Theo BS Hoàng Hải Hà, khoa Nội, Bệnh viện 09 (Hà Nội), một người chắc chắn đã bị HIV, khả năng lây cho đối tác khi quan hệ tình dục không an toàn tùy thuộc vào nhiều yếu tố như cường độ quan hệ, mức độ trầy xước do quan hệ gây ra, mức độ viêm nhiễm của buồng tử cung, lượng virus HIV trong tinh dịch (người bị nhiễm HIV đang ở giai đoạn nào, càng giai đoạn sau thì khả năng lây càng cao).

Tuy nhiên, trong trường hợp quan hệ an toàn với bao cao su (trừ trường hợp thô bạo làm rách bao), khả năng lây bệnh lại không xảy ra.

Nếu ngay sau khi quan hệ không an toàn với người dương tính với HIV, để biết mình có bị lây hay không, cần phải tiến hành xét nghiệm. Tuy nhiên cách này lại phải chờ lâu mới có kết quả.

Do đó, nếu nghi ngờ bị lây, chúng ta phải ngay lập tức liên hệ với các cơ sở y tế để được tư vấn và điều trị phơi nhiễm HIV. Điều trị chống phơi nhiễm bắt buộc phải tiến hành sớm ngay sau khi có các hành vi nguy cơ, trước thời điểm 72 giờ. Thời gian điều trị kéo dài liên tục trong 28 ngày. Sau đó, người phơi nhiễm sẽ tái xét nghiệm HIV. Nếu kết quả âm tính là không bị lây. Thuốc điều trị phơi nhiễm HIV có bán tại nhà thuốc của BV Bệnh nhiệt đới, với giá khoảng 800.000 đồng.

Nhiều bệnh nhân hốt hoảng khi lây HIV từ gái mại dâm. Ảnh:Quỳnh Trang

Theo BS Hà, thực tế, không phải người bệnh HIV nào cũng biết được tình trạng của mình. Đôi khi họ chỉ vô tình biết bệnh khi đi khám bệnh. Do đó, khả năng lây bệnh cho chồng, đối tác, bạn tình hoàn toàn có thể xảy ra. Lúc này, việc điều trị phơi nhiễm không còn tác dụng.

Do đó, việc cần làm sau khi cầm kết quả dương tính với HIV đối với người đã bị lây bệnh là điều trị bằng thuốc kháng virus HIV. Hiện việc điều trị bằng ARV được các trung tâm y tế quận, huyện luôn sẵn sàng cung ứng thuốc và miễn phí.

PGS.TS Nguyễn Hoàng Long, Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS, cho hay việc điều trị bằng thuốc ARV cho người bị HIV có ý nghĩa rất quan trọng.

“Khi người bệnh uống thuốc ARV hàng ngày theo chỉ định, đạt được và duy trì tải lượng HIV dưới ngưỡng phát hiện sẽ thực sự không có nguy cơ làm lây truyền HIV sang đối tác”, PGS Long cho biết.

Trong đó tải lượng HIV dưới ngưỡng phát hiện được hiểu là khi HIV dưới 200 bản sao/ml bằng cách xét nghiệm.

Ở Việt Nam, 91,5% số người điều trị đều có tải lượng HIV dưới ngưỡng phát hiện, tức không có khả năng lây nhiễm sang bạn tình khi quan hệ tình dục không dùng bao cao su hoặc bất cứ biện pháp an toàn nào.

“Khi bị nhiễm HIV, bệnh nhân tuân thủ điều trị đầy đủ, nghiêm túc, có thể hoàn toàn sống chung với HIV, sinh hoạt và quan hệ tình dục như bình thường. Đặc biệt, họ có thể sinh con không bị nhiễm bệnh. Điều này có ý nghĩa rất lớn”, PGS Long nhấn mạnh.

Do đó, điều ý nghĩa để giảm việc lây truyền HIV qua đường tình dục là người bệnh phải điều trị ARV, tuân thủ điều trị. Đối với người khỏe mạnh, tránh quan hệ bừa bãi, không an toàn. Khi bị phơi nhiễm, cần điều trị ngay lập tức.