Sợ "quan hệ" là chuyện không còn hiếm của nhiều chị em bước qua tuổi tứ tuần. Chị Hồng, ở TP HCM xin tư vấn: "Chào bác sĩ, tôi năm nay vừa bước sang tuổi 45. Dạo gần đây tôi thấy khô hạn khi quan hệ và rất ngại làm chuyên đó, nhờ bác sĩ tư vấn giúp".

Cùng nỗi lo giống chị Hồng, chị Hằng ở Hà Nội cũng phân vân không hiểu tình trạng khô hạn của mình có phải do tiền mãn kinh gây ra. Chị Hằng tâm sự: "Thưa bác sĩ, năm nay tôi 40 tuổi, khoảng 5 tháng gần đây lượng kinh ít hơn trước khá nhiều, chu kỳ kinh thường giao động từ 26 ngày đến 29 ngày, khi quan hệ vợ chồng thì ít chất nhờn. Bác sĩ cho tôi hỏi trường hợp của tôi như vậy có phải là tiền mãn kinh không?".

Theo GS Trần Thị Phương Mai, hoạt động tình dục của người phụ nữ phụ thuộc rất nhiều vào hoạt động của hệ trục não bộ, tuyến yên và buồng trứng. Ở độ tuổi 40, hệ trục não bộ - tuyến yên - buồng trứng bắt đầu suy giảm hoạt động, nghĩa là hệ thần kinh-nội tiết mất cân bằng làm rối loạn nội tiết tố. Đây chính là nguyên nhân làm cho phụ nữ gặp nhiều vấn đề về sức khỏe, sinh lý và sắc đẹp bao gồm cả tình trạng giảm ham muốn hoạt động tình dục.

Nhiều chị em dù biết theo thời gian thì những triệu chứng trên xuất hiện là điều hiển nhiên nhưng muốn kéo dài thêm, như câu hỏi của độc giả Hoàng Yến (50 tuổi, TP HCM): "Tôi năm nay 50 tuổi đã có dấu hiệu của chứng tiền mãn kinh như luôn cảm thấy trong người nóng bức, khó chịu, và không còn cảm thấy ham muốn như trước nữa.

Mặc dù biết theo thời gian thì những triệu chứng trên là điều hiển nhiên nhưng tôi không muốn mãn kinh sớm. Tôi có nghe nói trên thị trường có bán vài loại thuốc nêu tác dụng kéo dài nhưng không rõ hiệu quả như thế nào? Nếu tôi không muốn dùng thuốc mà chỉ muốn tác động bằng những phương pháp thông thường như ăn rau xanh, trái cây đư ợc không ạ? Xin bác sĩ tư vấn?".

Giảm ham muốn, không còn hứng thú chăn gối làm mất đi chất lượng cuộc sống của nhiều chị em.

Trả lời câu hỏi của chị Yến, TS Lê Thúy Tươi cho biết: Ở tuổi của chị Yến, buồng trứng đã teo lại, thoái hoá giống như ta “về hưu”.

Buồng trứng với 2 hormon chính là estrogen và progesteron đóng vai trò quyết định phần nữ tính của phái đẹp. Những biểu hiện như “nóng bức, khó chịu, không còn ham muốn” là do thiếu những hormon này.

Trước đây khi tổng hợp được hormon buồng trứng, các nhà khoa học khuyên phụ nữ nên uống bổ sung để không mãn kinh sớm và giữ được sức khỏe. Tuy nhiên sau gần nửa thế kỷ sử dụng, thống kê lại thấy việc sử dụng hormon tổng hợp gây ra nhiều tác dụng phụ, trong đó có tác giả thấy nó làm tăng tỷ lệ ung thư vú, ung thư tử cung, huyết khối.

Xu thế hiện nay là sử dụng những tác nhân từ thiên nhiên. Ý kiến ăn rau, trái cây rất hay bởi chúng cung cấp cho ta nhiều loại vitamin, nhưng cung cấp hormon thì cần phải bàn thêm. "Xu thế hiện nay là cần những yếu tố lấy từ thiên nhiên giúp cải thiện hoạt động hệ trục não bộ-tuyến yên- buồng trứng", TS Tươi cho biết thêm.

