Vitamin D3 là một loại vitamin rất cần thiết cho cơ thể, dù là trẻ nhỏ hay người lớn. Tuy nhiên, rất ít người hiểu được công dụng và các dùng sao cho phù hợp. Bài viết dưới đây sẽ giúp các bạn hiểu hơn về vitamin D3 để mang lại lợi ích cho sức khỏe.

I. Vitamin D3 là gì?

Vitamin D3 (hay còn được gọi cholecalciferol) là một loại vitamin tan trong chất béo, được xử lý qua gan và thận. Khi hoạt động trong cơ thể, vitamin D3 sẽ liên hết với một số tế bào để điều chỉnh hấp thu canxi và phốt pho, từ đó giúp cơ thể xây dựng và duy trì xương chắc khỏe.

Vitamin D3 là một loại vitamin rất cần thiết cho cơ thể, dù là trẻ nhỏ hay người lớn

Nó được cơ thể tạo ra khi da tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Hoặc được sản suất với những dạng như sau:

• Dung dịch

• Viên nén

• Viên nhai nén

• Viên nang cứng (con nhộng)

II. Tác dụng của vitamin D3

1. Cải thiện sức khỏe xương khớp

Vitamin D3 có tác dụng điều trị và ngăn ngừa chứng rối loạn xương như còi xương, nhuyễn xương. Ngoài ra, vitamin D3 còn thúc đẩy sự hình thành osteocalcin - chất tham gia cấu tạo nên các tế bào tạo xương. Do đó, trẻ em, thanh thiếu niên, người già và sản phụ sau khi sinh rất cần bổ sung vitamin D3 để tăng chiều cao, phòng loãng xương và giữ xương chắc khỏe.

Bên cạnh đó, khi kết hợp vitamin D3 với các loại thuốc khác, còn giúp điều trị điều trị mật độ canxi phốt-pho thấp gây ra do một số chứng rối loạn, chẳng hạn như suy tuyến cận giáp (hypoparathyroidism), bệnh giả suy cận giáp (pseudohypoparathyroidism) hay hạ photphat trong máu (familial hypophosphatemia).

Vitamin D3 có tác dụng điều trị và ngăn ngừa chứng rối loạn xương như còi xương, nhuyễn xương

2. Tăng cường hệ miễn dịch

Vitamin D3 giúp tăng cường khả năng hoạt động của các tế bào miễn dịch; đặc biệt là tế bào T và các đại thực bào. Qua đó, giúp hàng rào bảo vệ cơ thể vững chắc hơn, khiến các tác nhân gây bệnh nguy hiểm không thể xâm nhập.

3. Điều hòa huyết áp, ổn định đường huyết

Theo nghiên cứu từ Đại học Boston Hoa Kỳ, một số bệnh nhân bị cao huyết áp đã có dấu hiệu ổn định huyết áp khi nồng độ vitamin D, đặc biệt vitamin D3 trong cơ thể tăng lên.

Đặc biệt, ở phụ nữ mang thai rất dễ bị tăng huyết áp, gây nhiều biến chứng nguy hiểm như sinh non hoặc ảnh hưởng tính mạng mẹ và bé. Vì vậy, phụ nữ mang thai được các chuyên gia y tế khuyên nên bổ sinh đủ vitamin D3 để giảm thiểu nguy cơ trên.

Còn với bệnh nhân tiểu đường, Vitamin D3 đóng vai trò kích thích tuyến tụy bài tiết insulin, giúp quản lý lượng đường trong máu và góp phần kiểm soát bệnh tốt hơn.

4. Bảo vệ sức khỏe tim mạch

Mặc dù điều này chưa có cơ chế rõ ràng, tuy nhiên theo các nhà nghiên cứu thì vitamin D3 hoạt động như một loại “thuốc an thần”, giúp cải thiện sức bền và giữ cho các tế bào cơ tim phát triển ổn định. Từ đó, phòng ngừa cơn đau tim xảy ra.

Bổ sung vitamin D3 có giúp ngăn ngừa ung thư không?

