sữa.

Năm 2023, đơn vị này cung cấp hơn 2.457 lít sữa cho 7.292 bé. Trong 5 tháng đầu năm 2024, có 5.200 bé được cung cấp sữa, số lượng là 947 lít. Lượng sữa chủ yếu được sử dụng cho khối nhi sơ sinh, khu vực chăm sóc đặc biệt.

Phó Giám đốc Bệnh viện Hùng Vương nhấn mạnh: “Bác sĩ và nữ hộ sinh cần tư vấn hỗ trợ về việc nuôi dưỡng bé sau sinh, sau mổ để giúp sản phụ bớt lo lắng, căng thẳng trước và sau sinh”.

Xử trí u buồng trứng lành tính trong thời gian mang thai

Báo cáo “Khối u buồng trứng lành tính và thai kỳ” của BS.CK2 Nguyễn Đăng Quang - Trưởng khoa Phụ ngoại Ung bướu, Bệnh viện Hùng Vương tập trung làm rõ các vấn đề u xảy ra trong thai kỳ, cách xử lý và thời điểm cần phẫu thuật.

Theo thống kê trong số 50.495 ca mang thai được theo dõi tại ba bệnh viện Kaiser Foundation ở Nam California (từ năm 1953 đến năm 1962), phát hiện 62 khối u buồng trứng đã được ghi nhận, tỷ lệ 1: 815. Hầu hết các khối u buồng trứng trong thời kỳ mang thai là khối u cơ năng hoặc lành tính, chỉ khoảng 3% - 6% là ác tính.

Các khối u lành tính trong thai kỳ thường là nang noãn, nhưng có thể là u nang dịch trong hoặc nhầy đơn thùy hoặc ứ dịch tai vòi. Các khối u lành tính với các đặc điểm phức tạp trên siêu âm bao gồm hoàng thể, u quái trưởng thành, ứ nước vòi trứng có vách ngăn, nang hoàng tuyến, lạc nội mạc tử cung, u nang đa thùy, cũng như thai ngoài tử cung.

Nang hoàng tuyến hình thành do bị kích thích quá mức do nồng độ gonadotropin màng đệm (hCG) cao hoặc quá mẫn cảm với hCG.

U hoàng thể là một tổn thương lành tính đặc hiếm gặp, đặc trưng cho thai kỳ. Chẩn đoán nên được nghi ngờ khi một khối đặc ở phần phụ có liên quan đến tình trạng rậm lông hoặc nam tính hóa ở phụ nữ mang thai.

U cơ trơn có cuống không biến chứng thường giảm âm so với nội mạc tử cung bình thường, nhưng có thể có biểu hiện phức tạp khi có hoại tử hoặc thoái hóa.

BS.CK2 Nguyễn Đăng Quang cho biết, u buồng trứng trong thai kỳ đôi khi có những triệu chứng trùng với các biểu hiện phổ biến khi mang thai như đau bụng, đau lưng, táo bón, đầy bụng và các triệu chứng tiết niệu. Khối u vùng bụng có thể sờ thấy hoặc phát hiện trong quá trình khám thai, siêu âm. Biểu hiện đau bụng cấp tính có thể do xoắn phần phụ.

Để phân biệt khối u phần phụ lành tính và ác tính, người ta dùng siêu âm thang xám và phân loại Tokyo. Hệ thống phân loại Tokyo cho phép đánh giá 1 cách đáng tin cậy về triển vọng lành tính của khối u buồng trứng. Dựa trên phân loại Tokyo, kiểu I, II và III có khả năng lành tính rất cao, còn kiểu IV, V và VI có khả năng lành tính thấp.

Với siêu âm Doppler và hệ thống IOTA 2010, kết quả báo cáo cho thấy độ nhạy với ung thư buồng trứng là 91%, độ chuyên biệt 95%. Do đạt được độ chuyên biệt chấp nhận được nên hệ thống IOTA cho phép việc phân chia hình ảnh thành các quy tắc lành tính (B1 - B5) và ác tính (M1 - M5).

Siêu âm được sử dụng như một công cụ chẩn đoán đầu tay vì hình thái học là yếu tố quyết định quan trọng nhất trong việc phân biệt khối u lành tính và ác tính, từ đó lựa chọn hướng xử trí phù hợp nhất.

MRI cho phép đánh giá các khối u buồng trứng lớn, khó khảo sát bằng siêu âm. Nó cũng có thể xác định xem khối u có lan rộng hay không. Dù vậy, MRI chỉ được khuyến cáo sử dụng khi chẩn đoán siêu âm không chắc chắn, hoặc khi cần đánh giá khối u xâm lấn và di căn.

