Hội nghị Cấp cứu Ngoại viện 2025: Khởi động chiến lược đồng bộ hóa hệ thống cấp cứu đột quỵ từ ngoại viện

Từ lý thuyết đến thực hành - hội nghị đặc biệt “2 trong 1”

Được phối hợp tổ chức bởi Trung tâm Cấp cứu 115 TPHCM, Hội Đột quỵ TPHCM, Trung tâm Cấp cứu 115 Hà Nội cùng sự hỗ trợ của Sở Y tế TP.Cần Thơ và chương trình Angels (Boehringer Ingelheim Việt Nam), hội nghị năm nay mang tinh thần đột phá: không dừng lại ở cập nhật lý thuyết, mà còn mô phỏng thực tế những tình huống sinh tử ngoài hiện trường.

Trong phiên sáng, hội nghị tập trung vào các chuyên đề chuyên sâu như: nhận diện đột quỵ ngoài cộng đồng, quy trình vận chuyển an toàn, điều phối cấp cứu liên viện và xây dựng mô hình phối hợp hiệu quả giữa ngoại viện và nội viện. Các nội dung do những chuyên gia đầu ngành trình bày, mang tính thực tiễn cao, phù hợp với đặc thù cấp cứu tại tuyến trước.

Buổi chiều, chương trình tiếp nối với chuỗi workshop mô phỏng thực hành: đánh giá FAST, thang điểm NIHSS, xử trí bệnh nhân trên xe cấp cứu và diễn tập tình huống cấp cứu tại hiện trường. Đây là một trong những điểm nhấn quan trọng của hội nghị, thể hiện nỗ lực chuẩn hóa quy trình cấp cứu đột quỵ ngay từ giai đoạn tiền viện - điều mà BS.CK2 Nguyễn Duy Long, Giám đốc Trung tâm Cấp cứu 115 TPHCM, đánh giá là đặc biệt cần thiết để rút ngắn thời gian “giờ vàng” và tăng cường hiệu quả phối hợp liên viện.

“Cấp cứu đột quỵ không đơn thuần là chuyện nội viện. Nếu không phối hợp tốt giữa ngoại viện và bệnh viện, có thể đưa bệnh nhân vào sai nơi, hoặc bệnh viện không chuẩn bị kịp. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng người bệnh. Từ hội nghị lần này, chúng tôi mong muốn tạo ra diễn đàn thường niên để các lực lượng cấp cứu hiểu nhau hơn, hỗ trợ nhau tốt hơn và tiến tới vận hành đồng bộ một hệ thống cấp cứu đột quỵ toàn quốc” - BS Duy Long nhấn mạnh.

Khu vực ĐBSCL: Bức tranh cấp cứu ngoại viện còn nhiều khoảng trống

Không giấu được trăn trở, BS.CK2 Nguyễn Thành Lập - Trưởng phòng Nghiệp vụ Y, Sở Y tế TP.Cần Thơ thẳng thắn chia sẻ về thực trạng cấp cứu ngoại viện tại khu vực: “Cần Thơ đang là siêu đô thị trung tâm vùng ĐBSCL với quy mô dân số trên 4 triệu người sau khi sáp nhập. Tuy nhiên, lực lượng cấp cứu ngoại viện hiện vẫn hoạt động phân tán, thiếu hệ thống điều hành chung, và chưa có một trung tâm điều phối đúng nghĩa. Đây là điểm nghẽn lớn”.

Trong bối cảnh địa bàn rộng lớn, hạ tầng chưa đồng bộ, số lượng bệnh viện tư nhân ngày càng tăng nhưng chưa gắn kết với mạng lưới cấp cứu chung, thì việc triển khai cấp cứu ngoại viện bài bản - nhất là cấp cứu đột quỵ tại cộng đồng - vẫn còn đối mặt với hàng loạt rào cản: từ pháp lý, chuyên môn cho đến nhân lực và trang thiết bị.

