Trong bài viết này hai chuyên gia của Bệnh viện Hùng Vương sẽ chia sẻ các thông tin xoay quanh vấn đề viêm âm đạo của chị em phụ nữ. Được biết, BS.CK2 Huỳnh Thị Thúy Mai đang đảm nhiệm cương vị Trưởng khoa Hậu sản B của Bệnh viện Hùng Vương. Chuyên gia có nhiều năm kinh nghiệm, công tác trên nhiều lĩnh vực của Sản Phụ khoa, từ Siêu âm, Phụ nội, Phụ ngoại, Nội tiết đến Hồi sức cấp cứu, Hậu phẫu, Sanh.  

Cùng với đó là BS.CK2 Võ Thị Mỹ Hạnh hiện đang là Trưởng khoa Khám bệnh A - Bệnh viện Hùng Vương. Bà có 17 năm gắn bó với ngành Y, trong đó có 15 năm không ngừng trau dồi, lĩnh hội kinh nghiệm và kiến thức trong lĩnh vực Sản Phụ khoa. 

1. Viêm âm đạo được thăm khám như thế nào?

Tại Bệnh viện Hùng Vương, khi có biểu hiện của viêm âm đạo, các chị em sẽ được thăm khám qua các bước nào, cần làm những kiểm tra - xét nghiệm nào để chẩn đoán, thưa BS?

BS.CK2 Võ Thị Mỹ Hạnh trả lời: Đối với bệnh nhân có triệu chứng viêm âm đạo thường sẽ tìm hiểu các bệnh viện đáng tin cậy. Trong đó, Bệnh viện Hùng Vương là trong các bệnh viện có uy tín của ngành y tế.

Người bệnh có thể truy cập website hoặc đặt hẹn qua điện thoại hoặc sử dụng sổ sức khỏe để đăng ký giờ khám và hẹn lịch bác sĩ. Khi đã được sắp xếp vào phòng khám của Bệnh viện Hùng Vương, bệnh nhân sẽ được bác sĩ hỏi bệnh sử, triệu chứng kỹ càng và làm hồ sơ theo dõi. Sau đó, hướng dẫn lên bàn khám và thông báo về các dụng cụ cần đặt để khám, lấy huyết trắng, từ đó xét nghiệm nguyên nhân gây viêm.

Các thao tác này rất nhẹ nhàng, vì vậy chị em phụ nữ đừng ngại. Khi có kết quả xét nghiệm, bác sĩ sẽ có phác đồ cụ thể và hướng dẫn đặt thuốc, uống hoặc bôi thuốc theo phác đồ điều trị của bệnh viện và hẹn tái khám.

Trong phần điều trị bác sĩ sẽ hướng dẫn kỹ càng về việc đặt thuốc, sử dụng, cũng như tác dụng phụ của thuốc. Người bệnh có thể bày tỏ các thắc mắc để được bác sĩ giải thích tận tình. Khi về nhà, nếu gặp vấn đề bệnh nhân có thể gọi đến hotline để tham khảo thêm.

2. Viêm âm đạo có chữa dứt điểm được không và có tự khỏi không?

Một vấn đề nhận được thắc mắc của nhiều chị em đó là, viêm âm đạo có chữa dứt điểm được không và liệu có tự khỏi không, thưa BS? Hiệu quả và thời gian điều trị sẽ phụ thuộc vào những yếu tố nào ạ?

BS.CK2 Huỳnh Thị Thúy Mai trả lời: Viêm âm đạo có thể dẫn đến nhiều vấn đề nghiêm trọng. Song bệnh có thể điều trị dứt điểm nếu phát hiện, chẩn đoán và điều trị sớm, thích hợp.

Nếu viêm nhiễm ở mức độ nặng, chi phí, thời gian điều trị sẽ nhiều hơn và gây ảnh hưởng nặng nề đến tâm lý của các chị em. Vì vậy, người bệnh nên đi khám sớm khi có triệu chứng để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.

Thông thường, nếu viêm nhiễm ở mức độ nhẹ, các chị em sẽ được bác sĩ kê toa thuốc rửa, thuốc đặt. Trường hợp nặng hơn sẽ kết hợp thêm thuốc uống và thuốc đặc chủng, đặt trị cho vấn đề viêm nhiễm âm đạo, để rút ngắn thời gian điều trị.

