1. Viêm xoang phổ biến ở nhũ nhi, đặc biệt là trẻ dưới 6 tuổi

Xoang là gì? Bệnh viêm xoang thường gặp ở nhóm người nào?

ThS.BS Trần Nam Khang trả lời: Xoang có cấu trúc rỗng nằm bên cạnh hốc mũi, thông với mũi, giúp mũi nhẹ, làm ẩm, lọc không khí, tạo ra âm thanh, cộng hưởng âm thanh để tạo ra đặc trưng giọng nói của mỗi người.

Mỗi khoang xoang được lót phủ bởi niêm mạc, khi lớp niêm mạc đó bị viêm được cho là viêm xoang. Viêm xoang thường gặp phổ biến ở độ tuổi nhũ nhi, đặc biệt là những bé dưới 6 tuổi.

2. Ba giai đoạn của bệnh viêm xoang

Viêm xoang có phân loại hay không và có bao nhiêu loại, thưa BS?

ThS.BS Trần Nam Khang trả lời: Viêm xoang có nhiều cách phân loại, tuy nhiên phổ biến là phân loại theo thời gian mắc bệnh và chia thành 3 giai đoạn chính:

- Giai đoạn cấp (viêm xoang cấp), thời gian ủ bệnh dưới 4 tuần.

- Giai đoạn bán cấp, ủ bệnh từ 4-12 tuần.

- Giai đoạn mạn tính kéo dài trên 12 tuần.

3. Dấu hiệu viêm xoang ở trẻ không rõ rệt, dễ nhầm với bệnh khác

Ngoài độ tuổi nhũ nhi, còn nhóm trẻ nào có nguy cơ cao dễ mắc căn bệnh này? Nguyên nhân nào dẫn đến bệnh viêm xoang, thưa BS?

ThS.BS Trần Nam Khang trả lời: Viêm xoang thường gặp nhất ở nhóm dưới 6 tuổi, những trẻ bị suy giảm miễn dịch, dinh dưỡng kém, suy dinh dưỡng, sống trong môi trường tiếp xúc nhiều khói bụi, thuốc lá… đó là các yếu tố nguy cơ dẫn đễn viêm xoang ở trẻ.

Trường hợp trẻ bị viêm xoang, thường xoang hình thành phát triển khi sinh ra đã có xoang sàng, còn xoang hàm thường phát triển độ tuổi từ 3-4 tuổi; xoang tráng và xoang bướm thời gian phát triển từ 7-8 tuổi, do đó mức độ bị viêm xoang ở trẻ không có biểu hiện rõ rệt như người lớn, dễ nhầm lẫn với các bệnh khác.

4. Viêm xoang có di truyền không?

Thưa BS bản thân mình bị viêm xoang, con đẻ ra cũng bị viêm xoang, vậy liệu viêm xoang có di truyền?

ThS.BS Trần Nam Khang trả lời: Vấn đề di truyền trong viêm xoang còn nhiều tranh cãi, tuy nhiên theo các nghiên cứu trên thế giới, có một số yếu tố gây ảnh hưởng đến tình trạng viêm xoang, ví dụ như những trường hợp xơ nang, viêm mũi dị ứng… những yếu tố này làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm xoang cao hơn.

5. Nhận biết viêm xoang ở trẻ qua triệu chứng nào?

Khi trẻ bị viêm xoang sẽ xuất những triệu chứng, dấu hiệu nào phụ huynh có thể nhận biết hay phải đến bệnh viện các bác sĩ mới nhận đình được tình trạng viêm xoang, thưa BS?

ThS.BS Trần Nam Khang trả lời: Một trường hợp bị viêm xoang thường cha làm 2 nhóm gồm giai đoạn cấp và giai đoạn mạn.

Thông thường các bé ở cấp tính sẽ có các biểu hiện rầm rộ hơn. Ví dụ như bé bị sốt, sổ mũi, chảy mũi xanh, nghẹt mũi… Một số trường hợp xuất hiện các biến chứng của viêm xoang như ảnh hưởng đến hốc mắt, ảnh hưởng đến viêm màng não.

