1. Tràn dịch đa màng thường gặp ở bệnh ung thư giai đoạn muộn

Thưa BS, tràn dịch đa màng là gì, bệnh nhân ung thư ở giai đoạn nào thường gặp tình trạng này ạ?

ThS.BS.CK2 Nguyễn Triệu Vũ trả lời: Tràn dịch đa màng, hay tràn dịch đa khoang là hiện tượng dịch tích tụ bất thường tại nhiều khoang trong cơ thể.

Trong cơ thể con người có một số khoang tự nhiên như khoang màng bụng, khoang màng phổi. Tình trạng dịch tích tụ ở 2 khoang này ít gặp hơn màng tim, màng tinh hoàn. Ngoài ung thư, tình trạng tràn dịch đa màng có thể gặp ở nhiều bệnh lý, ở bệnh lý nội khoa như xơ gan, hội chứng thận hư, nhiễm trùng như lao, ở bệnh lý tự miễn như viêm đa khớp, lupus.

Có nhiều loại ung thư gây tràn dịch đa màng như ung thư phổi, ung thư buồng trứng. Tràn dịch đa màng thường gặp ở bệnh ung thư giai đoạn muộn, rất ít gặp ở giai đoạn sớm.

2. Nguyên nhân gây tràn dịch đa màng ở bệnh nhân ung thư

Thưa BS, nguyên nhân nào khiến bệnh nhân ung thư bị tràn dịch đa màng ạ?

ThS.BS.CK2 Nguyễn Triệu Vũ trả lời: Tràn dịch đa màng có nhiều nguyên nhân lồng ghép với nhau. Ví dụ ung thư phổi có thể xâm lấn trực tiếp vào màng phổi, màng tim gây tràn dịch màng phổi, màng tim. Ung thư buồng trứng lan tràn trong ổ bụng gây tràn dịch ổ bụng. Ngoài ra, khối u có thể làm tắc nghẽn mạch máu, mạch bạch huyết làm nặng thêm tình trạng tràn dịch. Hay bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối có tình trạng suy dinh dưỡng dễ bị tràn dịch đa màng hơn.

3. Dấu hiệu nhận biết tràn dịch đa màng ở bệnh nhân ung thư là gì?

Thưa BS, những dấu hiệu nào giúp bệnh nhân ung thư nhận biết mình bị tràn dịch đa màng ạ?

ThS.BS.CK2 Nguyễn Triệu Vũ trả lời: Nếu bệnh nhân quan tâm đến cơ thể mình thì phần lớn có thể tự phát hiện được. Ví dụ bệnh nhân thấy bụng căng, nặng, to ra, lúc này có thể trong bụng đã có nước. Bệnh nhân thấy tức ngực, khó thở có thể là dấu hiệu của tràn dịch màng phổi. Khi thăm khám, bác sĩ sẽ phối hợp với những phương tiện chẩn đoán hình ảnh như siêu âm, chụp cắt lớp, CT để đánh giá mức độ và nguyên nhân gây tràn dịch.

4. Phương pháp điều trị tràn dịch đa màng ở bệnh nhân ung thư là gì?

Thưa BS, hiện tại có những phương pháp nào để điều trị tình trạng tràn dịch đa màng ạ?

ThS.BS.CK2 Nguyễn Triệu Vũ trả lời: Tràn dịch đa màng là biểu hiện của bệnh. Để điều trị hiệu quả phải xác định đúng nguyên nhân gây tràn dịch. Ví dụ ung thư buồng trứng gây tràn dịch trong ổ bụng có thể mổ cắt khối u, sau đó sử dụng thuốc đặc trị để điều trị nguyên nhân. Khi đó tình trạng tràn dịch sẽ cải thiện. Với tràn dịch ở phổi có thể điều trị triệu chứng (nếu dịch tái lặp chậm) bằng cách chọc hút để giải áp, giúp bệnh nhân bớt tức ngực, khó thở. Nếu dịch tái lặp nhanh có thể đặt ống dẫn lưu tháo bớt dịch và tiến hành xơ hóa để làm chậm tình trạng tràn dịch.

5. Cần làm gì khi bệnh nhân sốt cao sau phẫu thuật tràn dịch màng phổi?

Thưa BS, Alobacsi nhận được câu hỏi từ bạn đọc như sau: “Mẹ cháu vừa phẫu thuật cắt bỏ kén khí do tràn dịch màng phổi. Sau khi rút ống sonde cắm vào bên sườn thì mẹ cháu sốt triền miên, cơ thể nóng trên 38 độ nhưng chỉ hơi đau đầu. Nhờ BS tư vấn ạ!” Nhờ BS giải đáp ạ!

ThS.BS.CK2 Nguyễn Triệu Vũ trả lời: Với tình hình này, bạn nên đưa mẹ đến gặp bác sĩ phẫu thuật vì họ là người biết rõ tình trạng của bệnh nhân. Nếu sau mổ rút ống dẫn lưu có tình trạng sốt kéo dài thì có thể bệnh nhân bị nhiễm trùng hoặc áp xe. Lời khuyên tốt nhất là bạn nên đưa mẹ đến gặp bác sĩ phẫu thuật.

6. Cách nào uống thuốc tràn dịch màng phổi mà không bị men gan?

Thưa BS, Alobacsi nhận được câu hỏi từ bạn đọc như sau: “Thưa BS, em bị tràn dịch màng phổi, bác sĩ chỉ định uống thuốc nhưng em bị men gan cao. Có cách nào uống thuốc mà không bị men gan không ạ?” Nhờ BS giải đáp ạ!

ThS.BS.CK2 Nguyễn Triệu Vũ trả lời: Vấn đề này tôi rất khó trả lời cụ thể vì không biết bạn đang uống thuốc gì. Bên cạnh đó, không biết bạn có vấn đề về viêm gan siêu vi B, viêm gan siêu vi C hay bệnh lý khác kèm theo không. Để uống thuốc mà không ảnh hưởng đến gan rất khó vì đa số thuốc đều chuyển hóa về gan. Nếu bạn bị men gan kéo dài, bạn nên quay lại bệnh viện nơi bạn đang điều trị, các bác sĩ sẽ nắm tình hình và làm xét nghiệm để xác định nguyên nhân. Tại nhà, bạn có thể uống những thức uống làm mát cơ thể như atiso, rễ tranh, mía lao để giảm tình trạng tăng men gan.

7. Giải pháp nào cho tình trạng tràn dịch màng phổi không thể chọc hút?

Thưa BS, Alobacsi nhận được câu hỏi từ bạn đọc như sau: “Bố em bị ung thư phổi giai đoạn 3, mới hóa trị lần 1, bị tràn dịch màng phổi nhưng không hút được. Có cách nào giúp giảm tràn dịch được không ạ?” Nhờ BS giải đáp ạ!

ThS.BS.CK2 Nguyễn Triệu Vũ trả lời: Tràn dịch màng phổi không hút được có nhiều nguyên nhân. Có thể do chỗ tràn dịch bị đóng kén hoặc có vách ngăn bên trong. Bệnh nhân nên được quay lại bệnh viện để thăm khám để có hướng xử trí phù hợp nhất. Nếu dịch đóng kén có thể theo hướng dẫn của siêu âm, CT chọc hút từng kén ra. Hay nếu có nhiều vách ngăn thì có thể phá vách ngăn và hút dịch.