Theo kết quả thống kê của Bộ Y tế, tỷ lệ người mắc các bệnh về gan ở Việt Nam tương đối cao, chiếm 10 - 20% dân số. Trong đó nguyên nhân chủ yếu là do việc ăn uống thiếu khoa học, sử dụng nhiều thực phẩm độc hại làm suy giảm chức năng gan, gây tình trạng viêm gan, xơ gan, ung thư gan.

Viêm gan B được biết đến là căn bệnh về gan rất nguy hiểm. Là căn bệnh mà gan đang bị virus viêm gan B tấn tông. Việc chăm sóc sức khỏe và xây dựng chế độ dinh dưỡng cho người bệnh sao khoa học là điều rất quan trọng.

I. Những nguyên tắc cần áp dụng trong chế độ ăn của người bệnh gan

1. Cung cấp đủ chất dinh dưỡng

Ngoài việc tìm hiểu người bị viêm gan B nên ăn gì, kiêng gì và tuân theo, cần lưu tâm đến việc cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng gồm đạm, tinh bột, đường, chất béo, vitamin và các khoáng chất khác trong mỗi bữa ăn.

Bất cứ đối tượng nào cũng cần cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng như tiền đề của một nền sức khỏe tốt. Đối với người viêm gan B, vấn đề dinh dưỡng và chế độ sinh hoạt cần được chú ý hơn để người bệnh có thể duy trì sức và cải thiện được chức năng gan.

2. Chia nhỏ bữa

Chia nhỏ bữa ăn cũng là một phương pháp mà người bị viêm gan B có thể sử dụng để cải thiện sức khỏe. Khi thực hiện phương pháp này, ngoài việc bạn có thể kiểm soát được lượng calories và dinh dưỡng trong mỗi bữa ăn một cách hiệu quả hơn, lợi ích bạn có được còn là kiểm soát lượng đường huyết và tăng khả năng trao đổi chất của cơ thể.

Bạn được khuyến khích thực hiện phương pháp chia nhỏ bữa ăn kết hợp với tập luyện và có một chế độ sinh hoạt lành mạnh để đạt được kết quả tốt nhất.

3. Chú ý cách chế biến và sử dụng gia vị

Người bị bệnh viêm gan B không cần phải áp lực bản thân vào những chế độ ăn uống hà khắc. Thay vào đó, người bệnh nên thay đổi cách chế biến món ăn cùng với việc sử dụng ít gia vị trong các món ăn hơn.

Bởi vì các dấu hiệu của bệnh viêm gan B thường không rõ ràng, thậm chí dễ bị bỏ qua vì bị nhầm lẫn với những triệu chứng thông thường khác. Để tránh bệnh có thể chuyển biến thành mạn tính, hoặc bị suy gan bạn có thể chủ động phòng tránh bằng cách thay đổi chế độ ăn sử dụng ít gia vị chế biến sạch. Hạn chế đồ ăn có dầu mỡ và ngưng sử dụng rượu bia, các đồ uống có cồn cũng được khuyến cáo trong danh sách thực đơn người viêm gan B nên ăn gì, kiêng gì?, 

4. Thực đơn cho người viêm gan B

Một khuyến cáo được đưa ra từ Hepatitis Foundation, việc ăn uống cho người viêm gan B tuy không cần phải chú ý quá nhiều yêu cầu kiêng cữ, nhưng vẫn có những yêu cầu sức khỏe nhất định nhằm tạo ra và duy trì cơ thể khỏe mạnh, giúp người bệnh có đủ sức đề kháng, giảm thiểu những triệu chứng của bệnh tối ưu.

Ăn uống cho người viêm gan B theo các chuyên gia y tế cần lưu ý những điểm sau đây:

- Thịt nạc, cá

- Các loại rau họ cải

- Trái cây, ngũ cốc nguyên hạt

- Hạn chế thực phẩm và đồ uống có đường

- Hạn chế các thực phẩm có chứa chất béo bão hòa như mỡ, thực phẩm chiên trong dầu

- Hạn chế ăn các động vật có vỏ sống như nghêu, trai, sò điệp,…

Một số chất bạn cần lưu ý để không nạp quá nhiều để tránh dẫn đến tình trạng tổn thương gan nghiêm trọng gồm:

- Sắt (Nội tạng động vật, các loại đầu, gà tây, bông cải xanh)

- Vitamin A

- Vitamin B3

- Vitamin C

- Vitamin D.

