Tổng quan về glôcôm góc mở nguyên phát

Bệnh glôcôm (thiên đầu thống, cườm nước) góc mở nguyên phát là gì?

Glôcôm (thiên đầu thống, cườm nước) góc mở nguyên phát là tình trạng bệnh lý của thị thần kinh tiến triển mãn tính, được đặc trưng bởi sự chết tế bào hạch võng mạc biểu hiện bằng tổn hại lớp sợi thần kinh võng mạc, teo lõm đĩa thị giác và tổn hại thị trường điển hình. Nguyên nhân của sự tổn hại này có sự tham gia của nhiều yếu tố, nhưng thường gặp nhất là nhãn áp cao. Bệnh xảy ra ở cả hai mắt nhưng mức độ tổn hại ở cả hai sẽ không đều nhau.

Ai có nguy cơ mắc glôcôm (thiên đầu thống, cườm nước) góc mở nguyên phát ?

Một số đối tượng sau có nguy cơ mắc glôcôm (thiên đầu thống, cườm nước) góc mở nguyên phát cao, gồm:

• Những bệnh nhân hơn 40 tuổi.
• Gia đình có người mắc bệnh glôcôm (thiên đầu thống, cườm nước)
• Hay gặp ở chủng tộc người da đen.
• Những bệnh nhân có tật cận thị

Cơ chế sinh bệnh của bệnh lý glôcôm (thiên đầu thống, cườm nước) góc mở nguyên phát  

Cho đến thời điểm hiện tại, cơ chế sinh bệnh vẫn chưa được lý giải rõ ràng, nhưng có hai giả thuyết giải thích sự tổn hại của thị thần kinh này:

• Thuyết cơ học: Sự xẹp, tắc ống Schlemm và xơ hóa vùng bè đã cản trở thoát thủy dịch.
• Thuyết tuần hoàn: Sự thiếu dinh dưỡng do giảm lưu lượng tuần hoàn là một nguyên nhân gây tổn thương TTK. Ngoài ra có rối loạn tuần hoàn vi mạch, vai trò của dị ứng miễn dịch cũng tác động đến tổn hại thị thần kinh trong glôcôm (thiên đầu thống, cườm nước).

Phân loại glôcôm (thiên đầu thống, cườm nước) góc mở nguyên phát

Glôcôm (thiên đầu thống, cườm nước) góc mở có nhãn áp cao

Triệu chứng lâm sàng

Cơ năng: rất kín đáo, thường không rõ ràng. Bệnh nhân có cảm giác hơi căng tức mắt, nhìn mờ thoáng qua, cảm giác có màn sương trước mắt. Nhiều bệnh nhân không có triệu chứng gì mà chỉ phát hiện tình cờ.

Thực thể:

• Cương tụ rìa ít có hoặc rất nhẹ.
• Giác mạc trong hoặc phù ít.
• Tiền phòng sâu, sạch, các góc mở rộng.
• Đồng tử tròn đều, phản xạ bình thường hoặc giảm nhẹ ở giai đoạn muộn.
• Đáy mắt: mức độ teo lõm tùy thuộc vào giai đoạn bệnh. Lõm đĩa bầu dục đứng bờ lõm cao, dốc đứng có thể có xuất huyết hoặc không. Viền thần kinh bị thay đổi không tuân theo quy luật ISNT.

Các khám nghiệm chức năng:

• Thị lực: thường chỉ giảm ở giai đoạn muộn.
• Thị trường: tổn thương ám điểm hình cung cạnh trung tâm. Càng giai đoạn sau thị trường càng thu hẹp.
• Nhãn áp: trên 24 mmHg với nhãn áp kế Maclakov hoặc trên 21 mmHg với nhãn áp kế Goldmann.

Cận lâm sàng:

Chụp ảnh đĩa thị giác và chụp cắt lớp võng mạc gai thị để đánh giá lớp sợi thần kinh quanh gai thị, độ dày viền thần kinh, tế bào hạch bằng OCT.

Glôcôm (thiên đầu thống, cườm nước) góc mở nhãn áp bình thường

Bệnh nhân có tổn hại thị trường và gai thị nhưng nhãn áp không cao kể cả khi làm thử nghiệm. Cần đo độ dày giác mạc và theo dõi nhãn áp trong 24 giờ để loại trừ trường hợp nhãn áp dao động.

Nhãn áp cao đơn thuần

Bệnh nhân chưa có tổn hại về đĩa thị và chức năng thị giác. Sau 5 năm 9.5% những trường hợp này có thể tiến triển thành glôcôm (thiên đầu thống, cườm nước) thật sự. Cần đo chiều dày giác mạc vì khi giác mạc dày hơn 550 µm thì nhãn áp đo được sẽ cao hơn áp lực thật trong nhãn cầu.

Điều trị glôcôm (thiên đầu thống, cườm nước) góc mở nguyên phát như thế nào?

Lựa chọn đầu tiên trong điều trị glôcôm (thiên đầu thống, cườm nước) góc mở nguyên phát là điều trị bằng thuốc tra tại chỗ. Nếu kết quả không tốt sẽ chuyển laser hoặc phẫu thuật.

Thuốc: bắt đầu bằng đơn trị liệu, nếu không đáp ứng có thể đổi nhóm thuốc khác hoặc kết hợp thuốc.

Laser: tạo hình vùng bè hoặc tạo hình vùng bè chọn lọc.

Phẫu thuật:

• Cắt củng mạc sâu là lựa chọn phẫu thuật đầu tiên ít xâm lấn.
• Phẫu thuật lỗ rò.
• Mở bè.
• Đặt val DLTP khi đã các phẫu thuật trên thất bại.

Lưu ý khi điều trị glôcôm (thiên đầu thống, cườm nước) góc mở nguyên phát

Bệnh nhân cần được tư vấn về bệnh và tuân thủ khám định kỳ theo hẹn tại các cơ sở chuyên khoa tùy theo tình hình thực tế về mức độ bệnh theo các chỉ số: nhãn áp, thị trường, đĩa thị.

Trên đây là tất tần tật về glôcôm (thiên đầu thống, cườm nước) góc mở nguyên phát, hy vọng bài viết đã cung cấp nhiều thông tin bổ ích cho bạn.