Trung tâm Cấp cứu 115 TPHCM: Mô hình ba lớp, vận hành đồng bộ và khát vọng mở rộng 100 trạm vệ tinh

Mô hình “trung tâm - trạm vệ tinh - cộng đồng”: vận hành chặt chẽ, phát huy hiệu quả

BS.CK2 Lê Nguyễn Hoàng cho biết, mạng lưới cấp cứu ngoại viện tại TPHCM đã được nhen nhóm từ năm 1975 và có sự tăng tốc vượt bậc trong 10 năm trở lại đây. Đến nay, Trung tâm Cấp cứu 115 (TTCC 115) đã vận hành với hai khoa chuyên biệt: Khoa Điều hành (Tổng đài 115) và Khoa Cấp cứu Ngoại viện, cùng sự hỗ trợ tích cực của 45 trạm vệ tinh đặt tại các bệnh viện đa khoa, chuyên khoa trên toàn thành phố.

Điểm đặc biệt trong mô hình TPHCM là khả năng phối hợp ba lớp: Người dân (gọi cấp cứu - được tư vấn sơ cứu); tổng đài điều phối (tiếp nhận - phân tích - điều hướng ca bệnh); đội cấp cứu ngoại viện (triển khai đến hiện trường)

Trong đó, tổng đài 115 không chỉ tiếp nhận cuộc gọi, mà còn tư vấn bước sơ cứu tại chỗ, định vị nạn nhân, kết nối bệnh viện phù hợp và cập nhật tình trạng giường bệnh. Điều phối viên được phân theo từng khu vực, với hệ thống bản đồ bao gồm danh sách các bệnh viện điều trị đột quỵ, nhồi máu cơ tim… để đảm bảo bệnh nhân đến đúng nơi, đúng lúc.

Đặc biệt, từ năm 2024, TTCC 115 đã ban hành 15 quy trình sơ cứu qua điện thoại, giúp người dân được hướng dẫn thực hiện các thao tác cơ bản khi chờ xe cấp cứu, điều này đã mang lại hiệu quả cao cho việc xử trí tại hiện trường.

Số hóa dữ liệu, kiểm soát chất lượng, cải thiện thời gian đáp ứng

Hiện nay, TTCC 115 có hệ thống khoảng 10 đường line điện thoại, với công suất tối đa lên đến 8.000 cuộc/ngày, tuy nhiên từ sau sáp nhập, trung bình mỗi ngày tổng đài 115 TPHCM tiếp nhận khoảng 1.500-2.000 cuộc gọi,. Trong đó, 10-15% là ca nghi ngờ đột quỵ.

BS.CK2 Lê Nguyễn Hoàng nhấn mạnh, thời gian xe cấp cứu đến hiện trường tại TPHCM hiện duy trì ở mức dưới 15 phút. TTCC 115 cũng đang xây dựng hệ thống dữ liệu cấp cứu ngoại viện hoàn chỉnh, phục vụ công tác quản lý, thống kê và điều phối chiến lược cho toàn ngành y tế thành phố.

Đồng thời, từ năm 2024, Sở Y tế TPHCM đã ban hành bộ tiêu chí kiểm soát chất lượng cấp cứu ngoại viện, áp dụng cho cả trung tâm và các cơ sở y tế có hoạt động cấp cứu. TTCC 115 hiện đang tích cực tham gia chương trình đánh giá chất lượng theo chuẩn quốc tế từ tổ chức Angels.

“Sau khi tham gia chương trình Angels, tỷ lệ bệnh nhân đột quỵ được chuyển đến đúng cơ sở có khả năng can thiệp chuyên sâu đã đạt khoảng 95%, thay vì chỉ đưa đến bệnh viện gần nhất như trước đây”, BS.CK2 Lê Nguyễn Hoàng chia sẻ.

Hướng đến 100 trạm vệ tinh, nhưng bài toán lớn vẫn là tài chính và phối hợp tuyến

Mục tiêu được đặt ra trong báo cáo là mở rộng mạng lưới lên 100 trạm vệ tinh cấp cứu vào năm 2028, phù hợp với địa bàn TPHCM sau sáp nhập hành chính.

Tuy nhiên, bài toán tài chính và đầu tư nguồn lực vẫn là thách thức lớn nhất. Theo bác sĩ, TPHCM và Hà Nội đều đang đối mặt với những khó khăn tương tự: thiết bị, nhân lực, chi phí vận hành chưa đồng đều giữa các đơn vị.

Ngoài ra, việc phối hợp giữa ngoại viện, nội viện vẫn còn nhiều điểm nghẽn. Có những trường hợp bệnh nhân được điều hướng đến đúng chuyên khoa nhưng khoa cấp cứu quá tải, phải chuyển vòng qua 2-3 đơn vị, gây lãng phí thời gian “giờ vàng”.

Để giải quyết, TTCC 115 đang lên kế hoạch rà soát, cập nhật các quy trình điều phối, xử trí hiện trường, đồng thời xây dựng mô hình kiểm soát chất lượng mở rộng đến các trạm vệ tinh, áp dụng bộ chuẩn AMS từ chương trình Angels.

“Không chỉ nhân viên y tế, mà cả cộng đồng cũng cần được phổ cập kỹ năng phát hiện đột quỵ, sơ cấp cứu và phối hợp khi gọi cấp cứu. Chúng tôi hướng đến mục tiêu mỗi người dân trở thành một mắt xích trong chuỗi cấp cứu hiệu quả”, BS.CK2 Lê Nguyễn Hoàng kỳ vọng.

>>> Cấp cứu đột quỵ - Bài toán chưa có lời giải trọn vẹn nếu thiếu hệ thống ngoại viện chuyên biệt

>>> Cấp cứu đột quỵ ngoại viện: Cơ hội lớn - Thách thức không nhỏ