Cơ lưng yếu do ít vận động

Nguyên nhân lớn nhất gây đau lưng ở những người trẻ tuổi là gì, thưa BS?

ThS.BS.CK2 Mai Duy Linh trả lời: Đau lưng ở người trẻ không phải hiếm gặp, nhưng gần đây đang có xu hướng tăng lên. Lý do chính là ít tập thể dục. Gần đây, đa số người trẻ thường ngồi một chỗ nhiều, từ lúc đi học cho đến lúc đi làm dẫn đến cơ lưng yếu hơn so với những người ở thế hệ trước.

Khi cơ lưng yếu sẽ dễ bị đau, mỏi lưng hơn. Một số trường hợp mới chơi thể thao cũng có thể bị đau lưng. Đau lưng ở người trẻ đa số lành tính, chỉ có một số ít trường hợp phải đi khám và làm thêm một số xét nghiệm đặc biệt.

Đau lưng cơ học và đau lưng do viêm

Những triệu chứng đau lưng ở người trẻ có thể cảnh báo những bệnh lý nguy hiểm nào? Xin hỏi BS, đau lưng còn có những biểu hiện nào khác cần phải lưu ý?

ThS.BS.CK2 Mai Duy Linh trả lời: Có 2 nhóm nguyên nhân chính gây đau lưng. Đau lưng cơ học liên quan đến các bệnh lý do vận động như thoát vị đĩa đệm, trượt đốt sống, đau lưng do căng cơ (đau lưng do ngồi quá lâu, ngồi sai tư thế). Trước đây người trẻ ít bị thoái hóa cột sống nhưng hiện nay nhiều trường hợp thoái hóa cột sống khi chỉ mới 30 tuổi.

Nguyên nhân thứ hai là đau lưng có biểu hiện viêm như bệnh nhân viêm cột sống dính khớp, lao cột sống, các bệnh lý ung thư hoặc áp xe, nhiễm trùng cột sống. Đây là nhóm đau lưng nguy hiểm, cần chẩn đoán và điều trị sớm.

Biểu hiện để nhận biết những bệnh lý nguy hiểm cần phải đi khám là đau lưng lan xuống chân, cảm giác tê chân hoặc trường hợp nặng có thể bị yếu chân, mất cảm giác ở chân, bí tiểu. Người bệnh có các biểu hiện khác như sốt, bệnh ở da, viêm khớp, rối loạn đi cầu (tiêu chảy, đi cầu có máu).

Nếu người bệnh thường bị đau lưng vào ban đêm, nằm xuống vẫn còn đau hoặc đau đến mức không ngủ được, đau đến mức thức dậy là những dấu hiệu báo động nhóm đau do viêm, cần phải đi khám bác sĩ.

Những xét nghiệm cần làm khi khám đau lưng

Khi bị đau lưng, nên đến khám ở chuyên khoa nào? Quy trình thăm khám cho những bệnh nhân trẻ sẽ diễn ra như thế nào và những cận lâm sàng nào cần thực hiện trong những tình huống này, thưa BS?

ThS.BS.CK2 Mai Duy Linh trả lời: Bị đau lưng có thể đến 3 chuyên khoa sau: Cơ xương khớp, Ngoại thần kinh hoặc Nội thần kinh, Chấn thương chỉnh hình.

Sau khi hỏi bệnh, thăm khám, tối thiểu bác sĩ sẽ cho bệnh nhân chụp X-quang cột sống. Tùy biểu hiện của bệnh nhân hoặc tùy biểu hiện X-quang cột sống mà bác sĩ có thể chỉ định thêm các xét nghiệm khác.

Khi đau lưng có biểu hiện lan xuống chân, bác sĩ có thể đo điện cơ. Nếu có nghi ngờ tình trạng viêm, bác sĩ sẽ cho làm thêm xét nghiệm máu. Một số trường hợp hình chụp X-quang không rõ hay còn nghi ngờ, bác sĩ sẽ yêu cầu chụp thêm cộng hưởng từ cột sống thắt lưng.

2 nhóm thói quen chính gây đau lưng

Nhờ BS chỉ ra, những thói quen nào trong sinh hoạt hằng ngày có thể khiến người trẻ bị đau lưng?

ThS.BS.CK2 Mai Duy Linh trả lời: Có 2 nhóm thói quen chính gây đau lưng. Nhóm thứ nhất là sai tư thế. Những bạn nhân viên văn phòng thường có xu hướng ngồi một chỗ kéo dài và khom lưng.

