Cần thực hành việc tẩy giun định kỳ cho tất cả các thành viên để bảo vệ gia đình. Ảnh minh họa: Nguồn internet.

Trong nhiều năm qua, nước ta đã đạt được những kết quả khích lệ trong việc giảm tỉ lệ nhiễm giun, giảm được cường độ nhiễm và giảm tác hại của bệnh giun. Tuy nhiên, các chương trình tẩy giun chỉ tập trung vào một số nhóm đối tượng như trẻ em độ tuổi đến trường, phụ nữ độ tuổi sinh sản mà chưa mở rộng thêm các đối tượng khác, ví dụ người trưởng thành, các thành viên trong một gia đình, tập thể bởi khả năng lây nhiễm cao khi cùng sinh hoạt chung trong một môi trường.

Các thuốc tẩy giun được sử dụng phổ biến

Theo hướng dẫn tẩy giun đường ruột cho cộng đồng của Bộ Y tế Việt Nam năm 2018, hai loại thuốc được khuyến cáo sử dụng là mebendazole và albendazole, uống liều duy nhất với tần suất tùy vào dịch tễ nhiễm giun của vùng, có thể 1 – 3 lần/năm. Liệu trình này cũng được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khuyến cáo trong các chiến dịch tẩy giun toàn cầu.

Ivermectin liều duy nhất cũng là một sự lựa chọn điều trị giun với nhiều bằng chứng lâm sàng trên các loại giun đường ruột, giun lươn, giun đầu gai, hội chứng ấu trùng di chuyển dưới da do nhiễm giun móc từ chó mèo.

Tẩy giun theo hướng dẫn có thực sự mang lại hiệu quả như mong đợi?

Mebendazole và albendazole là thuốc trị giun phổ biến, albendazole được xem là có hiệu quả cao hơn mebendazole với ít tác dụng phụ hơn. Và theo nhiều nghiên cứu lâm sàng, hiệu quả của liều duy nhất albendazole hay mebendazole trên giun đũa là rõ rệt, nhưng với giun móc và giun tóc thì còn nhiều tranh cãi.

Albendazole không hiệu quả trong việc loại bỏ cả 3 loại giun truyền qua đất. Trong một báo cáo của WHO đánh giá hiệu quả các thuốc trị giun, albendazole diệt giun đũa với tỷ lệ thành công 96%, diệt trứng giun đũa đạt 98%, tỷ lệ diệt giun móc thấp hơn với 80%, diệt trứng giun móc 90%, nhưng với giun tóc thì tỷ lệ rất thấp, chỉ với 31% và diệt trứng giun tóc 50%.

Hình minh họa hội chứng ấu trùng di chuyển dưới da do nhiễm giun. Ảnh: Nguồn Internet

Xu hướng phối hợp thuốc để đặc trị giun hiệu quả hơn

Trong những năm gần đây, nhiều nhà nghiên cứu đã đặt ra vấn đề tìm liệu pháp loại bỏ giun khác như vaccine hoặc phát triển thuốc mới, đồng thời nhấn mạnh việc phối hợp các thuốc điều trị giun hiện có để mở rộng phổ trị giun, tăng cường hiệu quả, đáp ứng nhu cầu bức thiết của việc tẩy giun trong cộng đồng.

Phối hợp albendazole 400mg và ivermectin 0,2 mg/kg liều duy nhất gần đây đã được đề cập trong báo cáo của WHO, với hiệu quả điều trị giun tóc cao hơn so với chỉ dùng albendazole đơn độc, việc phối hợp này mang lại hiệu quả và an toàn trong loại trừ các bệnh giun truyền qua đất.

Và trên thực tế, phối hợp albendazole và ivermectin đã được chỉ định an toàn cho hơn 500 triệu người trên toàn thế giới hằng năm để loại bỏ bệnh giun chỉ bạch huyết với khả năng dung nạp tốt, không làm tăng tác dụng phụ so với dùng albendazole đơn độc.

Phối hợp albendazole 400mg và ivermectin 0,2 mg/kg liều duy nhất sẽ có hiệu quả loại trừ giun đường ruột thông thường (giun đũa, giun móc, giun tóc) và các loại giun khác: giun lươn, giun đầu gai, giun móc từ chó mèo. Với hướng điều trị mới này, việc điều trị sạch giun sẽ đạt hiệu quả cao hơn và vẫn đảm bảo sự an toàn cho người dùng.