AI chẩn đoán bệnh tim mạch "made by BV Nguyễn Trãi" sẵn sàng lan tỏa đến tuyến cơ sở

Ngày 5/12/2025, Bệnh viện Nguyễn Trãi tổ chức Hội nghị Quốc tế Tim mạch với chủ đề "Tiến bộ y học trong chăm sóc toàn diện bệnh động mạch vành", thu hút đông đảo chuyên gia nội - ngoại khoa, điều dưỡng, quản trị bệnh viện, cùng đại diện các cơ sở y tế TPHCM, các tỉnh lân cận và giảng viên từ các trường đại học y khoa.

Mở đầu báo cáo "Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong quản lý bệnh tim mạch: Tiềm năng và thách thức", BS.CK2 Quách Thanh Hưng - Giám đốc Bệnh viện Nguyễn Trãi nhận định rằng công nghệ sinh học và công nghệ thông tin là hai lĩnh vực sẽ phát triển rất mạnh mẽ trong 10 năm tới. Ngành y tế Việt Nam cần phải tham gia vào công nghệ để tiến bộ. Vai trò của các bác sĩ, đặc biệt là ở vị trí lãnh đạo, là vô cùng quan trọng trong việc góp phần thúc đẩy chuyển đổi số.

Phần trình bày nhấn mạnh, để phát triển AI, cần ba yếu tố mấu chốt: dữ liệu, con người và tài chính. Trong đó, dữ liệu là cực kỳ quan trọng. Thách thức lớn nhất đang gặp phải là dữ liệu không thuần khiết, hay bị "lai". Ví dụ, dữ liệu điện tâm đồ (điện tim) được thu thập từ nhiều hãng khác nhau (có cả điện tim điện tử và điện tim bình thường), gây khó khăn rất lớn trong việc chuyển đổi định dạng để huấn luyện AI.

Hành trình xây dựng mô hình AI tại Bệnh viện Nguyễn Trãi: Từ rung nhĩ đến nhồi máu cơ tim

Bệnh viện Nguyễn Trãi đã quyết định tập trung vào tim mạch vì đây là lĩnh vực đứng đầu về mức độ phát triển: bệnh nhiều, bệnh nặng, biến chứng nghiêm trọng và tỷ lệ tử vong cao. Thành công với mô hình AI tầm soát rung nhĩ là bước đệm để bệnh viện tiến xa hơn. Thay vì phụ thuộc vào những máy điện tim cồng kềnh với dây nhợ phức tạp, nhóm nghiên cứu đã phát triển các thiết bị đeo thông minh nhỏ gọn và tiện lợi.

Đây không phải là việc mua một phần mềm nước ngoài về ứng dụng, mà là một quá trình sáng tạo từ con số 0, sử dụng dữ liệu của chính người Việt, do đội ngũ Việt Nam làm chủ hoàn toàn. Quá trình này mất tới một năm rưỡi, bởi họ phải tự mày mò như những "tay mơ", tự học hỏi để bước chân vào một lĩnh vực hoàn toàn mới.

Các thiết bị điện tim nghiên cứu đã được đăng ký bản quyền và sẵn sàng chuyển giao công nghệ. Thiết bị này có khả năng ghi nhận dữ liệu liên tục trong vòng 7 tiếng hoặc thậm chí 7 ngày, giúp phát hiện rối loạn nhịp kéo dài.

Bệnh viện Nguyễn Trãi đã thiết kế một ứng dụng (app) có khả năng nhận dữ liệu điện tim từ AI để sàng lọc và đọc kết quả. App này hoạt động tương tự như các ứng dụng ngân hàng di động, có thể tải trên Apple Store hoặc Android. Nhờ có bản quyền và mục tiêu ban đầu là phục vụ cộng đồng, app này có thể dễ dàng chuyển giao tới tuyến cơ sở, vùng sâu vùng xa, những nơi không có nhân lực chuyên khoa. Việc chẩn đoán có thể được thực hiện từ xa, giống như tại trung tâm thành phố, chỉ cần có internet.

Qua thử nghiệm trên 500 trường hợp, Bệnh viện Nguyễn Trãi đã phát hiện ra trên 10% có rối loạn nhịp và đã tiến hành quản lý, điều trị. Ứng dụng này đã được thực hiện thành công tại bệnh viện ở đặc khu Côn Đảo.

Không dừng lại ở rối loạn nhịp, Bệnh viện Nguyễn Trãi đang tiếp tục với một dự án AI còn tham vọng hơn: chẩn đoán nhồi máu cơ tim. Mô hình này phức tạp hơn rung nhĩ vì sử dụng đa dữ liệu (multi-source data) xung quanh nhồi máu cơ tim, chứ không chỉ đơn thuần là điện tim. Đơn vị đã chuẩn hóa dữ liệu của hơn 6.500 hồ sơ bệnh nhân liên quan đến nhồi máu cơ tim với sự đa dạng cao.

Thiết kế mô hình này nhằm giúp cả người bình thường, y sĩ hoặc điều dưỡng ở tuyến cơ sở cũng có thể tiếp cận, chẩn đoán và sàng lọc ban đầu bằng cách nhập các tiêu chuẩn theo hướng dẫn.

Khát vọng AI của người Việt - cho sức khỏe người Việt

Thông qua báo cáo tại hội nghị, Giám đốc Bệnh viện Nguyễn Trãi đặt ra nhiều câu hỏi chiến lược: liệu AI trong y tế là đặc quyền của bệnh viện tuyến trên hay có thể trở thành công cụ bình đẳng cho mọi tuyến? Những rào cản nào khiến tuyến cơ sở khó tiếp cận? Làm sao liên minh dữ liệu giữa các bệnh viện để xây dựng mô hình AI chung mạnh hơn?

Câu chuyện của Bệnh viện Nguyễn Trãi đã phá vỡ hoàn toàn định kiến phổ biến cho rằng AI là công nghệ xa xỉ, chỉ dành cho các bệnh viện tuyến trung ương. Mục tiêu cốt lõi của nhóm nghiên cứu không phải là tạo ra một công nghệ đắt đỏ, mà là mang nó đến với tuyến y tế cơ sở, các vùng sâu vùng xa - những nơi thiếu thốn nhân lực chuyên khoa tim mạch trầm trọng.

Với quan điểm "khoa học là của chung", BS.CK2 Quách Thanh Hưng khẳng định Bệnh viện Nguyễn Trãi sẵn sàng chia sẻ mọi kinh nghiệm, quy trình và kiến thức tích lũy được cho các đơn vị tuyến cơ sở có mong muốn tiếp cận và ứng dụng công nghệ.

Một ý tưởng chiến lược được đưa ra là hình thành một "liên minh" giữa các bệnh viện để cùng nhau đóng góp dữ liệu và huấn luyện một "con AI chung" của Việt Nam. Mục tiêu sau cùng của mọi nỗ lực hợp tác là mang lại lợi ích cao nhất cho người bệnh, đặc biệt là những người ở nơi điều kiện còn khó khăn, thiếu thốn về cơ sở vật chất và nhân lực y tế chuyên sâu.