Trẻ bị sốt: Mẹ hãy bình tĩnh giúp con hết sốt

Sốt là triệu chứng đặc trưng bởi sự gia tăng nhiệt độ cơ thể cao hơn khoảng dao động bình thường của nhiệt độ cơ thể người là 36,8 - 37,3 °C. Trẻ bị sốt là khi thân nhiệt trên 37,5 °C. Mức độ sốt của bé có thể phân thành 3 cấp độ:

●      Sốt nhẹ: 37,5°C - 38,5°C

●      Sốt vừa: 38,5 - 39°C

●      Sốt cao: 39°C - 40°C

●      Sốt rất cao: trên 40°C

Tùy theo mức độ sốt, mẹ có thể dự đoán nguyên nhân và chăm sóc trẻ bị sốt đúng cách để bé nhanh khỏe trở lại.

Vì sao trẻ bị sốt?

Nguyên nhân khiến trẻ bị sốt đa số là do mọc răng, tác dụng phụ sau khi tiêm chủng, bệnh do nhiễm virus hoặc nhiễm trùng.

1. Trẻ bị sốt do mọc răng

Bé thường sẽ mọc chiếc răng đầu tiên khi được 6 tháng tuổi đánh dấu bước phát triển quan trọng của bé trong giai đoạn chuyển từ bú mẹ sang ăn dặm. Sốt là phản ứng bình thường của cơ thể khi nướu có dấu hiệu sưng, nứt ra khi mọc răng.

Cơ thể của trẻ nhỏ rất nhạy cảm và dễ bị ốm vặt nên mẹ cần phân biệt rõ sốt mọc răng và sốt do bệnh để có cách xử lý đúng.

Mặc dù trẻ có thể tăng thân nhiệt khi mọc răng nhưng thường là sốt nhẹ nên mẹ không cần quá lo lắng. Nếu bé bị sốt cao khi mọc răng, rất có thể vì đang gặp vấn đề sức khỏe khác.

2. Trẻ bị sốt do tiêm chủng

Tiêm chủng là cách tốt nhất để phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho trẻ em. Trẻ cần được tiêm chủng đầy đủ để phòng tránh các bệnh nguy hiểm như bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B, bại liệt, sởi, viêm phổi, viêm màng não ... Tuy nhiên, tác dụng phụ khiến trẻ bị sốt lại khiến nhiều mẹ cảm thấy sợ mỗi lần đến đợt tiêm chủng.

Phản ứng thông thường sau khi tiêm vắc xin là đau tại chỗ tiêm trong vòng 24 giờ kèm theo sốt nhẹ dưới 38,5°C. Một số vắc xin như sởi và rubella có thể gây phát ban 7 – 10 ngày sau tiêm chủng, chiếm khoảng 2% các trường hợp.

Trẻ bị sốt sau khi tiêm chủng là do cơ thể đang “chiến đấu” với vi sinh vật gây bệnh trong vắc xin. Tùy theo mũi tiêm vắc xin và sức đề kháng của trẻ, mức độ sốt có thể nhẹ nhưng cũng có thể rất cao. Trẻ bị sốt sau tiêm phòng thường quấy khóc nhưng khi buồn ngủ thì ngủ li bì.

Sốt sau khi tiêm là phản ứng bình thường của cơ thể trẻ với thuốc tiêm ngừa và có thể hoàn toàn tự khỏi sau 1-2 ngày. Cha mẹ không cần cho trẻ uống thuốc hạ sốt dự phòng ngay sau khi trẻ vừa được tiêm ngừa vì làm như vậy hoàn toàn không có lợi và đôi khi sẽ gây nguy hiểm cho trẻ.

3. Trẻ bị sốt do mắc bệnh

Bên cạnh nguyên nhân mọc răng và tiêm chủng, trẻ bị sốt có thể vì mắc các bệnh do nhiễm virus hoặc nhiễm trùng.

