1. Trà Kombucha là gì, được tạo ra như thế nào?

Làn sóng dịch COVID-19 vừa rồi khiến cho chúng ta bắt đầu thay đổi suy nghĩ và nhận thức về sức khỏe của mình. Rất nhiều người đã tìm mua sản phẩm nâng cao sức đề kháng tốt cho hệ tiêu hóa. Gần đây, người ta bắt đầu quan tâm đến trà Kombucha. Vậy đây là loại trà như thế nào mà lại được quan tâm như vậy, chúng giúp ích gì cho hệ tiêu hoá, cũng như tăng cường sức đề kháng, thưa BS?

BS.CK2 Đỗ Thị Ngọc Diệp trả lời: Việc chúng ta quan tâm đến sức khoẻ trong thời điểm đại dịch COVID-19 lan rộng trên toàn thế giới là điều vô cùng quan trọng và cần thiết.

Theo đó, chắc chắn chúng ta cần phải biết thực hiện những biện pháp nâng cao sức khoẻ, đồng thời thực hành những điều đã được hướng dẫn bởi ngành Y tế để có thể bảo vệ được sức khoẻ chính bản thân, gia đình, đơn vị đang công tác, cũng như cộng đồng. Tôi thật sự rất ngoan nghênh quý bạn đọc đã quan tâm, theo dõi những chương trình của AloBacsi và tìm cho mình những giải pháp phù hợp.

Trở lại với vấn đề sử dụng trà Kombucha trong việc bảo vệ sức khỏe. Từ lâu Việt Nam và nhiều nước phương Đông đã chuộng uống trà bởi biết được chúng đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Một trong những lợi ích quan trọng là trà chứa nhiều polyphenol - những chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ và duy trì sức khỏe của cơ thể, đặc biệt là sức khỏe của đường tiêu hoá.

Kombucha là trà được sản xuất từ những nguyên liệu là trà đen hoặc trà xanh (hoặc cả 2 loại trà phối hợp với nhau) theo một cách thức đặc biệt. Cụ thể, người ta sản xuất dựa theo công nghệ sử dụng các vi khuẩn, vi nấm để có được một hỗn hợp cộng sinh giúp lên men trà. Tất nhiên, quá trình này sẽ diễn ra trong khá nhiều ngày, tối thiểu là 7 ngày hoặc 30 ngày, thậm chí lâu hơn. Nhờ quá trình ủ sẽ tạo ra một hỗn hợp trông như nấm bao quanh lá trà. Đây cũng là lý do mà nhiều người thường gọi trà Kombucha là trà nấm. Lúc này, trà sẽ sản sinh thêm các chủng vi khuẩn có lợi, hay còn được gọi là các probiotic. Thêm nữa, ủ trà còn còn gia tăng thêm nhiều thành phần dinh dưỡng vốn đã có trong trà.

Thay vì uống một thức uống thông thường, chúng ta có thể sử dụng trà Kombucha để bổ sung các probiotic, vitamin - các hoạt chất chống oxy hoá, nên sẽ có lợi hơn cho sức khoẻ. Các probiotic có trong trà sẽ tham gia vào quá trình điều hoà chuyển hoá các chất trong cơ thể, hỗ trợ cho các vi khuẩn có lợi trong đường ruột hoạt động tốt. Đồng thời, hỗ trợ cho việc tổng hợp các chất dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe.

Bên cạnh đó, các probiotic có tham gia tạo ra các hoạt động của các tế bào lympho B ở đường tiêu hóa, giúp tổng hợp thêm nhiều kháng thể như IgA. Như vậy, sử dụng trà Kombucha là một trong những giải pháp giúp chúng ta nâng cao sức đề kháng, kiện toàn hệ miễn dịch trong thời điểm này.

BS.CK2 Đỗ Thị Ngọc Diệp có hơn 40 nghiên cứu khoa học và tham gia biên soạn tài liệu chuyên ngành có giá trị trong lĩnh vực dinh dưỡng, thực phẩm, các nghiên cứu cải thiện tình trạng dinh dưỡng và nâng cao tầm vóc, tham gia xây dựng các chính sách can thiệp dinh dưỡng.

2. Trà Kombucha giúp gia tăng hệ miễn dịch và sức khỏe đường tiêu hóa, nhờ đâu?

Thưa BS, nhờ đâu mà trà Kombucha giúp cho chúng ta gia tăng được hệ tiêu hoá và hệ thống miễn dịch thật tốt ạ?

