Tên hoạt chất: Epinephrine
Thương hiệu: Adrenaline®

I. Công dụng của thuốc Adrenalin

Epinephrine là một hoạt chất thu nhỏ các mạch máu và mở đường thở trong phổi. Những tác dụng này có thể cải thiện tình trạng tụt huyết áp, khò khè, ngứa da nghiêm trọng, nổi mề đay và các triệu chứng khác của phản ứng dị ứng.

Adrenalin được sử dụng để điều trị các phản ứng dị ứng nghiêm trọng (sốc phản vệ) đối với vết đốt hoặc côn trùng cắn, thực phẩm, thuốc và các chất gây dị ứng khác.

Epinephrine cũng được sử dụng để điều trị sốc phản vệ do tập thể dục, hoặc để điều trị huyết áp thấp gây ra bởi sốc nhiễm trùng.

II. Liều dùng Adrenalin

Kiểm tra dung dịch trước khi dùng. Không sử dụng nếu dung dịch có màu hoặc bị mờ hoặc nếu nổi các hạt li ti.

1. Liều dùng Adrenalin cho tình trạng sốc phản vệ

Adrenalin tiêm bắp hoặc tiêm dưới da vào mặt ngoài của đùi, qua quần áo nếu cần thiết. Khi dùng cho trẻ, để giảm thiểu nguy cơ chấn thương liên quan đến tiêm, hãy giữ chặt chân và hạn chế cử động trước và trong khi tiêm. Việc tiêm có thể được lặp lại sau mỗi 5 đến 10 phút khi cần thiết.

Đối với tiêm bắp, sử dụng kim đủ dài (ít nhất 1/2 inch) để đảm bảo tiêm được vào cơ. Theo dõi bệnh nhân lâm sàng về mức độ nghiêm trọng của phản ứng dị ứng và tác dụng bệnh tim tiềm ẩn của thuốc, và lặp lại khi cần thiết. Không tiêm thuốc lặp đi lặp lại ở cùng một vị trí, vì gây co mạch có thể hoại tử mô.

- Người lớn và trẻ em 30 kg trở lên: 0,3 đến 0,5 mg (0,3 đến 0,5 ml) Adrenalin không pha loãng được tiêm bắp hoặc tiêm dưới da ở mặt ngoài của đùi, tối đa 0,5 mg (0,5 ml) mỗi lần tiêm, lặp lại cứ sau 5 đến 10 phút khi cần thiết. Theo dõi lâm sàng về mức độ nghiêm trọng của phản ứng và ảnh hưởng tim.

- Trẻ em dưới 30 kg: 0,01 mg/ kg (0,01 ml/ kg) Adrenalin không pha loãng được tiêm bắp hoặc tiêm dưới da ở mặt trước của đùi, tối đa 0,3 mg (0,3 ml) mỗi lần tiêm, lặp lại cứ sau 5 đến 10 phút là cần thiết. Theo dõi lâm sàng về mức độ nghiêm trọng của phản ứng và ảnh hưởng tim.

2. Liều dùng Adrenalin cho tình trạng hạ huyết áp liên quan đến sốc nhiễm khuẩn

Pha loãng 1 mL (1 mg) epinephrine từ lọ thành 1.000 ml dung dịch dextrose 5% hoặc 5% dextrose và natri clorua để tạo ra độ pha loãng 1 mcg mỗi ml.

Bất cứ khi nào có thể, truyền dịch epinephrine vào tĩnh mạch lớn. Tránh sử dụng kỹ thuật buộc ống thông, bởi vì sự tắc nghẽn lưu lượng máu xung quanh ống có thể gây ứ đọng và tăng nồng độ cục bộ của thuốc. Tránh các tĩnh mạch chân ở bệnh nhân cao tuổi hoặc ở những người mắc các bệnh tắc nghẽn mạch máu.

Để cung cấp hỗ trợ huyết động trong sốc nhiễm trùng liên quan đến hạ huyết áp ở bệnh nhân trưởng thành, tốc độ tiêm truyền được đề nghị của epinephrine tiêm tĩnh mạch là 0,05 đến 2 mcg/ kg/ phút, và được chuẩn độ để đạt được áp lực động mạch trung bình mong muốn. Liều lượng có thể được điều chỉnh định kỳ, chẳng hạn như cứ sau 10 đến 15 phút, tăng dần 0,05 đến 0,2 mcg/ kg/ phút, để đạt được mục tiêu huyết áp mong muốn.