Viêm âm đạo chỉ hết khi được chẩn đoán và điều trị chính xác. Do đó, tốt nhất là ngay khi có dấu hiệu bất thường các chị em nên đến khám tại các cơ sở y tế phụ khoa để được các chuyên gia y tế chẩn đoán và đưa ra liệu trình điều trị. Sau đó, người bệnh thay đổi thói quen sinh hoạt hằng ngày để đảm bảo vùng kín luôn khỏe mạnh, ngăn ngừa được các tình trạng viêm nhiễm âm đạo tái phát.

3. Viêm âm đạo được điều trị ra sao, cần lưu ý gì?

Nhờ BS đề cập cụ thể hơn, hiện nay viêm âm đạo được điều trị như thế nào? Những nguyên tắc các chị em cần ghi nhớ và thực hiện trong quá trình điều trị viêm âm đạo là gì, thưa BS?

BS.CK2 Võ Thị Mỹ Hạnh trả lời: Phụ nữ bị viêm nhiễm âm đạo, sau khi được bác sĩ chẩn đoán bệnh sẽ cho một liệu trình điều trị, trung bình từ 1 - 2 tuần. Các loại thuốc uống, thuốc đặt hoặc thuốc rửa, thuốc bôi sẽ được hướng dẫn kỹ càng.

Đối với thuốc uống sẽ sử dụng trong khoảng 1 tuần. Còn thuốc đặt, tùy thuộc vào tình trạng nghiêm trọng hay nhẹ, trung bình sẽ có mức độ đặt thuốc khác nhau, có thể từ 7 - 10 ngày hoặc 14 ngày và sau đó hẹn tái khám.

Trong quá trình điều trị, người bệnh nên tuân thủ một số nguyên tắc như: cách đặt thuốc, sử dụng thuốc rửa; khi quan hệ tình dục phải sử dụng bao cao su; mặc đồ thoáng mát; hạn chế ăn đồ nóng; không sử dụng thuốc rửa vệ sinh không phù hợp với pH sẽ làm nặng thêm…

Thậm chí, có một số tác dụng phụ của thuốc. Ví dụ, đang ngứa nhưng khi điều trị lại không giảm mà tăng thêm. Lúc này, người bệnh phải quay trở lại gặp bác sĩ để được đổi thuốc khác.

4. Lưu ý khi sử dụng thuốc đặt âm đạo là gì?

Thuốc đặt âm đạo là một trong những phương pháp điều trị viêm âm đạo hay được áp dụng. Xin hỏi BS:

- Các bước đặt thuốc âm đạo đúng cách gồm những gì?

- Thời điểm đặt thuốc tốt nhất là khi nào và lưu ý gì khi đặt thuốc?

- Các vấn đề nào có thể xảy ra khi đặt thuốc và xử trí ra sao, thưa BS?

BS.CK2 Võ Thị Mỹ Hạnh trả lời: Các chị em phụ nữ khi đặt thuốc phải tuân thủ một số nguyên tắc như: bác sĩ có thể dặn viên thuốc để trong tủ lạnh hoặc ở nhiệt độ bình thường; khi xé thuốc ra tay phải sạch sẽ; tư thế có thể là ngồi xổm; khi đưa thuốc vào âm đạo sẽ đưa khoảng 1/3 hoặc 1/2 lóng ngón tay; quan trọng nhất là thời điểm đặt thuốc, thường là buổi tối trước khi đi ngủ để thuốc không bị rơi ra ngoài và khi ngủ thuốc vẫn tồn tại trong âm đạo giúp thấm thuốc và điều trị tốt hơn.

Đôi khi việc tự đặt thuốc của người bệnh cũng có thể gây một số triệu chứng như: đặt mạnh sẽ gây xước niêm mạc, có thể rỉ máu; người bệnh bị viêm nhiều nếu đặt không đúng có thể gây chảy máu; đặt quá nông viêm thuốc sẽ rơi ra làm người bệnh cảm thấy lo sợ.

Thông thường, khi bác sĩ hướng dẫn điều trị bằng cách đặt thuốc, cũng như trong liệu trình điều trị sẽ luôn để lại số điện thoại trên sổ khám hoặc cho thông tin để khi người bệnh gặp vấn đề có thể liên hệ ngay và được nhân viên y tế giải đáp.

