Nguyên nhân của bệnh vẫn còn chưa được hiểu biết đầy đủ. Gần đây người ta cho rằng viêm khớp dạng thấp (VKDT) là một bệnh tự miễn, với sự tham gia của các yếu tố sau:

Tác nhân gây bệnh: có thể là virus, vi khuẩn, dị nguyên nhưng chưa được xác định chắc chắn.

Yếu tố cơ địa: bệnh có liên quan rõ rệt đến giới tính (70-80% bệnh nhân là nữ) và tuổi (60-70% gặp ở người trên 30 tuổi).

Yếu tố di truyền: VKDT có tính gia đình, có liên quan với kháng nguyên hóa hợp tổ chức HLA DR4 (gặp 60-70% bệnh nhân có yếu tố này, trong khi tỷ lệ này ở cộng đồng chỉ là 30%).

Các yếu tố thuận lợi khác: môi trường sống ẩm thấp, cơ thể suy yếu mệt mỏi, nhiễm lạnh, phẫu thuật.

Triệu chứng  bệnh được chia làm 2 giai đoạn:

*Giai đoạn khởi phát:

Bệnh thường khởi phát từ từ, tăng dần, chỉ khoảng 10-15% bệnh bắt đầu đột ngột và cấp tính. Trước khi có triệu chứng của khớp, bệnh nhân có thể có biểu hiện như sốt nhẹ, mệt mỏi, gầy sút, ra nhiều mồ hôi, tê các đầu chi. Giai đoạn này kéo dài vài tuần đến vài tháng rồi chuyển sang giai đoạn toàn phát.

*Giai đoạn toàn phát:

Thường xuất hiện viêm đau nhiều khớp (nên còn gọi là bệnh viêm đa khớp dạng thấp). Trong đó hay gặp nhất là các khớp cổ tay, khớp ngón gần bàn tay, khớp bàn ngón, khớp gối, khớp cổ chân, khớp ngón chân, khớp khuỷu. Các khớp ít gặp như: khớp háng, cột sống, khớp vai, khớp ức đòn, nếu có viêm các khớp này cũng thường là ở giai đoạn muộn.

 

 

Nếu không kịp thời điều trị thì biến chứng thường gặp nhất và gây ảnh hưởng rất nhiều của bệnh VKDT là sự biến dạng khớp và mô xung quanh khớp, từ đó làm mất chức năng khớp. Sau 10 năm bị bệnh, có khoảng 10 đến 15% số người bệnh bị tàn phế, không thể tự sinh hoạt mà phải nhờ đến sự trợ giúp của người khác. Ngoài việc gây biến dạng khớp, bệnh VKDT còn gây ra các biến chứng trên các cơ quan khác của cơ thể như tim, gan, thận…nên VKDT được xem là bệnh toàn thân, và đôi khi được xem là bệnh thấp khớp. Bệnh nhân có thể không thấy biểu hiện triệu chứng gì trong thời gian dài. Tuy nhiên,VKDT là một bệnh tăng tiến không ngừng có khả năng hủy hoại khớp xương và gây tàn tật.

VKDT là bệnh mạn tính kéo dài hàng chục năm, đòi hỏi quá trình điều trị phải kiên trì, liên tục có khi đến hết cả đời. Hiện nay, VKDT cũng có nhiều phương pháp điều trị  như Tây y thì dùng thuốc chống viêm, giảm đau, tăng cường dinh dưỡng cho khớp…, Đông y thì dùng các loại thuốc có tác dụng khu phong trừ thấp, tán hàn thanh nhiệt, bổ gan thận, khí huyết hoặc liệu pháp không dùng thuốc như châm cứu, xoa bớp, ngâm rượu thuốc…  song đôi khi cần phải kết hợp với phẫu thuật trong một số trường hợp có biến dạng khớp nặng. Ngoài ra,  từ lâu đời người ta thường dùng rắn biển ngâm rượu với một số thảo dược khác để điều trị các chứng tê thấp và bồi dưỡng cơ thể.