Sau khi ổn định huyết động, việc cai sữa cần tăng dần theo thời gian, chẳng hạn như giảm liều epinephrine cứ sau 10 phút để xác định xem bệnh nhân có thể chịu đựng được việc giảm liều.

Adrenalin pha loãng trong 5% dung dịch dextrose hoặc 5% dung dịch dextrose và natri clorua ổn định trong 4 giờ ở nhiệt độ phòng hoặc 24 giờ trong điều kiện lạnh.

III. Cách dùng thuốc Adrenalin hiệu quả

Epinephrine được tiêm vào da hoặc bắp đùi của bạn. Trong trường hợp khẩn cấp, có thể tiêm qua quần áo của bạn. Epinephrine đôi khi được truyền dưới dạng tĩnh mạch. Hãy hỏi bác sĩ trước khi sử dụng.

Thực hiện theo tất cả các hướng dẫn trên nhãn thuốc của bạn và đọc tất cả các hướng dẫn thuốc hoặc tờ hướng dẫn. Sử dụng thuốc chính xác theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Không sử dụng Adrenalin cho trẻ mà không có lời khuyên y tế.

Đọc và cẩn thận làm theo bất kỳ hướng dẫn sử dụng nào được cung cấp cùng với thuốc của bạn. Hỏi bác sĩ hoặc dược sĩ của bạn nếu bạn không hiểu những hướng dẫn này.

Không tháo nắp an toàn cho đến khi bạn sẵn sàng sử dụng dụng cụ tiêm. Không bao giờ đặt ngón tay của bạn trên đầu kim phun sau khi tháo nắp an toàn.

Để sử dụng dụng cụ tiêm epinephrine:

- Dùng kim tiêm hút với đầu nhọn hướng xuống. Kéo nắp an toàn.

- Đặt đầu mũi tiêm vào phần thịt của đùi mặt ngoài. Bạn có thể tiêm trực tiếp qua quần áo. Giữ chân chắc chắn khi tiêm thuốc cho trẻ em hoặc trẻ sơ sinh.

- Đẩy mạnh dụng cụ tiêm tự động vào đùi để nhả kim tiêm vào liều epinephrine. Giữ dụng cụ tiêm tại chỗ trong 10 giây sau khi kích hoạt.

- Lấy dụng cụ tiêm ra khỏi đùi và xoa bóp nhẹ nhàng vùng vừa tiêm. Cẩn thận lắp lại kim của thiết bị đã sử dụng trước vào ống mang. Đậy nắp ống lại và mang nó đến phòng cấp cứu để bất cứ ai điều trị cho bạn sẽ biết bạn đã nhận được bao nhiêu epinephrine.

- Sử dụng một dụng cụ tiêm một lần. Đừng cố gắng lắp lại dụng cụ tiêm lần thứ hai nếu kim đã ra khỏi da của bạn trước 10 giây. Nếu kim bị uốn cong từ lần sử dụng đầu tiên, nó có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho làn da của bạn.

Gọi ngay Trung tâm Cấp cứu 115 hoặc đến cơ sở y tế gần nhất sau khi sử dụng epinephrine. Tác dụng của epinephrine có thể mất sau 10 hoặc 20 phút. Bạn sẽ cần được điều trị và theo dõi thêm.

Không sử dụng Adrenalin nếu nó đã thay đổi màu sắc hoặc có các hạt trong đó hoặc nếu ngày hết hạn trên nhãn đã qua. Gọi bác sĩ của bạn cho một toa thuốc mới.

Thuốc của bạn cũng có thể đi kèm với bút tiêm. Bút tiêm không chứa thuốc và không kim. Nó chỉ dành cho sử dụng không khẩn cấp để bản thân thực hành tiêm Adrenalin.

IV. Tác dụng phụ của Adrenalin

Trước khi sử dụng epinephrine, hãy cho bác sĩ của bạn biết nếu sử dụng Adrenalin trong quá khứ gây ra phản ứng dị ứng.