BS.CK2 Nguyễn Đăng Quang cho biết, xử lý phẫu thuật cấp cứu khi mang thai do bị xoắn hoặc vỡ không phổ biến. Cắt bỏ các khối u không triệu chứng sau tam cá nguyệt đầu tiên và u có đường kính >10 cm (mức 2) hoặc có thành phần đặc hoặc chứa các vùng đặc và nang hoặc có các vùng nhú hoặc vách (mức 2B).

Thời điểm tối ưu là sau tam cá nguyệt đầu tiên vì 70% nang cơ năng sẽ tự tiêu biến; cấu trúc cơ quan hầu như hoàn chỉnh, do đó giảm thiểu nguy cơ dị tật do thuốc gây ra. Nội tiết của hoàng thể đã được thay thế bằng nhau thai, vì vậy việc giảm tiết progesterone từ cắt bỏ hoàng thể không dẫn đến hư thai nếu không được thay thế.

Phương pháp theo dõi áp dụng cho nang hoàng thể không có triệu chứng, u lạc nội mạc tử cung và u quái thai trưởng thành trong thai kỳ nếu chẩn đoán chắc chắn và hợp lý dựa trên các đặc điểm siêu âm (mức 2C).

Nếu hình ảnh học và lâm sàng trước mổ phù hợp với chẩn đoán lành tính, phẫu thuật bóc u nang hơn là cắt phần phụ được đề nghị (mức 2C).

Mổ nội soi bụng hay mổ hở khi có u nang buồng trứng trong thai kỳ đều cho hiệu quả giải quyết bệnh như nhau. Ưu điểm của nội soi là đường mổ nhỏ hơn và ít gây các cơn dọa sinh non hơn.

Tuy nhiên, nội soi cũng có những hạn chế nhất định. Mổ nội soi có thể gây thủng tử cung nếu thực hiện không khéo, mổ hở được khuyến cáo để hạn chế nguy cơ này. Bên cạnh đó, khi mổ nội soi thường phải bơm CO2 vào ổ bụng. Tăng CO2 cùng với tăng áp lực ổ bụng sẽ ảnh hưởng đến lượng máu nuôi em bé.

Do đó, thực hiện nội soi trong thời kỳ mang thai yêu cầu phẫu thuật viên phải có kinh nghiệm thích hợp, áp suất ổ bụng duy trì 10 - 13mg Hg, thời gian phẫu thuật không quá 90 - 120 phút để không ảnh hưởng đến thai nhi.

Lợi ích của các phương pháp trẻ hóa vùng kín không phẫu thuật

TS.BS Trần Nguyên Ánh Tú - Trưởng khoa Thẩm mỹ da, Bệnh viện Da liễu TPHCM mang đến những thông tin đặc sắc về kết hợp thẩm mỹ với sản khoa thông qua bài báo cáo “Trẻ hóa vùng kín không phẫu thuật cho phụ nữ sau sinh”.

Trước đây, khi nhắc đến trẻ hóa vùng kín, hầu như đều đề cập đến các phương pháp phẫu thuật. Câu chuyện thay đổi khi phương pháp không phẫu thuật bắt đầu được quan tâm nhiều hơn.

“Bệnh nhân không phải trải qua bất kỳ sự đau đớn nào nên cũng không cần thời gian nghỉ dưỡng. Nếu phẫu thuật chỉ cải thiện được chủ yếu về cấu trúc thì những phương pháp không phẫu thuật có thể cải thiện cả chức năng sinh lý, cải thiện được vẻ ngoài.

Thêm nữa, phương pháp không phẫu thuật phù hợp với nhiều đối tượng và có thể thực hiện sớm, chỉ chờ khoảng 2 - 4 tuần sau sinh” - TS.BS Trần Nguyên Ánh Tú nói về những ưu điểm của các phương pháp không phẫu thuật.

Vai trò của bác sĩ da liễu trở nên quan trọng hơn do nhu cầu điều trị của bệnh nhân “mở rộng”, không chỉ làm đẹp ở vùng da mặt, cổ, tay mà còn ở cả vùng kín; quan điểm muốn phòng ngừa và điều trị sớm; kinh nghiệm và sự am hiểu về công nghệ thẩm mỹ của bác sĩ.

Giống như những vùng da khác, da vùng kín cũng có những biến đổi do quá trình lão hóa như giảm độ dày biểu mô âm hộ, màu sắc nhợt nhạt, giảm trương lực và thể tích môi lớn, tăng kích thước môi bé.

TS.BS Trần Nguyên Ánh Tú cho biết, có khoảng 48% phụ nữ nhận thấy vùng âm hộ - âm đạo bị giãn nở sau sinh. 50% phụ nữ rất thích việc làm săn chắc vùng kín không phẫu thuật, trong đó có đến 33% trường hợp rất hài lòng.