Trường hợp giai đoạn mạn tính sẽ ảnh hưởng dai dẳng, dấu hiệu không rõ ràng, sốt âm ỉ, dễ tái phát, sổ mũi, nghẹt mũi. Ngoài ra có thể có các biểu hiện như đọng dịch trong tai, ù tai, đau tai, khó chịu.

6. Phân biệt viêm xoang với các bệnh lý khác

Làm sao để phân biệt viêm xoang với sổ mũi, sốt do các bệnh lý khác gây ra, thưa BS?

ThS.BS Trần Nam Khang trả lời: Thông thường trong vấn đề bên lâm sàng cần xác định vấn đề viêm xoang do vi khuẩn hay viêm mũi dị ứng, vì có ảnh hưởng đến quyết định điều trị.

Ví dụ trong một trường hợp viêm xoang do vi khuẩn có khả năng kết hợp điều trị bằng kháng sinh. Còn trong trường hợp viêm xoang do dị ứng hoặc viêm mũi xoang dị ứng thường gặp sẽ không sử dụng kháng sinh mà dùng thuốc giảm dị ứng, kháng viêm, thuốc xịt dạng corticoid tại chỗ để giúp các tình trạng giảm phù nề.

Để giúp phân biệt các yếu tố đó, trong trường hợp viêm xoang do dị ứng thường bé có các biểu hiện chảy mũi, đặc biệt là chảy mũi trong, hắt hơi.

Ngoài ra, còn cần khai thác một số yếu tố như tiền sử của bé, ví dụ bé bị hen suyễn, chàm, dị ứng thức ăn… đó là các yếu tố gợi ý có khả năng bị viêm mũi dị ứng.

7. Biến những nguy hiểm gặp phải nếu không điều trị viêm xoang kịp thời

Thông thường bệnh viêm xoang sẽ diễn tiến ra sao và nếu phụ huynh không nhận diện và không cho con em mình điều trị kịp thời những biến chứng nào trẻ phải đối diện, thưa BS?

ThS.BS Trần Nam Khang trả lời: Thường nguyên nhân của viêm xoang đa số do virus, tự giới hạn trong khoảng 7-8 ngày.

Tuy nhiên theo hiện trạng môi trường tại Việt Nam hiện nay đang ô nhiễm nhiều do đó bị bội nhiễm do vi khuẩn, nếu không điều trị trong một thời gian sẽ ảnh hưởng nhiễm trùng đến những cấu trúc liên quan, ví dụ như hốc mắt, tình trạng viêm áp xe, viêm thần kinh thị ảnh hưởng đến thị giác, có khả năng lên não, viêm màng não, áp xe não hoặc có thể ảnh hưởng đến vị trí vùng tai, gây viêm tai giữa, viêm tai giữa thanh dịch, viêm tai giữa mủ, hoặc gây ra tình trạng nhiễm trùng đường hô hấp, viêm họng, viêm phế quản, viêm thanh quản.

8. Các xét nghiệm chẩn đoán viêm xoang

Để phụ huynh phát hiện sớm căn bệnh viêm xoang trẻ cần làm những xét nghiệm nào, thưa BS?

ThS.BS Trần Nam Khang trả lời: Việc thăm khám có thể xác định được hầu hết vấn đề viêm xoang, tuy nhiên một số trường hợp như viêm xoang không đáp ứng với điều trị, viêm xoang mạn tính có thể kết hợp thêm một số xét nghiệm nhứ chụp X-quang, chụp CTscan, nội soi mũi xoang để đánh giá các bất thường giải phẫu trong hốc mũi.

9. Điều trị viêm xoang có những phương pháp nào?

Sau khi chẩn đoán viêm xoang, kế đến điều trị như thế nào và hiện nay có những phương pháp nào để điều trị căn bệnh viêm xoang ở trẻ, thưa BS?

ThS.BS Trần Nam Khang trả lời: Điều trị viêm xoang được chia làm 2 nhóm gồm sử dụng thuốc hoặc phẫu thuật.