Gọi cho bác sĩ ngay lập tức nếu bạn nhận thấy đau, sưng, ấm, đỏ hoặc các dấu hiệu nhiễm trùng khác xung quanh khu vực mà bạn đã tiêm.

Các tác dụng phụ thường gặp có thể bao gồm:

●    Có vấn đề hô hấp;
●    Nhịp tim nhanh hoặc đập nhanh;
●    Da nhợt nhạt, vã mồ hôi;
●    Buồn nôn và ói mửa;
●    Chóng mặt;
●    Yếu hoặc run;
●    Đau nhói đầu;
●    Cảm thấy lo lắng, hoặc sợ hãi.

Đây không phải là danh sách đầy đủ các tác dụng phụ và những người khác có thể xảy ra. Gọi cho bác sĩ để được tư vấn y tế về tác dụng phụ nếu bạn gặp phải.

V. Lưu ý khi dùng thuốc Adrenalin

1. Lưu ý trước khi dùng thuốc Adrenalin

Trước khi sử dụng epinephrine, hãy cho bác sĩ của bạn biết nếu sử dụng Adrenalin trong quá khứ gây ra phản ứng dị ứng trở nên tồi tệ hơn.

Hãy cho bác sĩ của bạn nếu bạn đã từng có:

●    Bệnh tim hoặc huyết áp cao;
●    Hen suyễn; (dấu hiệu bị hen suyễn)
●    Bệnh Parkinson;
●    Trầm cảm hoặc bệnh tâm thần;
●    Rối loạn tuyến giáp;
●    Bệnh tiểu đường.

Xảy ra phản ứng dị ứng trong khi mang thai hoặc cho con bú có thể gây hại cho cả mẹ và bé. Gọi ngay Trung tâm Cấp cứu 115 hoặc đến cơ sở y tế gần nhất sau khi sử dụng thuốc tiêm.

Trong trường hợp khẩn cấp, bạn có thể không thể nói với người chăm sóc nếu bạn đang mang thai hoặc cho con bú. Hãy chắc chắn rằng bác sĩ chăm sóc cho thai kỳ của bạn hoặc em bé của bạn biết bạn đã sử dụng thuốc Adrenalin.

2. Nếu bạn quên một liều Adrenalin

Vì epinephrine được sử dụng khi cần thiết, nên không có trong lịch dùng thuốc hàng ngày.

3. Nếu bạn uống quá liều Adrenalin

Các triệu chứng của quá liều epinephrine có thể bao gồm tê hoặc yếu, nhức đầu dữ dội, mờ mắt, đổ mồ hôi, ớn lạnh, đau ngực, nhịp tim nhanh hoặc chậm, khó thở nghiêm trọng hoặc ho với chất nhầy bọt.

Hãy gọi ngay Trung tâm Cấp cứu 115 hoặc đến cơ sở y tế gần nhất nếu bạn uống quá liều Adrenalin.

4. Nên tránh những gì khi sử dụng Adrenalin?

Không tiêm epinephrine vào tĩnh mạch (trường hợp đặc biệt có thể tiêm tĩnh mạch) hoặc vào cơ mông của bạn. Chỉ tiêm vào phần mặt ngoài của đùi.

Nếu tiêm epinephrine vào tay hoặc chân của bạn có thể dẫn đến mất lưu lượng máu đến các khu vực đó, và gây tê.

5. Những điều cần lưu ý khi dùng thuốc Adrenalin trong trường hợp đặc biệt (phụ nữ đang mang thai, phụ nữ cho con bú,…)

a. Đối với phụ nữ đang mang thai

Các nghiên cứu trên động vật đã tiết lộ bằng chứng gây quái thai (bao gồm cả bệnh dạ dày và tử vong) khi được sử dụng cao hơn liều khuyến cáo tiêm bắp và tiêm dưới da ở người. Tiêm thuốc này cũng có thể gây rối loạn nhịp tim thai. Không có nghiên cứu trong thai kỳ của con người.

Sốc phản vệ khi mang thai có thể dẫn đến bệnh não do thiếu oxy-thiếu máu cục bộ và tổn thương hệ thần kinh trung ương vĩnh viễn hoặc tử vong cho người mẹ và thai nhi / trẻ sơ sinh. Sốc phản vệ khi mang thai được ước tính là 3 trên 1000 ca sinh.