Hiện TP.Cần Thơ đang xây dựng kế hoạch thành lập Trung tâm Cấp cứu 115 chính quy, trực thuộc Bệnh viện Đa khoa TP Cần Thơ, với định hướng phục vụ không chỉ cho Cần Thơ mà còn các tỉnh lân cận. Tuy nhiên, theo BS Thành Lập, thách thức lớn nhất không nằm ở cơ sở vật chất, mà là đào tạo con người và cơ chế phối hợp.

“Cấp cứu ngoại viện không thể thiếu trong hệ thống y tế. Nhưng suốt 20 năm làm ngành, tôi nhận thấy tỷ lệ bệnh nhân đến viện bằng xe cấp cứu chưa tới 10%. Nguyên nhân là do thiếu sự đồng bộ, thiếu điều phối, mỗi bệnh viện tự làm một kiểu. Chúng ta đang rất cần một cơ chế đặc biệt để thay đổi thực trạng này” - ông nói.

Chính vì vậy, hội nghị lần này đóng vai trò như một bước khởi động quan trọng, giúp định hình lại hệ thống cấp cứu ngoại viện khu vực ĐBSCL, nơi đột quỵ và các tình huống khẩn cấp không chờ đợi, và nơi mỗi phút giành lại cần sự phối hợp đa tuyến, liên vùng.

Chuẩn hóa cấp cứu đột quỵ từ trong viện ra ngoài cộng đồng: Tầm nhìn chiến lược từ Hội Đột quỵ TPHCM

Trong khi các địa phương còn đang gỡ khó từng bước, thì ở tầm chiến lược quốc gia, Hội Đột quỵ TPHCM đang cùng các đối tác từng bước chuẩn hóa và nâng tầm chất lượng trung tâm đột quỵ theo tiêu chuẩn quốc tế.

Nếu như ở giai đoạn đầu, mô hình trung tâm đột quỵ tại Việt Nam chỉ tập trung cải thiện điều trị nội viện, thì hiện tại, mục tiêu quan trọng nhất đã dịch chuyển ra tuyến trước - ngay từ khi bệnh nhân vừa rời khỏi nhà. Đó là nhận định của PGS.TS.BS Nguyễn Huy Thắng - Chủ tịch Hội Đột quỵ TPHCM, người đã đồng hành cùng chương trình Angels (Công ty TNHH Boehringer Ingelheim Việt Nam) trong suốt hành trình phát triển mạng lưới đột quỵ tại Việt Nam.

“Cách đây 7 năm, chúng tôi bắt tay với chương trình Angels để xây dựng những nền tảng đầu tiên cho các trung tâm đột quỵ tại Việt Nam. Giai đoạn đầu tiên là củng cố phác đồ điều trị, bởi trước đó các quy trình tại bệnh viện còn chưa thống nhất. Tiếp theo, chúng tôi phát triển về mặt số lượng - từ dưới 10 trung tâm đột quỵ trước năm 2017, đến nay đã có hơn 120 trung tâm trên toàn quốc. Và ngay sau đó, bước thứ ba quan trọng là chuẩn hóa: áp dụng các tiêu chuẩn điều trị Bạc - Vàng - Kim cương theo quy chuẩn của Hội Đột quỵ Thế giới” - ông chia sẻ.

Trong bước tiếp theo, Hội Đột quỵ TPHCM sẽ phối hợp cùng Hội Đột quỵ Thế giới để triển khai cấp chứng nhận chính thức cho các trung tâm đột quỵ tại Việt Nam. Đây sẽ là hình thức công nhận quốc tế quan trọng, góp phần nâng tầm chất lượng điều trị và chuẩn hóa đồng bộ các trung tâm trên phạm vi toàn quốc.

Thế nhưng, như PGS Thắng nhấn mạnh, đó mới chỉ là bước khởi đầu: “Trong 7 năm qua, chúng tôi chỉ mới làm những việc cơ bản nhất. Giai đoạn khó nhất chính là điều trị trước viện - tác động đến bệnh nhân ngay từ lúc họ rời khỏi nhà và thực hiện những gì có thể ngay trên đường đến bệnh viện. Đây là phần việc cực kỳ khó và chắc chắn không thể làm một mình. Chúng tôi cần sự đồng hành của các bạn paramedic, lực lượng cấp cứu ngoại viện”.