BS.CK2 Đỗ Thị Ngọc Diệp trả lời: Khi sử dụng trà Kombucha, trước tiên chúng ta đã có thêm một lượng lớn các lợi khuẩn lactobacillus. Số lượng lactobacillus sẽ tính trên một khối lượng nhất định, thông thường chúng ta sẽ gọi là 1 phần (hoặc 1 serving). Tùy theo nhà sản xuất và công nghệ mà người ta sẽ tính 1 serving theo đơn vị khác nhau, chẳng hạn như số lượng vi khuẩn lactobacillus trong 100ml hoặc 100g.

Lactobacillus là các vi khuẩn có lợi, vốn dĩ đã có trong đường ruột của con người. Nếu chúng ta có một hệ vi sinh vật tốt trong đường ruột, cân bằng giữa các vi khuẩn có lợi (hay còn gọi là probiotic, trong đó vi khuẩn có nhiều nhất và vai trò quan trọng nhất là các lactobacillus) và các vi khuẩn không có lợi (chẳng hạn như vi khuẩn Gram âm) thì các vi khuẩn không có lợi sẽ không thể sinh sản, “trỗi dậy” được. Lúc này, sức khỏe của chúng ta sẽ tốt, các vi khuẩn không thể gây bệnh cho cơ thể.

Như vậy, lợi ích đầu tiên khi chúng ta sử dụng trà Kombucha là chúng ta có các probiotics có lợi, ức chế sự phát triển của các vi khuẩn không có lợi, giúp chức năng tiêu hóa hoạt động tốt hơn.

Bên cạnh đó, khi sử dụng trà Kombucha, chúng ta sẽ có thêm một số vitamin nhóm B như vitamin B1, B6 và một phần nhỏ vitamin B12. Thêm nữa, trong trà Kombucha có một lượng axit acetic nhất định - tham gia vào trong thành phần của dịch tiêu hóa, giúp quá trình thủy phân và cắt đoạn nhỏ thực phẩm ăn vào dễ dàng hơn, tạo điều kiện cho các enzym trong cơ thể hoạt động tốt hơn.

Khi ăn thịt, chúng ta sẽ cần một hệ thống các enzym (hay còn gọi là các men tiêu hoá) để có thể tiêu hoá chất đạm có trong thịt, chẳng hạn như protease, pepsin. Ngoài ra, để tiêu hoá chất bột đường, chúng ta cần có enzym amylase được tiết ra bởi tụy tạng và tuyến nước bọt. Hoặc để tiêu thụ chất béo thì chúng ta cần phải có enzym lipase. Rõ ràng, nếu chúng ta không có các enzym thì sẽ không thể tiêu hóa được thực phẩm khi ăn vào.

Vai trò của các probiotic là hỗ trợ cho quá trình tiêu hóa được tốt hơn. Nếu bạn thiếu các dinh dưỡng thì chắc chắn kháng thể sẽ không được tổng hợp vì nguyên liệu của kháng thể là các chất đạm. Bên cạnh đó, nếu bạn thiếu chất bột đường, không chuyển hóa thành glyco thì các tế bào niêm mạc ruột sẽ không có nguyên liệu để có thể hoạt động nên sẽ không thể tạo kháng thể.

Có thể thấy, tác dụng cộng sinh và cộng hưởng trong trà Kombucha giúp chúng ta có một chế độ dinh dưỡng lành mạnh, một môi trường pH đạt được mức độ chuẩn để giúp cho quá trình enzym tác động vào các loại thực phẩm. Vì vậy, khi bạn dùng trà Kombucha thường sẽ thấy vị chua chua vì quá trình lên men tạo ra axit acetic, đây là một trong những lợi ích mà trà mang lại.

Song, bạn không chỉ nên nhìn vào giá trị dinh dưỡng của một sản phẩm bổ sung probiotic mà còn cần chú ý đến các yếu tố môi trường. Đôi khi bạn đưa vào cơ thể rất nhiều probiotic nhưng nó không thể vượt qua được “hàng rào” pH ở trong đường tiêu hóa thì trong quá trình từ dạ dày xuống tá tràng, ruột non, các probiotic gần như đã bị tiêu huỷ 100%. Đó là lý do tại sao chúng ta cần các vật mang, tức là những gì có thể mang probiotic xuống cơ thể càng tự nhiên càng tốt. Khi lên men trà càng nhanh thì các yếu tố môi trường sẽ không thuận lợi bằng trà lên men lâu.