5. Cần chú ý gì trong lựa chọn dung dịch vệ sinh?

Xin hỏi BS, vệ sinh vùng âm đạo thế nào là đúng cách để nhanh khỏi bệnh cũng như phòng ngừa tái phát? Lựa chọn dung dịch vệ sinh cần chú ý các thành phần nào cần có và cần tránh?

BS.CK2 Võ Thị Mỹ Hạnh trả lời: Đối với vấn đề điều trị viêm âm đạo, việc tái phát vẫn có thể xảy ra. Khi người bệnh không tuân thủ đúng cách sử dụng thuốc hoặc không tái khám đúng hẹn của bác sĩ vẫn có thể tái phát lại bệnh.

Về vấn đề vệ sinh, thông thường bác sĩ sẽ hướng dẫn các chị em phụ nữ cách rửa luôn theo một chiều từ trước ra sau và từ trên xuống dưới, tránh trường hợp rửa không đúng sẽ mang vi khuẩn từ phía dưới lên trên, dẫn đến tình trạng viêm nhiễm kéo dài và không thuyên giảm.

Điều quan trọng nhất là sau khi tiếp nhận điều trị nên đi tái khám theo hướng dẫn của bác sĩ. Một số chị em phụ nữ sau khi đặt một vài viên thuốc thấy triệu chứng giảm và không tiếp tục đi tái khám, nhưng một khoảng thời gian sau, bệnh tái phát lại tình trạng sẽ nặng và kháng thuốc sẽ mạnh hơn khiến cho việc điều trị kế tiếp gặp khó khăn.

Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều loại và hãng thuốc bán những loại dung dịch rửa vệ sinh không cần toa bác sĩ. Trên thực tế điều này rất có hại, vì thuốc rửa có độ pH để phù hợp với từng loại bệnh. Đối với những chị em phụ nữ có bệnh viêm âm đạo nên nghe theo sự hướng dẫn của bác sĩ. Các bác sĩ sẽ lựa chọn loại dung dịch vệ sinh phù hợp với căn bệnh của người phụ nữ để có thể sử dụng trong quá trình điều trị. Nếu sử dụng những loại nước rửa không phù hợp sẽ khiến cho tình trạng bệnh tồn tại day dẵn và rất khó lành.

6. Chọn băng vệ sinh nào để tránh ảnh hưởng đến quá trình điều trị viêm âm đạo?

Đặc biệt là trong chu kỳ kinh nguyệt càng có khả năng làm tình trạng viêm âm đạo trầm trọng hơn nếu không vệ sinh đúng cách. Nhờ BS chia sẻ thêm một số lưu ý về vấn đề vệ sinh trong giai đoạn này ạ? Nên lựa chọn loại băng vệ sinh nào để tránh ảnh hưởng đến quá trình điều trị ạ?

BS.CK2 Huỳnh Thị Thúy Mai trả lời: Trong chu kỳ kinh nguyệt, máu kinh có thể ứ đọng ở vùng chậu và ở cơ quan sinh dục của người phụ nữ, điều này tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển trong máu kinh. Ngoài ra trong quá trình kinh nguyệt, lượng máu ra liên tục suốt ngày đêm, kể cả khi người phụ nữ nghỉ hay làm việc.

Máu kinh thường sẽ không đông và đọng lại tại âm đạo và có thể ra ở âm hộ. Vì vậy sẽ gây ra cảm giác là khó chịu, ẩm ướt và ngứa ngáy cho người phụ nữ. Không những vậy, trong khi đi tiểu hoặc đi ngoài có thể làm tăng khả năng nhiễm khuẩn đối với vùng kín. Đối với các bé gái tuổi dậy thì hay phụ nữ trong giai đoạn kinh nguyệt cần rửa sạch sẽ hàng ngày, vệ sinh vùng kín ít nhất 4 lần một ngày.

Băng vệ sinh nên được thay thường xuyên, không nên để đến khi ướt đẫm hết miếng băng mới thay. Thông thường băng vệ sinh nên được thay cách nhau khoảng 2 - 3 tiếng trong một ngày để đảm bảo vùng kín được khô thoáng và sạch. Tuỳ thuộc vào lượng máu kinh ra mỗi ngày để vệ sinh vùng kín, tuy nhiên một điều cần lưu ý là nên sử dụng nước sạch, không nên sử dụng nước ao, hồ có nguy cơ nhiễm khuẩn rửa vùng kín.

