Tiếc rẻ đồ nướng cháy xém, tiềm ẩn nguy cơ ung thư đường tiêu hóa

1. Ăn nhiều đồ nướng có làm tăng nguy cơ ung thư đường tiêu hóa?

Thưa bác sĩ, đồ nướng là món ăn được nhiều người yêu thích, đặc biệt trong các bữa tiệc gia đình, bạn bè. Tuy nhiên, nếu ăn quá nhiều đồ nướng thì có làm tăng nguy cơ ung thư đường tiêu hóa hay không?

TS.BS Trần Bảo Nghi - Giám đốc Chuyên môn Phòng khám Đa khoa Ngọc Minh 1, TPHCM trả lời:

Món nướng thường rất hấp dẫn cả về hình thức lẫn mùi vị, nên hầu như ai cũng thích. Tuy nhiên, đằng sau sự hấp dẫn đó là những nguy cơ cho sức khỏe. 

Ăn nhiều đồ nướng, đặc biệt là nướng ở nhiệt độ cao, thực sự có thể làm tăng nguy cơ ung thư đường tiêu hóa. 

2. Ăn đồ nướng bị cháy xém gây hại sức khỏe ra sao?

Thịt nướng cháy xém là tình trạng phổ biến, nhất là ở các quán ăn vỉa hè. Nhiều người tiếc rẻ nên vẫn ăn phần bị cháy. Điều này gây ra những nguy cơ sức khỏe nào?

TS.BS Trần Bảo Nghi trả lời:

Khi thực phẩm bị cháy xém, mức độ độc hại càng tăng. Ăn nhiều đồ nướng cháy có thể làm: tăng mỡ máu, ảnh hưởng đến hệ tim mạch và xương khớp.

Các phần cháy xém cùng với khói sinh ra trong quá trình nướng có thể dẫn đến ung thư đường tiêu hóa, đặc biệt là ung thư đại tràng.

3. Cắt bỏ phần cháy, phần còn lại có an toàn?

Nếu phần thực phẩm bị cháy xém được cắt bỏ, chỉ ăn phần còn lại thì có an toàn không, thưa bác sĩ?

TS.BS Trần Bảo Nghi trả lời:

Nhiều người nghĩ rằng cắt bỏ phần cháy xém là đã an toàn, nhưng thực tế không hoàn toàn như vậy. 

Việc loại bỏ chỉ giúp giảm bớt nguy cơ chứ không loại trừ hoàn toàn. Nguyên nhân là vì ngoài phần cháy, trong quá trình nướng còn có sự hình thành các chất độc từ dầu mỡ nhỏ xuống than, cùng với khói ám vào thực phẩm. Những yếu tố này vẫn tiềm ẩn nguy cơ gây hại cho sức khỏe.

4. Độ độc hại có phụ thuộc loại bếp?

Mức độ độc hại của đồ nướng có phụ thuộc vào loại bếp không, thưa bác sĩ? Ví dụ như bếp ga, bếp than, bếp điện, lò vi sóng hay nồi chiên không dầu?

TS.BS Trần Bảo Nghi trả lời:

Mức độ độc hại của thực phẩm phụ thuộc vào cách nướng:

- Nướng trực tiếp trên bếp ga thường độc hại nhất, vì ngọn lửa có nhiệt độ rất cao và kèm khí ga.

- Nướng trên than củi hoặc than hồng cũng gây hại, nhưng ít hơn bếp ga.

- Các phương pháp như nướng bằng lò vi sóng, bếp hồng ngoại hoặc nồi chiên không dầu được xem là ít độc hại hơn và được khuyến khích.

Ngoài ra, cần lưu ý không để thực phẩm tiếp xúc trực tiếp với lửa, hạn chế nướng ở nhiệt độ quá cao. Các khuyến cáo dinh dưỡng cho rằng không nên nướng ở nhiệt độ trên 300°C.

5. Ướp nhiều gia vị trước khi nướng có gây hại?

Có phải là thịt nướng ướp càng nhiều gia vị thì càng độc hại hay không, thưa bác sĩ?

TS.BS Trần Bảo Nghi trả lời:

Thông thường, chúng ta hay có thói quen ướp thịt với nhiều gia vị như tiêu, hành, ớt, tỏi… để tăng mùi thơm hấp dẫn khi nướng. 

Tuy nhiên, việc ướp nhiều gia vị khiến thực phẩm dễ cháy xém hơn, từ đó làm tăng độc tính. 

Bản thân các gia vị này rất dễ cháy, khi cháy sẽ sinh ra các chất độc hại. Nếu tích tụ lâu dài trong cơ thể, chúng có thể làm tăng nguy cơ ung thư.

Do đó, các chuyên gia khuyến cáo không nên ướp quá nhiều gia vị trực tiếp rồi đưa lên bếp nướng.

Thay vào đó, nên nướng thịt riêng, còn phần nước xốt hay gia vị có thể để riêng và chấm sau khi thịt đã nướng chín. Cách này vừa giúp giữ được hương vị, vừa hạn chế độc tính.

Ngoài ra, có thể bọc thịt/cá kèm theo rau củ quả như ớt, cà chua, dưa leo trong giấy nướng. 

Rau củ chứa nhiều vitamin C và vitamin E, có tác dụng chống oxy hóa và hỗ trợ phòng ngừa ung thư. Đây là cách nướng an toàn và được khuyến khích.

6. Đồ nướng dư thừa có nên nướng lại?

Sau những bữa tiệc nướng thì khó tránh khỏi việc là đồ nướng còn dư thừa. Vậy thì đồ nướng còn dư thừa đó mình có nên sử dụng tiếp và có nên nướng lên tiếp hay không?

TS.BS Trần Bảo Nghi trả lời:

Chúng ta không nên sử dụng tiếp đồ nướng còn dư thừa. Đồ nướng vốn đã có nguy cơ gây hại ngay từ lần nướng đầu tiên. 

Nếu tiếp tục nướng lại lần thứ hai, mức độ độc hại sẽ tăng lên gấp đôi. Thêm vào đó, thực phẩm đã nướng và đem nướng lại thường không còn ngon, dễ bị khô và mất giá trị dinh dưỡng. 

7. Ăn bao nhiêu đồ nướng là an toàn?

Thưa bác sĩ, để an toàn cho sức khỏe thì chúng ta nên ăn liều lượng đồ nướng như thế nào và thời gian, cách bảo quản theo ngày hoặc theo tuần đối với các món nướng ra sao ạ?

TS.BS Trần Bảo Nghi trả lời:

Người trưởng thành chỉ nên ăn đồ nướng 1-2 lần/tuần, tốt nhất là 1 lần/tuần. Mỗi lần sử dụng, lượng thịt hoặc cá nướng không nên vượt quá 100-150g. 

Ăn nhiều hơn không chỉ tăng nguy cơ cho sức khỏe mà còn dễ gây đầy bụng, khó tiêu sau bữa ăn.

Thực phẩm nướng nên được ăn ngay trong ngày, không nên để lâu hoặc nướng lại nhiều lần. Nếu bảo quản, cần giữ trong tủ lạnh ở nhiệt độ phù hợp và không để quá 24 giờ.