5. Phòng ngừa ung thư

Nhiều nghiên cứu đã thấy rằng, vitamin D3 có thể kìm hãm sự phát triển của khối u tuyến tiền liệt. Đặc biệt, khi kết hợp vitamin D3 với chất xơ tự hòa tan sẽ góp phần làm giảm nguy cơ phát triển polyp dẫn đến bệnh ung thư ruột kết.

Ngoài ra, theo thử nghiệm kéo dài 4 năm ở đối tượng phụ nữ sau mãn kinh nhận thấy, khi kết hợp cả 2 loại dưỡng chất này sẽ giúp giảm tới 60% khả năng phát triển ung thư của họ.

6. Cải thiện tâm trạng và giảm cân hiệu quả

Một số nghiên cứu kiểm tra tác động của vitamin D đối với não và phát hiện ra rằng, những người bị trầm cảm thường thiếu hụt vitamin D; tuy nhiên sau khi được tăng mức vitamin D các triệu chứng của bệnh đã giảm bớt đi. Do đó, nó cũng được bổ sung như 1 phần của phác đồ điều trị bệnh trầm cảm.

Riêng với phụ nữ sau mãn kinh, nếu được bổ sung đầy đủ vitamin D3 thì thường sẽ có cân nặng cân đối hơn.

III. Dùng vitamin D3 đúng cách như thế nào?

Bạn nên uống vitamin D3 sau bữa ăn, vì lúc này vitamin D3 sẽ được hấp thụ vào cơ thể tốt nhất. Hoặc bạn cũng có thể dùng chung với thức ăn mà không sợ ảnh hưởng. Tuy nhiên, trước khi sử dụng tốt nhất bạn nên thực hiện theo đúng hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất được in trên bao bì sản phẩm.

Bạn nên uống vitamin D3 sau bữa ăn, vì lúc này vitamin D3 sẽ được hấp thụ vào cơ thể tốt nhất

Nếu đang sử dụng thuốc kèm bổ sung vitamin D3 thì bạn nên uống các loại thuốc cách xa so với giờ uống vitamin D3 ít nhất 2 giờ đồng hồ. Vì một số loại như cholestyramine/ colestipol, dầu khoáng, orlistat có thể làm giảm sự hấp thu vitamin D3.

Trường hợp, bạn được bác sĩ kê toa sử dụng vitamin D3, thì nên uống theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ, vì cơ địa và sức khỏe của mỗi người sẽ khác nhau, do đó việc bổ sung vitamin D3 cũng sẽ khác nhau. Bởi, liều lượng còn tùy thuộc vào tuổi tác, sức khỏe hiện tại, chế độ ăn uống hàng ngày, lượng ánh sáng mặt trời bạn hấp thụ, và đáp ứng điều trị (nếu đang có bệnh trong người). Tuyệt đối không tự uống thêm hoặc giảm bớt liều vitamin D3 so với khuyến cáo của bác sĩ, điều này có thể gây hại cho cơ thể của bạn.

Nên uống theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ

Với vitamin D3 dạng nước (thường là bổ sung cho bé), tốt nhất bạn nên đo dung dịch thuốc bằng muỗng hoặc thiết bị đo được cung cấp để đảm bảo sử dụng liều lượng chính xác. Còn đối với vitamin D3 dạng viên nhai hoặc bánh xốp, bạn nên nhai thuốc kỹ trước khi nuốt, không nuốt toàn bộ thuốc. Đối với vitamin D3 dạng viên thuốc hòa tan nhanh thì hãy lau tay khô trước khi chạm vào thuốc. Sau đó đặt thuốc dưới lưỡi và để cho đến khi thuốc hòa tan hoàn, rồi hãy nuốt thuốc hoặc uống nước để thuốc trôi xuống dạ dày.

Để có hiệu quả tốt nhất, bạn nên uống thuốc đều đặn và đúng giờ theo hướng dẫn. Nếu sử dụng hàng ngày nhưng lại hay quên bạn cần ghi chú lại hoặc đánh dấu trên lịch để nhắc nhở, nếu sử dụng 1 lần/tuần.