Xem thêm: Người bệnh viêm tụy cấp nên ăn, kiêng gì để cải thiện tình trạng bệnh?

II. Người bệnh viêm gan B nên ăn gì?

1. Nhóm protein dễ chuyển hóa

Các thực phẩm nằm trong nhóm protein (đạm) dễ chuyển hóa là loại thực phẩm đứng đầu trong danh sách người bị viêm gan B nên ăn gì, kiêng gì để bảo vệ sức khỏe gan tối ưu.

Đây là nhóm thực phẩm có lượng đạm lớn, giúp người bệnh có thể dễ dàng chuyển hóa thức ăn và các dinh dưỡng. Hơn nữa, đạm đóng vai trò quan trọng trong việc giúp gan tái tạo tế bào, hỗ trợ chống ngộ độc.

Một số thực phẩm thuộc nhóm protein dễ chuyển hóa có thể tìm gồm:

- Các loại thịt như cá, bò, heo và gà

- Đậu hũ

- Trứng

- Sữa.

Lưu ý người bệnh nên chọn thịt nạc, ít mỡ để giúp gan được hoạt động tốt hơn. Đặc biệt, chỉ hạn chế cung cấp đạm thông qua thức ăn đối với bệnh nhân viêm gan mạn có bệnh lý não gan.

2. Nhóm tinh bột và đường

Nằm trong mục ưu tiên trong danh sách người viêm gan B nên ăn gì, kiêng gì chính là nhóm tinh bột và đường. Lý do để các thực phẩm nhóm tinh bột và đường nằm trong thực đơn cho người viêm gan B là vì cơ thể người sẽ mất đi một lượng glycogen nhất định khi gan bị tổn thương. Người bệnh cần tăng cường glycogen thông qua chất glucid có trong tinh bột và đường.

Một số loại thực phẩm tốt cho người viêm gan B thuộc nhóm tinh bột và đường:

- Gạo

- Bánh mì

- Các thực phẩm làm từ bột mì

- Mật ong

- Trái cây.

Nên chọn bổ sung đường tự nhiên thông qua các loại trái cây có độ ngọt tự nhiên sẽ tốt hơn cho sức khỏe gan.

3. Nhóm vitamin và khoáng chất

Nhóm vitamin và khoáng chất giúp cơ thể, đặc biệt là gan thải độc. Bạn có thể dễ dàng tìm thấy các vitamin A, B1, B6, B12 cũng như các loại khoáng chất như canxi, kali, sắt trong đa dạng loại trái cây. Đây cũng được biết đến như những thành phần giúp làm tăng quá trình làm lành tổn thương gan, chống oxy hóa và tăng sức đề kháng cho người bệnh.

Tương tự với các loại rau củ, người bệnh viêm gan B nên ăn gì, kiêng gì cũng cần có chất xơ trong chế độ dinh dưỡng của mình. Chất xơ trong thức ăn cho người viêm gan B không chỉ giúp người bệnh thanh nhiệt cho gan mà còn dễ dàng tiêu hóa, lợi tiểu.

Một số loại rau củ quả mà bạn nên thêm vào thực đơn các món ăn cho người viêm gan B:

- Bắp cải

- Cà rốt

- Các loại rau xanh màu sẫm

- Củ dền.

4. Nhóm các loại đậu

Để tiếp tục với câu hỏi người viêm gan B nên ăn gì, kiêng gì, bạn cần biết rằng các nhà khoa học đã chứng minh chất béo tích tụ trong gan được giảm dần cho tác dụng đến từ đỏ. Các loại đậu là nhóm thực phẩm sẽ giúp bạn phòng ngừa bệnh gan nhiễm mỡ với hiệu quả cao. Không chỉ thế, đậu và các thực phẩm làm từ đậu thuần còn có khả năng giữ mức glucose (lượng đường) lành mạnh trong cơ thể.

Hơn nữa, bạn cũng có thể linh hoạt trong cách ăn uống bằng cách sử dụng các loại đậu để chế biến thành những món nước uống tốt cho người viêm gan B. Các loại sữa hạt phổ biến hiện nay cũng được xem là một cái tên sáng giá trong danh sách người bị viêm gan B nên uống nước gì.

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BS Trịnh Ngọc Bình - Phó ban AloBacsi Cộng đồng