1. Nguyên nhân gây khô mắt sau phẫu thuật đục thủy tinh thể

Đục thủy tinh thể là tình trạng thủy tinh thể trở nên mờ đục, không được sáng trong như bình thường nên thị lực bị giảm. Hiện nay, có rất nhiều phương pháp để điều trị đục thủy tinh thể như sử dụng thuốc hoặc phẫu thuật.

Trong quá trình phẫu thuật đục thủy tinh thể, bác sĩ phẫu thuật sẽ loại bỏ thủy tinh thể bị đục và thay thế bằng thủy tinh thể nhân tạo. Thấu kính mới thay được cá nhân hóa theo nhu cầu thị lực của từng người nên có thể giúp người đó nhìn rõ ràng hơn.^[1]

Tuy nhiên, sau phẫu thuật đục thủy tinh thể, mắt có thể bị khô do nhiều nguyên nhân gây ra. Theo kết quả nghiên cứu năm 2019 về việc xem xét các triệu chứng khô mắt ở những người đã trải qua phẫu thuật đục thủy tinh thể thì có đến 64% người bị khô mắt nhẹ sau phẫu thuật. Sau đây là các nguyên nhân được đưa ra trong báo cáo nghiên cứu:^[2]

●            Sử dụng thuốc nhỏ mắt kháng sinh hoặc steroid kéo dài

●            Các loại thuốc được nhỏ trước và sau phẫu thuật như thuốc chống viêm không steroid (NSAID), corticosteroid và chất bảo quản trong thuốc nhỏ mắt có thể ngăn cản quá trình hồi phục bề mặt mắt, làm tình trạng khô mắt thêm trầm trọng sau phẫu thuật

●            Vết rạch phẫu thuật có thể làm tổn thương dây thần kinh giác mạc, giảm độ nhạy của giác mạc và ảnh hưởng quá trình sản xuất nước mắt

●            Chức năng tuyến meibomius bị ảnh hưởng, dẫn đến màng phim nước mắt không ổn định

●            Bệnh nhân có khô mắt tiềm ẩn hoặc hiển thị ở mức độ nhẹ trước đó.

2. Triệu chứng của khô mắt

Sau đây là 3 triệu chứng thường gặp của khô mắt sau phẫu thuật đục thủy tinh thể:^[3]

●            Cảm giác bị châm chích hoặc nóng rát

●            Mắt bị đỏ

●            Thay đổi trong tầm nhìn

Tuy nhiên, mỗi người sẽ có những tình trạng khác nhau, dưới đây là một số triệu chứng khô mắt khác mà bạn có thể theo dõi để báo lại bác sĩ điều trị:

●            Cảm giác như có sạn trong mắt, cộm cộm khó chịu

●            Tầm nhìn mờ đi, đặc biệt là khi đọc sách

●            Tầm nhìn ban đêm bị giảm đi

●            Đau khi đeo kính áp tròng

●            Có ghèn xung quanh mắt

●            Tăng độ nhạy với ánh sáng  mặt trời, đèn hoặc đèn pha

●            Cảm giác cay rát mắt khi tiếp xúc trực tiếp với gió, máy lạnh.

●            Chảy nước mắt

3. Chăm sóc mắt khô sau phẫu thuật

Chăm sóc mắt tốt sau phẫu thuật đục thủy tinh thể sẽ giúp mắt nhanh chóng hồi phục và trở lại hoạt động bình thường như trước khi mổ. Hãy tuân thủ đầy đủ một số biện pháp phòng ngừa trong tuần đầu tiên, để đảm bảo hạn chế tối đa bất kỳ biến chứng nào trong quá trình hồi phục sau phẫu thuật đục thủy tinh thể.

Sau đây là một số biện pháp chăm sóc mắt khô sau phẫu thuật đục thủy tinh thể:

Sử dụng thuốc nhỏ mắt

Một số loại thuốc nhỏ mắt sau sẽ được chỉ định sử dụng nhiều lần mỗi ngày trong tuần đầu sau phẫu thuật:

● Thuốc nhỏ mắt kháng sinh để ngăn ngừa nhiễm trùng

● Thuốc nhỏ mắt chống viêm để ngăn ngừa bất kỳ tình trạng viêm nào bên trong mắt

Tùy thuộc vào mức độ viêm sau phẫu thuật mà thời gian sử dụng thuốc nhỏ mắt sẽ kéo dài trong vài tuần hay thậm chí là vài tháng. Tuy nhiên, việc sử dụng trong thời gian dài có thể làm gia tăng tình trạng khô mắt.

Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về việc sử dụng song song thuốc nhỏ mắt và nước mắt nhân tạo. Các loại nước mắt nhân tạo có thành phần tương tự nước mắt tự nhiên, có thể cung cấp độ ẩm, cải thiện tổn thương bề mặt mắt do phẫu thuật gây ra và thúc đẩy quá trình hồi phục vết thương. Lưu ý nên sử dụng các loại nước mắt nhân tạo không có chất bảo quản sẽ tốt hơn cho mắt.^[4]

Sử dụng thuốc đường uống

Thông thường, sau phẫu thuật, mắt sẽ cảm thấy khó chịu nhẹ. Nếu mắt bị đau rát, các bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng thuốc giảm đau đường uống như acetaminophen.

Lưu ý khác

Để phục hồi nhanh chóng và an toàn sau phẫu thuật đục thủy tinh thể, dưới đây là một vài lưu ý khác: ^[5]

● Không nên lái xe từ 1 - 2 ngày sau phẫu thuật

● Không thực hiện bất kỳ hoạt động nặng hoặc gắng sức nào trong vài tuần.

● Hạn chế cúi xuống để tránh gây thêm áp lực cho mắt.

● Hạn chế hắt hơi hoặc nôn mửa ngay sau khi phẫu thuật.

● Cẩn thận khi đi lại sau khi phẫu thuật, tránh va vào cửa hoặc các vật dụng khác.

● Để giảm nguy cơ nhiễm trùng, tránh bơi lội hoặc sử dụng bồn tắm nước nóng trong vài tuần đầu

● Không để mắt tiếp xúc với các chất kích ứng như bụi, bẩn, gió và phấn hoa trong vài tuần đầu

● Không dụi mắt sau khi phẫu thuật.

Khô mắt sau phẫu thuật đục thủy tinh thể thường chỉ xảy ra trong thời gian ngắn nên cũng không cần quá lo lắng về điều này. Hy vọng với những gợi ý trong bài viết trên, mắt của bạn có thể hồi phục  nhanh chóng và trở lại hoạt động bình thường sau phẫu thuật đục thủy tinh thể.

[1] Cleveland Clinic: Cataracts

[2] Ncbi: Incidence and pattern of dry eye after cataract surgery

[3] Medical News Today: Why do I have dry eyes after cataract surgery?

[4] Clinmed Journals: The Unsatisfied Patient after Cataract Surgery Ocular Surface Disease as a Major Contributor!

[5] All About Vision: Cataract surgery recovery: 8 tips to minimize recovery time