Bệnh do nhiễm virus

Trẻ có thể bị sốt khi mắc các bệnh nhiễm virus như cảm cúm, sởi, thủy đậu, sốt xuất huyết, bệnh chân – tay – miệng…

- Sốt do virus cúm: sốt kèm tắc nghẹt mũi, hắt hơi, chảy nước mũi, ho, ho có đờm...

- Sốt do virus sởi: sốt cao liên tục, ho nhiều, chảy nước mũi như cúm nhưng kèm mắt đỏ.

- Sốt do thủy đậu: virus gây bệnh thủy đậu có thể khiến trẻ bị sốt nhẹ, đau đầu.

- Sốt xuất huyết: trẻ bị sốt kéo dài 2 - 6 ngày, sau đó xuất huyết dưới da và khỏi dần.

- Sốt do bệnh chân -  tay -  miệng: sốt kèm nốt phồng rộp ở tay, chân, miệng

Bệnh do nhiễm trùng

Phần lớn trẻ bị sốt là do nhiễm trùng. Các bệnh nhiễm trùng thường gây sốt là viêm họng, sốt phát ban, nhiễm trùng gan – mật, nhiễm khuẩn não – màng não, nhiễm trùng đường hô hấp, nhiễm trùng đường tiết niệu…

- Viêm họng: sốt cao lên tới 39 – 40°C, đau rát họng, đau khi nuốt nước bọt, khản tiếng...

- Sốt phát ban: trẻ bị sốt phát ban thường kèm theo triệu chứng nổi nốt đỏ li ti khắp người.

- Nhiễm trùng gan - mật: sốt kèm vàng da, vàng mắt, cảm thấy đau tức phần gan mật

- Nhiễm khuẩn não - màng não: sốt cao, thóp phồng, đau đầu, nôn mửa, co giật...

- Nhiễm trùng đường hô hấp: sốt cao, ho có đờm, khó thở, thậm chí ho ra máu và đau ngực...

- Nhiễm khuẩn đường tiết niệu: sốt kèm tiểu buốt, tiểu rắt, nước tiểu có mùi và có màu lạ…

Ngoài ra, trẻ bị sốt có thể do một số bệnh nhiễm trùng khác như: viêm tai giữa, viêm amidan, nhiễm trùng máu…

Những lúc trẻ bị sốt, lòng mẹ cũng nóng như lửa đốt mỗi khi chạm vào người bé nóng hầm hập và nghe tiếng con rên rỉ hay khóc lóc… Vậy trẻ bị sốt phải làm sao?

Cách chăm sóc trẻ bị sốt

Dù nguyên nhân trẻ bị sốt là gì, mẹ cũng cần bình tĩnh giúp con hạ nhiệt nhanh nhất có thể. Giống như các chiến binh “chữa cháy”, nếu mẹ có kỹ năng chăm sóc trẻ bị sốt thì bé có thể vượt qua cơn sốt mà không cần tìm đến bác sĩ.

Khi trẻ bị sốt, mẹ cần theo dõi nhiệt độ bằng nhiệt kế để thực hiện cách hạ sốt cho phù hợp. Nếu bé sốt nhẹ dưới 38,5°C thì mẹ chỉ cần giúp bé hạ nhiệt từ bên ngoài và bổ sung dinh dưỡng cho bé. Nếu bé bị sốt cao hơn 38,5°C, mẹ nên cân nhắc dùng thuốc hạ sốt kịp thời.

1. Giúp bé hạ nhiệt bên ngoài

Để giảm thân nhiệt, mẹ nên cho bé mặc quần áo rộng rãi, mỏng mềm và dễ hút mồ hôi. Mẹ có thể mở cửa sổ, quạt nhẹ hay bật điều hòa nhưng đừng để bé bị gió lùa nhé.