Sử dụng thận trọng trong quá trình chuyển dạ và sinh nở: Adrenalin cải thiện tình trạng hạ huyết áp của mẹ liên quan đến sốc phản vệ, và có thể dẫn đến co mạch tử cung, giảm lưu lượng máu tử cung và thiếu máu thai nhi. Nên tránh sử dụng trong giai đoạn thứ hai của quá trình chuyển dạ (khi rặn cho bé chào đời) vì Adrenalin có thể làm giảm co bóp tử cung và gây ra tình trạng mất trương lực tử cung kéo dài với xuất huyết. Chỉ sử dụng khi đã cân nhắc rõ ràng giữ lợi ích và rủi ro.

b. Đối với phụ nữ cho con bú

Liều tiêm tĩnh mạch cao có thể làm giảm sản xuất sữa và giảm sữa. Các nghiên cứu ở phụ nữ bị tăng prolactin máu đã được truyền tĩnh mạch của thuốc Adrenalin đã chứng minh giảm nồng độ prolactin trong huyết thanh.

Các nghiên cứu trên động vật chỉ ra rằng áp dụng Adrenalin trong động mạch có thể làm giảm oxytocin huyết thanh và ức chế tống máu sữa. Tuy nhiên, do sinh khả dụng đường uống kém và thời gian bán hủy ngắn, bất kỳ lượng thuốc Adrenalin có trong sữa đều khó có thể ảnh hưởng đến trẻ sơ sinh.

Adrenalin được ghi nhận là có bài tiết vào sữa mẹ. Hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước khi quyết định sử dụng Adrenalin trong thời kỳ cho con bú.

VI. Những loại thuốc nào tương tác với Adrenalin?

Các loại thuốc khác có thể tương tác với Adrenalin, bao gồm thuốc kê đơn và thuốc không kê đơn, vitamin và các sản phẩm thảo dược. Giữ một danh sách tất cả các sản phẩm bạn sử dụng và chia sẻ với bác sĩ hoặc dược sĩ của bạn. Không bắt đầu, dừng hoặc thay đổi liều lượng của bất kỳ loại thuốc nào mà không có sự chấp thuận của bác sĩ.

Adrenalin (epinephrine) tương tác với các loại thuốc được liệt kê dưới đây:

●    Acetylcystein;
●    Acyclovir;
●    Amikacin;
●    Amiodarone;
●    Amlodipin;
●    Atropin;
●    Axit tranexamic;
●    Ceftriaxone;
●    Diazepam;
●    Diclofenac;
●    Digoxin;
●    Dopamine;
●    Epinephrine;
●    Fentanyl;
●    Furosemide;
●    Capocaine;
●    Marcaine (bupivacaine);
●    Metoclopramide;
●    Metronidazole;
●    Midazolam;
●    Omeprazole;
●    Paracetamol (acetaminophen).

VII. Cách bảo quản Adrenalin

1. Cách bảo quản thuốc Adrenalin

Lưu trữ sản phẩm này trong hộp đựng/ bao bì gốc ở nhiệt độ phòng, tránh ánh sáng và độ ẩm. Tránh để ở nhiệt độ quá cao và lạnh. Không lưu trữ thuốc Adrenalin trong xe hơi của bạn hoặc trong phòng tắm. Đừng để Adrenalin trong tủ lạnh hoặc đông lạnh.

Kiểm tra ngày hết hạn, và cũng kiểm tra trực quan Adrenalin xem có nổi hạt hay đổi màu không. Giữ tất cả các loại thuốc tránh xa trẻ em và vật nuôi.

2. Lưu ý khi bảo quản thuốc Adrenalin

Không xả thuốc xuống nhà vệ sinh hoặc đổ chúng vào cống trừ khi được hướng dẫn làm như vậy. Loại bỏ đúng cách thuốc này khi hết hạn hoặc không còn cần thiết. Tham khảo ý kiến dược sĩ hoặc công ty xử lý chất thải tại địa phương.

Hải Yến
Cổng thông tin tư vấn sức khỏe AloBacsi.vn
Chịu trách nhiệm nội dung: BS.CK1 Trịnh Ngọc Bình

Nguồn: drugs.com, drugs.com