Cao ích mẫu là thuốc gì? Công dụng, liều dùng, chỉ định như thế nào?

Cao ích mẫu là một loại cao được bào chế từ các thảo dược thiên nhiên như lá ích mẫu, lá ngải cứu và lá hương phụ. Đây là loại cao được chị em sử dụng nhiều để giải quyết các vấn đề trong những ngày đèn đỏ.

Cao ích mẫu được xem là một loại “thần dược” giúp chị em phụ nữ điều hòa kinh nguyệt và giảm bớt triệu chứng khó chịu trong ngày đèn đỏ.

Tuy nhiên, nếu lạm dụng hoặc sử dụng không đúng mục đích, nó có thể là con dao 2 lưỡi gây hại cho chị em. Hãy cùng AloBacsi tìm hiểu về công dụng và các dùng cao ích mẫu sao cho đúng nhé!

Cao ích mẫu là gì?

I. Cao ích mẫu là gì?

II. Đặc điểm của ích mẫu

Ích mẫu (Herba Leonuri japonici) hay còn có tên ích mẫu thảo, chói đèn, sung úy. Ích nghĩa là có ích, còn mẫu là mẹ, tức có ích cho người mẹ.

Thành phần hóa học gồm alcaloid: leonurin, stachydrin, flavonoid, rutin.

Cây ích mẫu có thể được bào chế thành cao hoặc phơi, sấy khô (thân, quả chín) để làm thuốc, ngâm rượu, giấm,...

Cây ích mẫu có thể được bào chế thành cao hoặc phơi, sấy khô

Ích mẫu thực chất là một loại cỏ cao 0,6 - 1m, thân hình vuông có lông, lá có phiến xẻ thùy, có răng cưa; ít phân nhánh; khả năng sống 1 - 2 năm.

Cụm hoa mọc vòng tròn ở kẽ lá, hoa màu trắng hồng, hoặc tím hồng. Quả nhỏ, 3 cạnh, nhẵn.

Cây mọc hoang ở ven sông, suối, sườn núi, nơi có nhiều ánh sáng mặt trời như Hải Dương, Hưng Yên, Thái Bình… Do nhu cầu sử dụng, cây cũng được trồng ở nhiều địa phương trong cả nước để lấy nguyên liệu làm thuốc.

III. Cao ích mẫu có tác dụng gì?

Trước khi nói về công dụng của cao ích mẫu, bạn cũng nên biết công dụng của từng loại thảo dược tạo nên cao ích mẫu. Cụ thể như sau:

Lá ích mẫu: Tác dụng làm tan máu; đào thải dịch ứ, huyết hôi ra không hết trong cơ thể; kích thích tăng sinh ra máu mới; lợi tiểu giúp thải độc hỗ trợ thận âm; trị kinh đau, kinh bế, phù thũng.

Lá ngải cứu: Hỗ trợ kinh gan, thận, tì, giúp giảm đau, kháng khuẩn, giảm tình trạng băng huyết, rong kinh, kinh nguyệt không đều, thổ huyết, khí hư bạch đới, chảy máu cam, lạnh người.

Lá ngải cứu hỗ trợ kinh gan, giảm tình trạng băng huyết, rong kinh, kinh nguyệt không đều...

Lá hương phụ: Lưu thông khí huyết, giảm đau cơ xương, cải thiện tình trạng chướng khí, rối loạn tiêu hoá, nôn mửa, đau bụng, đi lỵ.

Sự kết hợp của 3 loại thảo dược với những tác dụng thần kỳ đã giúp chị em phụ nữ giải quyết nhiều tình trạng bệnh đó là:

Giảm triệu chứng khó chịu trong ngày “đèn đỏ”.
Đau bụng, đau lưng do huyết tắc ứ bên trong không đào thải được ra bên ngoài.
Rối loạn kinh nguyệt, rong kinh.
Huyết có mùi hôi, tanh, khó chịu.
Mệt mỏi, chán ăn.
Tinh thần đi xuống, cảm thấy uất ức, bực tức trong người.

IV. Cao ích mẫu có những dạng bào chế và hàm lượng như thế nào?

1. Dạng vào chế và hàm lượng của cao ích mẫu

Hiện, trên thị trường cao ích mẫu được sản xuất với các dạng bào chế như cao đặc, cao lỏng, viên. Tùy mỗi công ty mà mỗi dạng sẽ có cách dùng khác nhau.