Sau đó, mẹ có thể giúp bé hạ nhiệt bằng cách chườm nước ấm theo hướng dẫn sau đây:

- Đặt bé nằm ngửa trên giường, cởi bớt quần áo hoặc mặc quần áo hở nách và chân

- Dùng khăn mềm thấm nước ấm rồi vắt ráo và lau trán, hai nách, hai bên bẹn

- Nhanh chóng lau khô người và mặc quần áo mỏng cho trẻ

2. Bổ sung dinh dưỡng cho bé

Đối với trẻ sơ sinh hoặc trẻ đang bú sữa mẹ, bạn nên tăng số lần bú khi trẻ bị sốt. Nhờ đó, bé sẽ vừa được bổ sung dinh dưỡng vừa được bù nước. Khi ôm cho bé bú, mẹ cũng nên mặc áo có chất vải mát mẻ để tránh làm tăng thân nhiệt cho bé.

Đối với trẻ nhỏ đã ăn uống được, mẹ nên nấu các món cháo bổ dưỡng cho bé như cháo gà, cháo cá hồi, cháo thịt băm… Mẹ đừng quên cho bé uống nhiều nước lọc và nước ép trái cây để cung cấp thêm vitamin giúp trẻ tăng cường sức đề kháng.

3. Dùng thuốc hạ sốt khi cần thiết

Nếu trẻ sốt cao trên 38,5°C, mẹ nên kết hợp hạ nhiệt bên ngoài với thuốc hạ sốt paracetamol để giúp bé cảm thấy dễ chịu hơn. Paracetamol đơn chất dạng gói hay sirô là loại thuốc hạ sốt dễ sử dụng, hiệu quả hạ sốt nhanh. Thuốc hạ sốt thường sẽ có tác dụng hạ sốt 30 phút sau khi sử dụng, kéo dài 4 - 6 giờ và ít tác dụng phụ nên mẹ có thể an tâm.

Mẹ cần cho trẻ uống đúng liều theo chỉ định là 10mg - 15mg/kg một lần uống, lặp lại sau 4 - 6 giờ nếu trẻ còn sốt. Thuốc có thể dùng 3 - 4 lần một ngày, tổng liều tối đa không quá[1] 75mg/kg mỗi ngày.

●      Hàm lượng 80mg dành cho trẻ 5-8kg

●      Hàm lượng 150 dành cho trẻ 10-15kg

●      Hàm lượng 250mg dành cho trẻ 16-25 kg

Là một trong những loại thuốc hạ sốt an toàn, Hapacol dành cho trẻ em với nhiều hàm lượng 80mg, 150mg, 250mg paracetamol phù hợp với cân nặng và thể trạng ở mỗi giai đoạn phát triển của trẻ. Thuốc được bào chế dạng bột sủi bọt, mùi cam vị ngọt, trẻ uống dễ dàng mà không bị nôn trớ. Thuốc được hấp thu nhanh chóng và hầu như hoàn toàn qua hệ tiêu hóa.

Thuốc tác động lên trung tâm điều nhiệt ở vùng dưới đồi gây hạ nhiệt, tăng toả nhiệt do giãn mạch và tăng lưu lượng máu ngoại biên làm giảm thân nhiệt ở người bị sốt. Tuy nhiên, thuốc hiếm khi làm giảm thân nhiệt bình thường và giảm đau bằng cách nâng ngưỡng chịu đau lên.

Nếu sau khi trẻ bị sốt cao liên tục, dùng thuốc hạ sốt mà vẫn không hạ kèm theo các dấu hiệu sau đây thì mẹ cần đưa bé đến bệnh viện ngay lập tức:

●      Trẻ mê man, lờ đờ.

●      Trẻ có biểu hiện tím tái, co giật.

●      Trẻ dưới 3 tháng tuổi bị sốt 38°C

Không ít mẹ e ngại dùng thuốc hạ sốt vì sợ bé gặp phải tác dụng phụ. Tuy nhiên, nếu mẹ cho bé uống đúng liều lượng cho phép theo cân nặng thì sẽ có thể hạ sốt hiệu quả mà lại an toàn. Dù trẻ bị sốt cao hay thấp, mẹ cũng nên bình tình chăm sóc bé đúng cách nhé!