Muốn thuốc phát huy tối đa hiệu quả và ngăn chặn tác dụng phụ nghiêm trọng, thì lời khuyên cho bạn là nên thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh, giàu canxi. Không sử dụng thuốc hoặc vitamin khác trong khi đang bổ sung vitamin D3, nếu chưa có quyết định và tham khảo của bác sĩ.

IV. Liều dùng vitamin D3

Liều dùng vitamin D3 dành cho người lớn và trẻ em

1. Liều dùng vitamin D3 cho người lớn

Tùy vào đối tượng và mục đích, liều dùng vitamin D3 cho người lớn sẽ cụ thể như sau:

• Người lớn không dùng đủ vitamin D3: Uống 400-1000 IU/1 lần/ngày.

• Người lớn bị thiếu vitamin D3: Uống 1000 IU/1 lần/ngày.

• Người lớn ngăn ngừa chứng té ngã: Uống 800 IU mỗi ngày (với canxi).

• Người lớn ngăn ngừa gãy xương (trên 65 tuổi): Uống 100.000 IU mỗi 4 tháng.

2. Liều dùng vitamin D3 cho trẻ em

Trẻ em sau khi sinh ra thường phải bổ sung vitamin D3, do cơ thể cũng như trong sữa mẹ không đủ để đáp ứng nhu cầu cần thiết của cơ thể. Cụ thể:

• Trẻ sơ sinh và trẻ em: Uống 200 IU/1 lần/ngày.

• Trẻ sơ sinh thiếu tháng: uống 400- 800 IU/1 lần/ngày hoặc uống 150-400 IU/kg/ngày.

3. Nên bổ sung vitamin D3 cho trẻ như thế nào?

Nên bổ sung vitamin D3 cho trẻ như thế nào là an toàn, hiệu quả?

Trẻ sơ sinh bú mẹ hoàn toàn hoặc một phần: Vài ngày đầu tiên sau sinh uống 400 IU/1 lần/ngày. Sau đó, tiếp tục bổ sung đến khi trẻ cai sữa để dùng lượng lớn hơn hoặc bằng 1000 ml/ngày (sau 12 tháng tuổi).

Với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ được cho ăn ít hơn 1000 ml sữa bổ sung vitamin D3 hoặc vị thành niên không dùng đủ lượng vitamin D3: Uống 400 IU/ngày.

Riêng với trẻ em có nguy cơ thiếu hụt vitamin D3: Có thể dùng liều cao hơn. Tuy nhiên, trước khi dùng cần thực hiện xét nghiệm [25 (OH) D, PTH, tình trạng xương] để đánh giá.

V. Trước khi dùng vitamin D3 bạn nên biết những gì?

Nếu bạn gặp phải những tình trạng sau thì không nên sử dụng vitamin D3:

• Đã từng bị dị ứng với vitamin D

• Mức canxi cao trong máu (tăng canxi trong máu)

• Mức vitamin D cao trong cơ thể

• Bất kỳ tình trạng khiến cơ thể khó hấp thụ chất dinh dưỡng từ thực phẩm (kém hấp thu)

Với những người đang mắc bệnh tim, thận, mất cân bằng điện giải thì nên cho bác sĩ biết để đảm bảo bạn có thể dùng vitamin D3 an toàn.

Nếu bạn đang mang thai hoặc cho con bú, trước khi dùng thuốc, hãy luôn hỏi ý kiến bác sĩ để cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ. Mặc dù chưa có nghiên cứu xác định về rủi ro khi dùng vitamin D3 trong thời kỳ mang thai hoặc cho con bú, nhưng để an toàn cho cả mẹ và thai nhi/em bé, tốt nhất bạn nên tham khảo lời khuyên của chuyên gia.

VI. Thừa vitamin D3 có nguy hiểm không?

Dù vitamin D3 rất quan trọng đối với cơ thể, nhưng nếu sử dụng quá liều hoặc liều cao có thể gây nhiễm độc do thừa vitamin D3.