Hội nghị lần này, theo ông, là một cơ hội quý giá để “hai tuyến” hiểu nhau hơn - chia sẻ, kết nối và cùng xây dựng quy trình chẩn đoán - xử trí trước viện, lấp đầy khoảng trống thời gian sống còn.

Điểm đặc biệt, như BS.CK2 Nguyễn Duy Long (Giám đốc Trung tâm Cấp cứu 115 TPHCM) chia sẻ, là phần workshop mô phỏng chiều cùng ngày - nơi các học viên sẽ thực hành quy trình cấp cứu đột quỵ ngoại viện chuẩn hóa. Không chỉ là bài tập thao tác, đây là “bước chạy thực địa” giúp rút ngắn từng phút, từng giây quý giá trong cuộc đua sinh tử.

“Tại TPHCM, chúng tôi đã xây dựng bản đồ các bệnh viện có khả năng điều trị đột quỵ. Nhưng đôi khi tại thời điểm thực tế, thiết bị như CT hoặc MRI hỏng, không cập nhật được thời gian thực, khiến điều phối gặp khó khăn. Chúng ta cần ứng dụng công nghệ, xây dựng trung tâm điều phối mạnh mẽ, có thể kết nối từ xa, chia vùng cấp cứu, và quan trọng là phối hợp thật nhịp nhàng giữa các lực lượng” - BS Long cho biết.

Tại hội nghị, mô hình tổ chức cấp cứu ngoại viện của TPHCM được xem là hình mẫu để học hỏi. Dù còn hạn chế, nhưng hệ thống điều phối, đội ngũ paramedic, các trạm vệ tinh, hệ thống bản đồ đột quỵ... đã cho thấy hiệu quả rõ rệt trong giảm thời gian “door-to-needle” - đặc biệt trong các ca cấp cứu đột quỵ giờ vàng.

Chia sẻ tại hội nghị, BS Trịnh Thu Vân - Giám đốc Y khoa, Công ty TNHH Boehringer Ingelheim Việt Nam nhấn mạnh: “Chương trình Angels là sáng kiến toàn cầu nhằm cải thiện cơ hội sống sót và sống không tàn tật cho bệnh nhân đột quỵ, được đồng hành bởi Hội Đột quỵ Thế giới và các hiệp hội chuyên ngành tại từng quốc gia”.

Tính đến nay, Angels đã hỗ trợ điều trị cho hơn 7,5 triệu bệnh nhân tại hơn 9.000 bệnh viện và giúp thành lập hơn 1.400 trung tâm đột quỵ mới trên toàn thế giới. Tại Việt Nam, sau gần một thập kỷ, chương trình đã phối hợp cùng hơn 130 trung tâm đột quỵ được chứng nhận bởi Hội Đột quỵ Thế giới.

“Đúng với phương châm 'Better and more', chúng tôi kỳ vọng ngày càng nhiều bệnh nhân sẽ được điều trị trong khung giờ vàng. Nhưng điều đó chỉ có thể thành hiện thực nếu có hệ thống cấp cứu ngoại viện hoạt động trơn tru. Đây là lý do chúng tôi đồng hành tổ chức hội nghị này".

BS Thu Vân cũng gửi lời tri ân đến PGS.TS.BS Nguyễn Huy Thắng - người đã đồng hành cùng chương trình từ những ngày đầu sơ khởi, giúp đặt nền móng cho mạng lưới Angels tại Việt Nam. Đồng thời, bà bày tỏ hy vọng tiếp tục nhận được sự ủng hộ từ các Sở Y tế, các hội chuyên ngành và hệ thống nhân viên y tế trên cả nước.

Dù còn nhiều thách thức, nhưng Hội nghị Cấp cứu Ngoại viện Toàn quốc 2025 đã mở ra một hướng đi rõ ràng: kết nối toàn diện từ cộng đồng - ngoại viện - đến bệnh viện, kỳ vọng khép lại khoảng trống sống còn trong chuỗi cấp cứu đột quỵ.  Từ hội nghị này, một hệ sinh thái cấp cứu đồng bộ đang dần hình thành - nơi từng phút giành lại cho người bệnh là kết quả của sự phối hợp, công nghệ và quyết tâm ngành y.