Việc ngồi một chỗ trong thời gian dài khiến cơ bị giữ ở một vị trí, giống như việc cầm một chiếc bút rất nhẹ những giữ ở một vị trí quá lâu sẽ khiến chúng ta bị mỏi tay. Tư thế khom lưng do ngồi lâu hoặc một số công việc bắt buộc phải khom lưng sẽ làm đĩa đệm có xu hướng bị đẩy ra phía sau, dẫn đến thoát vị đĩa đệm và đau lưng.

Nhóm thứ hai là do vận động nặng và đột ngột. Cơ không được tập nên không khỏe, lại phải đột nhiên vận động mạnh thì sẽ bị đau. Những trường hợp vừa khom lưng vừa vận động mạnh có thể gây thoát vị đĩa đệm đột ngột.

Nghỉ ngơi có thể làm giảm tình trạng đau lưng lành tính

Khi bị đau lưng do thói quen sinh hoạt, các bạn trẻ cần phải làm gì? Những phương pháp không dùng thuốc nào có thể áp dụng ngay tại nhà hoặc nơi làm việc?

ThS.BS.CK2 Mai Duy Linh trả lời: Những trường hợp bị đau lưng không kèm biểu hiện nào khác đa phần là đau lưng cơ học lành tính. Trước hết cần phải nghỉ ngơi, tốt nhất là nằm.

Tiếp theo, có thể áp dụng các phương pháp xoa bóp, chườm ấm để thư giãn cơ vùng lưng. Có thể sử dụng một số thuốc giảm đau đơn thuần để giảm tình trạng đau.

Cách giảm đau cho những trường hợp đau lưng kéo dài

Xin hỏi BS, những loại thuốc giảm đau không kê đơn nào có thể dùng trong trường hợp bị đau lưng?

ThS.BS.CK2 Mai Duy Linh trả lời: Đau lưng kéo dài từ vài tháng trở lên thông thường có nguyên nhân là thoái hóa cột sống, thoát vị đĩa đệm, trượt cột sống. Ngoài việc sử dụng các loại thuốc giảm đau như paracetamol, người bệnh có thể tập thể dục.

Có thể tập các bài tập tăng cường sức cơ, chỉnh lại vị trí đĩa đệm để giúp bệnh nhân bớt đau lưng.

Một số trường hợp sẽ được đeo đai lưng. Đai lưng thường chỉ sử dụng trong thời gian ngắn, khi ngồi lâu hoặc đứng lâu để chỉnh thẳng và chịu bớt lực cho cột sống. Bệnh nhân có thể sử dụng các biện pháp giảm đau như massage, châm cứu, chườm nóng để giảm đau.

Đeo đai lưng để giữ trạng thái lưng thẳng

Người từng bị đau lưng cần tránh những tư thế gì? Những người làm công việc đặc thù dễ bị đau lưng cần làm gì để tránh tình trạng này?

ThS.BS.CK2 Mai Duy Linh trả lời: Những người làm công việc văn phòng phải kê màn hình ngang tầm mắt để hạn chế tư thế cúi.

Một số trường hợp khó thay đổi tư thế thì có thể đeo đai lưng để giữ lưng thẳng. Một số người đeo đai lưng khi tập tạ vì nguyên tắc khi bê tạ thì lưng luôn phải thẳng. Khi đeo đai lưng, khi bê đồ nặng sẽ không thể cúi xuống được, bắt buộc phải ngồi xuống để bê.

Đeo đai lưng sẽ giúp giữ được trạng thái lưng thẳng và hạn chế tình trạng đau lưng.

Cơ lưng khỏe là cách để hạn chế đau lưng

Để phòng ngừa tình trạng đau lưng, người trẻ cần phải nhớ những quy tắc nào, thưa BS?

ThS.BS.CK2 Mai Duy Linh trả lời: Để phòng ngừa đau lưng ở cả người trẻ và người lớn tuổi, việc đầu tiên là phải điều chỉnh tư thế để lưng thường xuyên thẳng và hạn chế ngồi một vị trí quá lâu. Sau khi ngồi làm việc khoảng 1 - 2 tiếng, nên đi lại hoặc có những bài tập tại chỗ để cơ lưng được thư giãn.

Việc thứ hai là hạn chế khom lưng, đặc biệt là vừa khom lưng vừa khuân vác nặng.

Thứ ba, nên tập thể dục toàn thân, chú trọng vào các bài tập lưng. Gym và yoga thường có những động tác liên quan đến bài tập lưng trong khi hầu hết các môn thể thao khác lại bỏ quên phần này. Lưu ý rằng tập luyện để cơ lưng khỏe là cách để hạn chế đau lưng.