Ngoài ra, khi trời lạnh chị em nên sử dụng nước ấm pha rửa cho vùng kín. Nên sử dụng nước vòi để rửa theo chiều từ trước ra sau và từ trên xuống dưới. Không nên sử dụng các loại chậu ngâm để rửa, điều này không tốt cho vùng kín. Sau khi rửa sạch phải thấm khô vùng kín, lưu ý không nên chùi mạnh và chiều thấm khô là trước ra sau. Về quần lót, chị em nên chọn những loại khô thoáng, sử dụng chất liệu dễ thấm hút, ví dụ như vải cotton, sẽ giúp cho vùng kín không bị ứ đọng, ẩm ướt.

Đối với việc thay băng vệ sinh, nhiều chị em phụ nữ thường thắc mắc với bác sĩ là nên lựa chọn loại nào, nhãn hiệu nào? Thông thường, loại băng vệ sinh thấm hút tốt, không chứa nhiều chất gây kích ứng và không dị ứng cho người sử dụng, đó chính là loại tốt nhất và phụ hợp.

Chị em phụ nữ cần chọn loại băng vệ sinh phù hợp và tuỳ theo giai đoạn của chu kỳ kinh. Ví dụ những ngày kinh nguyệt ra nhiều phải chọn loại băng vệ sinh lớn, ở ngày ra ít nên chọn băng vệ sinh hằng ngày nhỏ để vừa đủ thấm và không gây ứ đọng. Những ngày không có kinh nguyệt, chị em không nên sử dụng thường xuyên băng vệ sinh hàng ngày để lót vào đáy quần lót, điều này sẽ gây ứ đọng và dễ viêm nhiễm hơn.

7. Trong giai đoạn điều trị viêm âm đạo có nên kiêng chuyện quan hệ vợ chồng?

Thưa BS, các chị em có nên kiêng hẳn chuyện sinh hoạt vợ chồng trong giai đoạn điều trị viêm âm đạo? Nếu có thì cần kiêng đến khi nào?

BS.CK2 Huỳnh Thị Thúy Mai trả lời: Trong chu kỳ kinh nguyệt chị em phụ nữ không nên thực hiện giao hợp. Khi thực hiện những động tác giao hợp sẽ dễ xảy ra trầy xước những phần nhỏ và khiến cho tình trạng viêm âm đạo tăng nặng hơn. Nhưng trong trường hợp khẩn cấp hoặc có nhu cầu quan hệ, có thể sử dụng bao cao su để ngăn ngừa và bảo vệ ở cả hai phía.

Ở người đàn ông khi giao hợp xong, do cấu tạo cơ quan sinh dục của họ là lộ thiên, vì vậy sau quan hệ chỉ cần tắm rửa là sạch sẽ ngay. Tuy nhiên ở người phụ nữ, cơ quan sinh dục (âm đạo) nằm ở phía trong cơ thể, nên khả năng viêm nhiễm cao hơn.

Chính vì vậy, trong trường hợp nếu cần thiết và mong muốn quan hệ, cả hai nên sử dụng bao cao su. Sau giai đoạn đặt thuốc, đến khi tái khám lại bác sĩ sẽ kê thuốc để tái tạo lại môi trường âm đạo cho các lợi khuẩn. Khi đó chị em có thể giao hợp thoảng mái hơn và không cần sử dụng bao cao su.

Phần 1: Viêm âm đạo: Nguyên nhân, triệu chứng và hậu quả

Phần 3: Những điều cần lưu ý trong quá trình điều trị viêm âm đạo khi mang thai

Chương trình Radar Sản phụ khoa do Bệnh viện Hùng Vương phối hợp cùng AloBacsi thực hiện, phát sóng định kỳ vào thứ 4 của tuần 1 và tuần 3 mỗi tháng trên các nền tảng của AloBacsi và Bệnh viện Hùng Vương.

Số thứ 4 của chương trình sẽ tiếp tục lên sóng vào lúc 19h, thứ 4 ngày 3/4/2024 bàn luận về chủ đề nhận được sự quan tâm của đông đảo chị em phụ nữ trong thời gian qua, đó là dự phòng và điều trị bệnh lý sàn chậu sau sanh. Mời bạn đọc/khán thính giả đón xem.