3. Nên tự làm trà Kombucha hay lựa chọn sản phẩm có sẵn?

Thưa BS, nếu trà Kombucha có nhiều lợi ích như vậy thì tìm mua như thế nào, liệu rằng chúng ta có thể tự làm trà Kombucha tại nhà không. Vậy giữa trà Kombucha làm tại nhà với trà Kombucha được sản xuất bởi dây chuyền nghiêm ngặt từ các công ty có danh tiếng thì nên chọn sản phẩm như thế nào?

BS.CK2 Đỗ Thị Ngọc Diệp trả lời: Việc chọn sản phẩm như thế nào sẽ tùy theo mục đích sử dụng và trình độ của mỗi người. Nếu chúng ta có kiến thức tốt, có nguồn nguyên liệu và đảm bảo được tất cả những điều kiện để có thể lên men trà Kombucha tự nhiên thì hoàn toàn có thể làm và sử dụng ngay tại nhà. Tuy nhiên, nếu không có đủ điều kiện để lên men trà, bạn có thể sử dụng các sản phẩm được áp dụng khoa học công nghệ để thay thế. Một thành phẩm trà Kombucha đạt được những tiêu chí như mong đợi cần phải đảm các yếu tố như: hàm lượng các probiotic, nồng độ axit acetic, tỷ lệ polyphenol vốn có sẵn trong trà, các vitamin và kiểm soát lượng cồn (hay còn gọi là alcohol) ở trong sản phẩm.

Rõ ràng, chúng ta có thể tìm đến các nhà sản xuất có uy tín, công nghệ cao để lựa chọn. Lúc này, chúng ta sẽ biết nguồn nguyên liệu là trà, chủng vi khuẩn và vi nấm cộng sinh (scoby), kiểm soát được quy trình công nghệ, các vấn đề liên quan đến vệ sinh an toàn thực phẩm (từ trang thiết bị đến con người) và quy trình nhất định để có được sản phẩm tốt nhất.

Thông thường, một sản phẩm tốt sẽ kiểm soát được lượng cồn, lượng axit acetic bởi nếu quá thừa axit thì sẽ đem lại những tác động xấu cho sức khoẻ, đặc biệt là với hệ tiêu hoá. Như vậy, việc lựa chọn trà Kombucha như thế nào sẽ phụ thuộc vào năng lực của chúng ta.

4. Làm sao nhận biết một sản phẩm uy tín, đáng tin cậy?

Thưa BS, dựa vào đâu để chúng ta biết được một sản phẩm được sản xuất bởi một công ty uy tín, từ một dây chuyền chất lượng hay một đơn vị nào đó đáng tin cậy?

BS.CK2 Đỗ Thị Ngọc Diệp trả lời: Việc nhận biết một sản phẩm uy tín, đáng tin cậy sẽ rất dễ dàng nếu chúng ta nắm được những thông tin sau:

- Đơn vị sản xuất sản phẩm.

- Thông tin về việc chấp hành đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm trong quá trình sản xuất.

- Các yếu tố đảm bảo chất lượng sản phẩm: Thông thường, người ta sẽ sử dụng hệ thống các quy chuẩn, ví dụ như: các tiêu chuẩn kỹ thuật, quy trình kiểm soát chất lượng của thực phẩm.

- Dựa vào hệ thống đánh giá: Khi quan sát, bạn sẽ thấy trong sản phẩm có rất nhiều ký hiệu khác nhau và có thể dựa vào đó để lựa chọn. Ví dụ, một trong những chi tiết mà các bạn có thể tìm hiểu đó là tiêu chuẩn chất lượng do quốc gia nào công nhận. Nếu đó là một sản phẩm của Việt Nam thì chắc chắn sản phẩm sẽ cần tuân thủ tiêu chuẩn TCVN hoặc QCVN. Hoặc nếu đó là một sản phẩm quốc tế thì sẽ có tổ chức quốc tế công nhận, chẳng hạn như: tiêu chuẩn Codex, FDA, HACCP, ISO,… Đó chính là những tiêu chuẩn giúp kiểm soát chất lượng của sản phẩm.

- Quan sát nhãn sản phẩm: Nhãn của sản phẩm phải rõ ràng, không mờ nhòe.

- Tham khảo thành phần trong sản phẩm: Kiểm tra lượng đường, năng lượng số lượng lactobacillus có trong sản phẩm.

Có thể thấy, việc lựa chọn một sản phẩm uy tín, chất lượng không chỉ dựa vào nhãn sản phẩm có đẹp hay không mà còn cần nhiều yếu tố khác, đặc biệt là thông tin trong sản phẩm.

Cảm ơn Star Kombucha - Sống Trendy uống Healthy đã đồng hành cùng chương trình!