Quy cách đóng gói: Hộp 1 chai x 90 ml, hộp 1 chai x 180 ml, hộp 5 vỉ x 10 viên nang cứng và hộp 2 vỉ x 10 viên nang cứng

Trên thị trường cao ích mẫu được sản xuất với các dạng bào chế như cao đặc, cao lỏng, viên

Cụ thể, trong 1 chai 90 ml cao ích mẫu nước có chứa:

Ích mẫu (Herba Leonuri japonici): 72 g
Ngải cứu (Herba Artemisiae vulgaris): 18 g
Hương phụ (Rhizoma Cyperi): 22.5 g
Tá dược: đường trắng, nước tinh khiết, ethanol

Trong 1 viên cao ích mẫu (380 mg) có chứa:

Ích mẫu (Herba Leonuri japonici): 4 g
Ngải cứu (Herba Artemisiae vulgaris): 1 g
Hương phụ (Rhizoma Cyperi): 1.25 g
Tá dược: tinh bột ngột, vỏ nang cứng, magnesi stearat

2. Cao ích mẫu có giá bao nhiêu?

Cao ích mẫu viên: 30.000 - 40.000 đồng

Cao ích mẫu nước:

Chai 90 ml: 30.000 - 35.000 đồng/chai
Chai 180 ml: 43.000 - 50.000 đồng/chai

V. Liều dùng cao ích mẫu

1. Liều dùng cao ích mẫu cho người lớn?

Đối với cao ích mẫu dạng viên:

Đối với người có kinh nguyệt không đều, đau bụng kinh, hay rối loạn kinh nguyệt: uống 2 viên/lần/3 lần ngày, sử dụng trong 10 ngày trước khi hành kinh.

Đối với người gặp các triệu chứng nóng bừng, đau đầu, chóng mặt, nhức đầu, đầu bụng trong giai đoạn tiền mãn kinh: Uống 2 viên/lần/3 lần ngày đến khi thuyên giảm.

Đối với cao ích mẫu dạng nước:

Uống 1 muỗng canh (khoảng 15 ml) 1 lần, và uống 2 lần trong ngày.

2. Liều dùng cao ích mẫu cho trẻ em

Trẻ em dưới 12 tuổi không được khuyến cáo dùng thuốc này.

VI. Cách dùng cao ích mẫu

Khi sử dụng cao ích mẫu, bạn cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ, và thông tin khuyến cáo được in trên bao bì.

1. Làm gì nếu dùng quá liều cao ích mẫu?

Khi sử dụng quá liều cao ích mẫu sẽ khiến cho bạn gặp phải một số triệu chứng như:

Mệt mỏi
Tức ngực, khó thở

Uống cao ích mẫu quá liều sẽ dẫn đến: khó thở, mệt mỏi, suy nhược, chảy máu tử cung...

Tăng tiết mồ hôi
Suy nhược
Kích thích cơ quan tiêu hóa dẫn đến tiêu chảy
Chảy máu tử cung
Hạ huyết áp

Khi sử dụng quá liều cao ích mẫu trong trường hợp khẩn cấp, tốt nhất bạn nên gọi ngay cho Trung tâm cấp cứu 115 hoặc đến trạm Y tế địa phương gần nhất để được hỗ trợ.

2. Làm gì nếu quên một liều cao ích mẫu?

Nếu bạn quên dùng một liều thuốc, thì hãy dùng lại càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, nếu gần với liều kế tiếp, bạn có thể bỏ qua liều đã quên và dùng liều kế tiếp

Tuyệt đối, không dùng gấp đôi liều đã quy định.

VII. Lưu ý trước khi dùng thuốc cao ích mẫu

Trước khi dùng thuốc cao ích mẫu, bạn nên biết mình có thuộc đối tượng không nên sử dụng hay không.

Cụ thể, thuốc chống chỉ định cho các trường hợp sau:

Mẫn cảm với bất kỳ thành phần nào của thuốc
Phụ nữ có thai
Người có đồng tử mở rộng
Trẻ dưới 12 tuổi

Trẻ em dưới 12 tuổi không được khuyến cáo dùng thuốc này

Người đang hành kinh và đang có chảy máu nhiều
Người bệnh đái tháo đường
Phụ nữ có thai

Riêng phụ nữ đang cho con bú vẫn có thể dùng.

VIII. Bị buồng trứng đa nang uống cao ích mẫu có nên không?

Buồng trứng đa nang (PCOS) là tình trạng rối loạn nội tiết, liên quan đến mất cân bằng hormon và kháng insulin. Đây là một trong những nguyên nhân chính gây vô sinh ở phụ nữ.

Khi bị buồng trứng đa nang, người bệnh sẽ có các triệu chứng như sau:

Đau bụng trong thời gian kinh nguyệt.

Rối loạn chu kỳ kinh, thậm chí là mất kinh.
Chất lượng máu đào thải ra ngoài có thể loãng, màu nhạt, ít máu hoặc cô đặc thành huyết đen.
Tâm trạng khó chịu, thay đổi thất thường, nhất là khi tới kỳ kinh nhưng không ra máu.
Tăng cân nhanh, quá đà, tích tụ mỡ nhiều trong cơ thể.
Khó có thai.
Mụn và lông tóc mọc nhiều, rậm rạp.

Người bệnh buồng trứng đa nang tăng cân nhanh, quá đà, tích tụ mỡ nhiều trong cơ thể

Nguyên nhân của buồng trứng đa nang do di truyền, chế độ ăn uống không lành mạnh, hoặc do tình trạng thừa cân béo phì ở phụ nữ. Vì vậy, việc sử dụng cao ích mẫu để điều trị buồng trứng đa nang sẽ không hoàn toàn 100%.