Kéo theo đó là hàng hoạt các triệu chứng nguy hiểm như:

• Đau đầu

• Chóng mặt

• Chán ăn

• Khô miệng

• Chuột rút

• Táo bón

• Buồn nôn

• Đau cơ, đau xương

• Mạch máu bị vôi hóa

• Tổn thương thận

• Tăng huyết áp

Dị tật bào thai là một trong những triệu chứng nguy hiểm do thừa vitamin D3

• Loạn nhịp tim

• Trẻ bị chậm lớn

• Dị tật bào thai

• Khó thở

• Co giật

• Giảm khả năng tình dục

• Gây ra biến chứng ở mắt

• ...

Do đó, tránh những tác hại do thừa vitamin D, nên tham khảo và sử dụng đúng theo hướng dẫn của bác sĩ. Ngoài ra, khi có dấu hiệu ngộ độc vitamin D, cần ngừng uống và lập tức đến các cơ sở y tế để hỗ trợ kịp thời.

VII. Tác dụng phụ nào khi dùng vitamin D3

Tác dụng phụ của Vitamin D3 là gì?

Khi sử dụng vitamin D3, bạn có thể gặp một số tác dụng phụ không mong muốn như:

• Phát ban

• Đau ngực

• Khó thở

• Đi tiểu nhiều hơn bình thường

• Sưng mặt, môi, lưỡi, hoặc họng

• Cảm giác khó chịu trong người

• Thay đổi hành vi

Ngoài ra, nếu bạn sử dụng quá liều vitamin D3, bạn có thể gặp một số tình trạng sau:

• Yếu trong người

• Miệng có vị kim loại

• Sụt cân

• Đau cơ bắp hoặc đau xương

• Táo bón

• Buồn nôn và nôn

Mặc dù không phải ai cũng biểu hiện các tác dụng phụ như trên, hoặc có người sẽ có các tác dụng phụ khác không được đề cập. Nhưng nếu gặp bất kỳ triệu chứng nào, bạn nên ngừng dùng vitamin D3 ngay và gọi cho bác sĩ hoặc đến bệnh viện để được hỗ trợ thăm khám và tư vấn.

VIII. Vitamin D3 có thể tương tác với thuốc nào?

Nếu bạn đang sử dụng một số loại thuốc như cholestyramine/colestipol, dầu khoáng, orlistat, thì nên cân nhắc hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ nếu muốn bổ sung vitamin D3, vì nó có thể làm giảm khả năng hấp thụ vitamin D3 trong cơ thể.

Ngoài ra, chưa có ghi nhận nào về tương tác thuốc có thể xảy ra làm thay đổi hiệu quả của thuốc hoặc làm tăng nguy cơ mắc các tác dụng phụ nghiêm trọng khi bổ sung vitamin D3.

Tuy nhiên, nếu bạn đang sử dụng thuốc kê toa hay thuốc không cần toa hoặc các sản phẩm thảo dược nào khác bạn vẫn nên báo với bác sĩ điều trị hoặc dược sĩ, để họ có thể cho bạn lời khuyên tốt nhất. Tuyệt đối, không tự ý ngưng, bớt hoặc thêm liều khi chưa có sự đồng ý của bác sĩ.

Bên cạnh đó, việc nên sử dụng vitamin D3 trong, trước, hay sau khi ăn, thì bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc theo hướng dẫn nhà sử dụng. Vì tùy theo cơ địa, thể trạng hay các bệnh lý kèm theo mà bác sĩ sẽ cho bạn lời khuyên đúng đắn nhất.

Với những người thường xuyên uống rượu bia, hút thuốc lá hoặc tình trạng sức khỏe không tốt, cũng nên báo với bác sĩ để không ảnh hưởng đến việc sử dụng vitamin D3.

Một số trường hợp cần lưu ý khi sử dụng vitamin D3 ở trẻ:

• Nên uống vitamin D3 trong bao lâu?
• Bé nổi mụn li ti quanh miệng sau 5 ngày uống vitamin D3?
• Bé uống vitamin D3 sau tiêm ngừa dại có sao không BS?
• Trẻ tiêm vắc xin 5 trong 1 có cần ngừng uống vitamin D3?
• Bé rụng tóc, mẹ có nên tiếp tục nhỏ vitamin D3?