Để sống chung với những biến đổi tuổi tiền mãn kinh - mãn kinh, TS Lê Thị Tươi khuyên phụ nữ khi phát hiện các triệu chứng, nên bình tĩnh, giữ lối sống lành mạnh, thiết lập chế độ dinh dưỡng hợp lí, bổ sung nhiều vitamin, muối khoáng và canxi, giảm thức ăn nhiều dầu mỡ, đường, muối. Phụ nữ tuổi trung niên cũng nên giữ chế độ luyện tập thể thao vừa sức như: tập thể dục, đi bộ, khiêu vũ… giữ một tinh thần vui tươi, không tạo ra những áp lực để có một cuộc sống tự tin và hạnh phúc

Giảm ham muốn tình dục không phải chỉ là nỗi lo của phụ nữ tuổi mãn kinh, tiền mãn kinh mà nhiều chị em tuổi độ tuổi sinh đẻ vẫn có chung nỗi niềm khó nói. Chị Mai Trang (Hà Nội) cầu cứu: "Cháu năm nay 26 tuổi, lập gia đình được gần 2 năm, nhưng tới giờ vợ chồng cháu vẫn chưa quan hệ được. Mỗi lần chồng cháu chạm vào chỗ kín cháu thấy bị đau rát (mặc dù trước đó chúng cháu cũng có dạo đầu, và cháu cũng có tiết dịch nhầy) nên chúng cháu không quan hệ được. Mong bác sĩ tư vấn cách khắc phục tình trạng này. Xin cám ơn bác sĩ". Hay bạn Hà (Cần Thơ) thắc mắc: "Em 25 tuổi, quan hệ tình dục với bạn trai đều đặn 3 lần một tuần nhưng gần đây em bỗng thấy khô hạn, đau rát nên ngại giao hợp. Xin bác sĩ tư vấn".

Chị Thu Thủy 30 tuổi, ở Long An lại chia sẻ từ sau khi sinh bé thứ hai, chị nhận thấy cơ thể mình có những dấu hiệu thay đổi rõ rệt như da khô và sạm hơn, cơ thể tăng cân một cách đột ngột, không còn cảm thấy ham muốn nhiều mặc dù trước đây nhu cầu của tôi rất cao. Chị Thủy sợ tình trạng trên kéo dài sẽ ảnh hưởng đến hạnh phúc gia đình và chồng sẽ ra ngoài.

Theo GS.BS. Nguyễn Thị Ngọc Phượng, những trường hợp trẻ tuổi nhưng gặp vấn đề "khô hạn" cần đi khám ở một bác sĩ phụ khoa để biết nguyên nhân. “Chạm vào chỗ kín” là bị đau rát trong khi vẫn tiết dịch nhầy thì thường là do bên trong bị viêm nhiễm. Với những trường hợp sau sinh không còn ham muốn, tăng cân, da khô và sạm lại là những dấu hiệu của suy giảm nội tiết, trong đó nguyên nhân là do những tác động của cuộc chuyển dạ khi sinh cháu, yếu tố tâm lý… khiến hệ thần kinh- nội tiết bị áp lực. Trục nội tiết từ não bộ- tuyến yên- buồng trứng bị ảnh hưởng tạo ra xáo trộn.

Tuy vậy, BS Phượng cho rằng, cơ thể con người không bao giờ dễ dàng bị khuất phục. Não bộ - tuyến yên - buồng trứng suy yếu thì hoàn toàn có thể tác động đến chúng để duy trì sự phối hợp nhịp nhàng, ăn ý trở lại. Điều quan trọng là chọn được phương cách tối ưu để tác động đến hệ trục này một cách an toàn, hiệu quả.

"Hay hơn nữa là tác động làm sao để cơ thể tự điều chỉnh lại những trục trặc một cách tự nhiên mà không để lại những tác dụng phụ ngoài mong muốn", BS Phượng nói.

Ngoài ra theo PGS.TS Lưu Thị Hồng để cải thiện chứng giảm ham muốn sinh lý ở nữ giới, bác sĩ Phượng khuyên chị em nên sử dụng sản phẩm chứa cây Lepidium Meyenii. Đây là loại thảo dược quý sinh trưởng ở núi cao NamMỹ, đã được thử nghiệm nhiều năm và công bố trên những tạp chí y khoa tin cậy có tác dụng cải thiện tốt cho cả hệ thần kinh - nội tiết.

Chương trình tư vấn được VnExpress tổ chức với sự tham gia của các chuyên gia hàng đầu về chăm sóc sức khỏe sinh sản, sức khỏe giới tính, diễn ra từ ngày 8/5 đến 18/5. Độc giả có câu hỏi xin tư vấn, gửi tại đây.