Nhồi máu cơ tim và dấu hiệu nhận biết sớm thời gian vàng của bệnh

Nhồi máu cơ tim (NMCT) là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây nhập viện và tử vong hiện nay trên thế giới. Nếu không được điều trị, 30% bệnh nhân sẽ tử vong đặc biệt khi có biến chứng cơ học thì tỉ lệ tử vong lên đến hơn 90%, nhưng nếu được điều trị tích cực, tỉ lệ tử vong giảm còn 6 - 10%. Do đó, nhồi máu cơ tim cấp là một bệnh cảnh cấp cứu cần được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời.

1. Nhồi máu cơ tim là gì?

Nhồi máu cơ tim là tình trạng giảm hoặc ngưng dòng chảy trong lòng động mạch nuôi tim (động mạch vành) do có huyết khối trong động mạch vành.

Nguyên nhân do mảng xơ vữa của động mạch vành hình thành theo thời gian và đột ngột trở nên mất ổn định bị rạn nứt hoặc bị loét. Sau đó, tiểu cầu sẽ đến bám vào, hình thành cục huyết khối gây hẹp rồi tiếp tục tạo lập huyết khối đỏ giàu fibrin gây tắc hẳn động mạch vành dẫn đến nhồi máu cơ tim.

2. Yếu tố nguy cơ:

Những bệnh nhân có nguy cơ cao bị nhồi máu cơ tim cấp bao gồm:
- Nam >45 tuổi, nữ >55 tuổi
- Thừa cân, béo phì
- Ít vận động thể lực
- Hút thuốc lá
- Tăng huyết áp
- Đái tháo đường
- Rối loạn mỡ máu
- Stress
Trong hơn 50% các trường hợp, bệnh nhân sẽ có một yếu tố khởi kích xảy ra trước khi nhồi máu cơ tim như: vận động gắng sức, stress tâm lý, phẫu thuật, có bệnh lý nội khoa nặng.

3. Hậu quả:

Đồng thời NMCT nếu không được sơ cứu đúng cách và can thiệp điều trị kịp thời, có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như: thiếu máu cục bộ cơ tim, rối loạn nhịp tim, suy tim…

4. Triệu chứng thường gặp:

Đau ngực là triệu chứng thường gặp nhất với các tính chất sau:
- Đau sau xương ức hoặc đau ngực trái
- Kiểu đè nặng, siết chặt, bóp nghẹt
- Lan lên cổ, hàm dưới, vai trái hoặc bờ trụ tay trái. Một số trường hợp lan xuống thượng vị nhưng không bao giờ vượt quá rốn
- Thời gian: thường kéo dài >30 phút
- Triệu chứng kèm theo: khó thở, vã mồ hôi (đau ngực sau xương ức, kéo dài >30 phút, kèm vã mồ hôi gợi ý rất nhiều đến nhồi máu cơ tim)
Một số bệnh nhân không biểu hiện đau ngực mà có những triệu chứng không đặc hiệu: cảm giác mệt mỏi, cảm giác hồi hộp, khó thở, đau thượng vị, buồn nôn, nôn, rối loạn tri giác...

5. Can thiệp sớm trong thời khoảng “giờ vàng”

Nhồi máu cơ tim là tình trạng nguy hiểm, tối khẩn, có thể gây tổn thương cơ tim vĩnh viễn, để lại nhiều biến chứng lâu dài, thậm chí tử vong. Việc cấp cứu đúng cách, can thiệp kịp thời sẽ giúp giảm nguy cơ biến chứng và tử vong đặc biệt trong thể NMCT xuyên thành (tắc hoàn toàn động mạch vành) khung “giờ vàng” là dưới 2 giờ (càng sớm càng tốt) với phương châm: “Thời gian là cơ tim, cơ tim là sự sống”. Vì vậy, ngay sau khi khởi phát cơn đau ngực, cần nhanh chóng đưa bệnh nhân đến bệnh viện gần nhất để cấp cứu và điều trị.

6. Phòng ngừa:

Điều chỉnh các yếu tố nguy cơ có thể thay đổi được như:
- Ngưng hút thuốc lá,
- Giảm cân nếu béo phì,
- Tăng cường tập luyện thể dục thể thao.
Kiểm soát huyết áp nếu có tăng huyết áp
Điều trị rối loạn mỡ máu theo các khuyến cáo
Kiểm soát đường huyết và HbA1c cho bệnh nhân đái tháo đường.

Ngày 13/09, tại Bệnh viện Đồng Nai -2 PGS.TS.BS Phạm Thọ Tuấn Anh - Chủ tịch Hội Phẫu thuật Tim mạch lồng ngực TP.HCM, nguyên Trưởng Khoa Hồi sức Phẫu thuật tim - Bệnh viện Chợ Rẫy..., với hơn 40 năm kinh nghiệm phẫu thuật tim mạch sẽ có buổi chuyển giao chuyên môn, đào tạo tập tập huấn cho các bác sĩ tại Bệnh viện với chủ đề “Chẩn đoán và điều trị bệnh nhồi máu cơ tim cấp”. Trong ngày làm việc, PGS TS BS Phạm Thọ Tuấn Anh sẽ trực tiếp thăm khám, hội chẩn tại phòng bệnh và đào tạp tập huấn trong buổi hội thảo chuyển giao cùng cán bộ y bác sĩ Bệnh viện. Việc hợp tác toàn diện với các chuyên gia đầu ngành trong các lĩnh vực tim mạch, sản khoa, tiết niệu… nhằm nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh tại bệnh viện.