Trong trường hợp dùng thuốc có thể áp dụng cho những bé bị viêm xoang do vi khuẩn, thuốc giảm tiết dịch, loãng đàm hoặc vệ sinh tại chỗ bằng nước muối.

Trong trường hợp các bé bị viêm xoang đã xuất hiện biến chứng như biến chứng về hốc mắt, biến chứng về não cần sử dụng đến phẫu thuật. Hay các trường hợp viêm xoangg mạn tính không đáp ứng điều trị nội khoa là một trong các chỉ định cần can thiệp mổ.

10. Viêm xoang có thể điều trị

Viêm xoang có được điều trị dứt điểm không, thưa BS?

ThS.BS Trần Nam Khang trả lời: Các phụ huynh thường quan điểm viêm xoang điều trị không hết hẳn, tuy nhiên nếu điều trị sớm, đúng cách, vấn đề viêm xoang có thể điều trị khỏi hoàn toàn.

11. Vệ sinh mũi họng, tiêm ngừa đầy đủ để giúp bé tăng đề kháng

Để kiểm soát căn bệnh viêm xoang một cách tốt nhất phụ huynh cần chú ý vấn đề gì đặc biệt trong sinh hoạt, dinh dưỡng của trẻ?

ThS.BS Trần Nam Khang trả lời: Viêm xoang là sự cân bằng của hai yếu tố là đề kháng và tác nhân gây bệnh. Trường hợp đề kháng quá kém dẫn đến bé dễ nhiễm bệnh, do đó cần có những cách tăng đề kháng như vệ sinh mũi, họng hàng ngày; hạn chế cho bé uống nước lạnh, cho bé tiêm ngừa đầy đủ.

12. Những sai lầm phụ huynh thường mắc khi điều trị xoang cho trẻ

Phụ huynh thường mắc những sai lầm nào trong điều trị viêm xoang ở trẻ?

ThS.BS Trần Nam Khang trả lời: Khi điều trị viêm xoang, một số phụ huynh có xu hướng điều trị sử dụng thuốc không kê đơn, do đó có một số loại thuốc như thuốc co mạch, giúp giảm phù nề xoang tốt, giảm ngẹt mũi, phù mũi, tuy nhiên nếu sử dụng trong thời gian dài sẽ gây mất đàn hồi mũi, dẫn đến tình trạng viêm mũi do thuốc làm bé nghẹt mũi, chảy mũi nhiều hơn trước khi điều trị.

13. Yếu tố gây tái phát viêm xoang là gì?

Đâu là những yếu tố khiến viêm xoang dễ tái phát, làm sao để phụ huynh chặn đứng nguy cơ, thưa BS?

ThS.BS Trần Nam Khang trả lời: Viêm xoang thường khởi phát sau một đợt nhiễm trùng đường hô hấp trên, do đó khi bé có các biểu hiện viêm hô hấp trên cần cho con điều trị sớm và điều trị đúng cách, giúp hạn chế phát triển thành viêm xoang.

Cần có thế độ dinh dưỡng phù hợp, uống nước và ăn đầy đủ chất để tạo đề kháng tốt. Tiêm chủng đúng theo phác đồ của Bộ Y tế giúp tạo đề kháng cho con.

Ngoài ra trong môi trường tại Việt Nam nhiều khói bụi do đó khi đi ra ngoài nên cho bé mang khẩu trang để hạn chế khói bụi, thuốc lá và các yếu tố gây dị ứng như khói bụi, phấn hoa, lông chó, mèo…

14. Viêm xoang ở trẻ có thể phòng ngừa, điều trị hiệu quả

Phòng ngừa viêm xoang ở trẻ có khả quan?

ThS.BS Trần Nam Khang trả lời: Viêm xoang ở trẻ em phần lớn là diễn tiến cấp tính, do đó những vấn đề điều trị, phòng ngừa sẽ có hiệu quả.

Ví dụ vệ sinh mũi, đeo khẩu trang, tiêm ngừa… đó là các yếu tố giúp tạo kháng thể, từ đó giảm nguy cơ mắc viêm xoang, viêm mũi ở trẻ.