Tuy nhiên, cao ích mẫu lại được xem là phương pháp hỗ trợ giúp giảm các triệu chứng của buồng chứng đa năng hiệu quả. Cụ thể:

Cao ích mẫu có thể giải quyết được khoảng 80 - 90% các triệu chứng bệnh: đau bụng, chu kỳ bất thường, mất kinh, chất lượng máu kinh.

Giúp cân bằng hormone nội tiết tố và hỗ trợ sản sinh estrogen, làm tâm trạng phụ nữ cảm thấy dễ chịu hơn trong ngày đèn đỏ và hạn chế việc nổi mụn, mọc nhiều lông.

Cao ích mẫu giúp phụ nữ cảm thấy dễ chịu hơn trong ngày đèn đỏ

Lưu ý khi sử dụng cao ích mẫu chữa buồng trứng đa nang:

Nên uống 2 lần/ngày, mỗi lần 1 viên hoặc 1 thìa canh.
Có thể uống trước 5 ngày khi tới chu kì kinh để giảm đau đớn.
Không dùng cao ích mẫu cho bà bầu và trẻ em dưới 12 tuổi.
Cẩn thận khi kết hợp cao ích mẫu với các loại thuốc đông y - tây y khác gây dị ứng, phản ứng thuốc.
Không sử dụng rượu, hút thuốc khi uống cao ích mẫu.
Sử dụng theo hướng dẫn của bác sĩ, dược sĩ.
Không uống thuốc gấp đôi nếu bị quên.
Nên kiểm tra sau mỗi tháng uống cao ích mẫu hoặc tái khám theo đúng chỉ định.
Áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh, duy trì lượng insulin cân đối trong cơ thể.
Luôn giữ tinh thần lạc quan, vui vẻ.
Tập thể dục.
Uống nhiều nước để thải độc tố, máu huyết lưu thông.
Giữ vệ sinh vùng kín sạch.
Không nên thay thế cao ích mẫu với phương pháp đang điều trị.

Người bệnh PCOS cần tập thể dục, giữ tinh thần lạc quan, vui vẻ...

IX. Cẩn thận hiếm muộn vì cao ích mẫu?

Trước đây, có 2 luồng ý kiến cho rằng việc dùng cao ích mẫu có thể gây sảy thai, và ngược lại cao ích mẫu giúp rụng trứng đều nên hỗ trợ mang thai hiệu quả.

Tuy nhiên, theo thí nghiệm thử trên chuột cho thấy, những con chuột đang mang thai sau khi uống nước sắc cao ích mẫu từ 2-4 ngày đều bị sảy thai. Thử nghiệm trên súc vật thì có tác dụng ngừa thai.

Do cao ích mẫu có tính hàn, nếu uống nhiều sẽ gây kích thích tử cung co bóp mạnh, liên tục dễ dẫn đến động thai, đau bụng hoặc băng huyết. Tùy vào liều lượng sử dụng mà mức độ sẽ nhẹ hoặc nặng khác nhau. Chính vì vậy, phụ nữ mang thai và hiếm muộn tốt nhất nên thận trọng và không nên trông chờ quá nhiều vào cao ích mẫu, hãy tìm đến bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và hỗ trợ điều trị.

Tuy nhiên, bạn cũng cần biết rằng cao ích mẫu chỉ có khả năng gây sảy thai, chứ không phải thuốc phá thai. Vì vậy, nếu cố tính dùng để phá thai sẽ gây ảnh hưởng xấu cho sức khỏe và nguy hiểm cho tính mạng.

Cao ích mẫu chỉ có khả năng gây sảy thai, chứ không phải thuốc phá thai

X. Cao ích mẫu có tác dụng phụ không?

Hiện, chưa có báo cáo nào về việc sử dụng cao ích mẫu gặp tác dụng không mong muốn. Tuy nhiên, nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng bất thường khi sử dụng, hãy thông báo cho bác sĩ ngay.

XI. Có nên uống cao ích mẫu khi có kinh?

Theo nhà sản xuất, cao ích mẫu có tác dụng điều hòa kinh nguyệt và giảm bớt triệu chứng khó chịu trong ngày đèn đỏ, nên khuyến cáo người dùng sử dụng từ 10 ngày đến 2 tuần trước ngày hành kinh để phòng ngừa và đạt hiệu quả tốt.

Ngoài ra, nó còn có công dụng hoạt huyết, dẫn đến chảy máu khi hành kinh. Đó cũng là lý do phụ nữ đang có kinh không nên sử dụng cao ích mẫu.

Đặc biệt, với người bị rong kinh, thì càng không nên dùng để tránh rủi ro không mong muốn như kinh nguyệt kéo dài, khó chịu,...

Bạn hỏi - Bác sĩ trả lời về "Cao ích mẫu":