Việc chăm sóc da hằng ngày có vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa và làm chậm tiến trình lão hóa. Các thành phần hoạt tính có tác dụng tốt là Hyaluronic Acid (giữ ẩm và làm dịu, kích thích quá trình phục hồi và trẻ hoá tế bào); Inulin, Alpha-glucan oligosaccharide hay còn gọi là Biolin (tạo môi trường dinh dưỡng cho hệ probiotic phát triển vì vi khuẩn gây hại không sử dụng được Biolin, cân bằng pH vùng kín); Glycerin (giữ nước bề mặt); Mentha Piperita (làm mát và kháng khuẩn).

Các thủ thuật thẩm mỹ có thể thực hiện là tái tạo da bằng hóa chất, laser/ánh sáng/các thiết bị phát năng lượng, tiêm chích.

Tái tạo da bằng hóa chất là áp dụng các tác nhân hóa học, có nồng độ khác nhau trên da dẫn đến sự phá hủy có kiểm soát lớp thượng bì và lớp bì. Sau quá trình này, lớp thượng bì và lớp bì được tái tạo từ biểu mô lân cận và phần phụ của da, giúp cải thiện cấu trúc da. Lợi ích của phương pháp này là giảm nếp nhăn, loại bỏ sắc tố, cải thiện cấu trúc da, thu nhỏ lỗ chân lông.

Đối với peel vùng kín, cần chú ý bôi dưỡng ẩm ngay sau khi peel và sử dụng đều đặn sau đó để tối ưu hóa hiệu quả và hạn chế tác dụng phụ. Vệ sinh nhẹ nhàng và tránh tác nhân gây kích ứng. Mặc đồ thoáng khí, tránh cọ xát.

Laser được ứng dụng trong các trường hợp muốn tái tạo bề mặt da âm hộ để điều trị sẹo, mô lỏng lẻo hoặc trẻ hóa da; âm đạo khô, rát, ngứa; hội chứng lỏng lẻo/giãn âm đạo; tiểu không tự chủ; bị đau khi giao hợp; đau âm đạo, âm hộ; sa nhẹ; giảm độ nhạy cảm và hưng phấn tình dục...

Trước khi điều trị laser vùng âm đạo, cần đánh giá mức dộ teo sinh dục và triệu chứng của bệnh nhân. Không điều trị bằng laser cho những trường hợp sa sinh dục trên mức độ II và những trường hợp có nhiễm trùng.

Sự lỏng lẻo ở âm đạo có thể xuất phát từ sự giãn của thành âm đạo, do sa khoang trước hoặc khoang sau, hoặc do sự căng ra của các sợi cơ hậu môn trực tràng. Lưu ý rằng cần dùng các sản phẩm dưỡng ẩm, cấp ẩm, phục hồi sau laser để hạn chế tác dụng phụ và đẩy nhanh quá trình lành thương.

3 chất thường được sử dụng trong thủ thuật tiêm chích là Axit hyaluronic (HA), PRP và Botulinum toxin. Lợi ích của tiêm vi điểm HA là tăng cường độ ẩm, kích hoạt nguyên bào sợi, lành vết thương, điều hòa tế bào viêm, tương tác với proteoglycan mạng lưới ngoại bào, quét các gốc tự do.

PRP là viết tắt của huyết tương giàu tiểu cầu, được chứng mình có tác dụng trẻ hóa âm hộ - âm đạo, trẻ hóa buồng trứng.

Botulinum toxin được chứng minh có hiệu quả đối với các trường hợp đau vùng chậu dai dẳng, viêm âm đạo, đau khi giao hợp, đau âm hộ, tiểu không tự chủ.

Trưởng khoa Thẩm mỹ da, Bệnh viện Da liễu TPHCM kết luận: “Trẻ hóa vùng kín không phẫu thuật là nhu cầu thiết yếu và giúp cải thiện chất lượng cuộc sống cho người phụ nữ. Tuy nhiên, để chọn lựa phương pháp đều trị phù hợp cần quan tâm đến các yếu tố như tình trạng lão hóa, hoàn cảnh, quan điểm và nhu cầu tình dục…”.

>>> Hội nghị Khoa học thường niên BV Hùng Vương: 63 bài báo cáo, quy tụ chuyên gia hàng đầu về Sản Phụ khoa trong nước và quốc tế

>>> Chiến lược nào giúp “xóa sổ” ung thư cổ tử cung tại TPHCM?

>>> Từ sàng lọc chẩn đoán đến chăm sóc và quản lý thai phụ đái tháo đường thai kỳ

>>> Cập nhật những tiến bộ trong chẩn đoán và điều trị tổn thương sàn chậu, nâng cao chất lượng cuộc sống người phụ nữ

>>> Tiếp cận chẩn đoán trước sinh các bất thường ở quý 3 thai kỳ

>>> Cách lựa chọn và sử dụng insulin ở bệnh nhân đái tháo đường thai kỳ