Đột quỵ: Nỗi ám ảnh của thế giới
Tai biến mạch máu não hay đột quỵ não được biết đến là “kẻ giết người thầm lặng” trong xã hội hiện nay. Là một trong ba nguyên nhân gây tử vong hàng đầu thế giới, đột quỵ dường như trở thành nỗi ám ảnh với tất cả mọi người, bất kể độ tuổi, nghề nghiệp, giới tính.
Theo thống kê của Hội Đột quỵ Mỹ (American Stroke Association), cứ mỗi 45 giây trôi qua, trên thế giới có ít nhất một người bị đột quỵ. Và cứ 3 phút trôi qua, thế giới lại có một người tử vong do căn bệnh này.
Còn theo Tổ chức Đột quỵ Châu Âu, cứ mỗi 30 phút lại có một bệnh nhân đột quỵ đáng lẽ có thể được cứu sống lại phải chết hoặc tàn phế vĩnh viễn.
Ở Châu Á, số lượng người bị đột quỵ là cao nhất thế giới và Việt Nam cũng nằm trong số những nước có bệnh nhân đột quỵ dẫn đến tử vong và tàn tật cao. Theo TS.BS Trần Chí Cường - Chủ tịch Hội can thiệp thần kinh và mạch máu não TPHCM, tại Việt Nam, mỗi năm có hơn 200.000 người bị đột quỵ và hơn 50% bệnh nhân tử vong, 50% người "thoát khỏi cửa tử" nhưng phải sống chung với các di chứng về thần kinh và vận động. Tỷ lệ tử vong do bệnh này gây ra tại nước ta vượt qua nhiều những bệnh lý hiểm nghèo khác như ung thư, tim mạch, tai nạn giao thông.
Nguyên nhân là do mức sống của người dân ngày càng được cải thiện, lối sống thay đổi theo hướng giảm vận động, tuổi thọ tăng thì nguy cơ xuất hiện các bệnh lý đột quỵ não, nhất là nhồi máu não cũng gia tăng. Hơn nữa, phần lớn người thân không nhận biết được dấu hiệu của bệnh để đưa bệnh nhân đến đúng bệnh viện chuyên khoa điều trị đột quỵ sớm trong khoảng giờ vàng.
Hướng dẫn phân loại và cách xử trí khi có người bị đột quỵ
TS.BS Trần Chí Cường cho biết: “Có hai dạng đột quỵ là đột quỵ thiếu máu não và đột quỵ xuất huyết não. Tuy nhiên, trên thực tế, đột quỵ thiếu máu não là dạng đột quỵ thường gặp hơn chiếm khoảng 80% các trường hợp, còn đột quỵ xuất huyết não chiếm khoảng 20%”.
Việc đưa đi cấp cứu chậm là tước đi sự sống của người bệnh đột quỵ, bởi mỗi phút qua đi sẽ trả giá bằng gần 2 triệu tế bào thần kinh, cơ hội hồi phục càng giảm, và nếu quá trễ (ngoài thời gian vàng 4,5 giờ - 6 giờ), cơ hội được điều trị thông mạch của bệnh nhân sẽ không còn nữa. |
Đột quỵ thiếu máu não xảy ra khi có cục máu đông do mảng xơ vữa tại mạch máu não hoặc từ nơi khác theo dòng máu di chuyển đến não gây tắc nghẽn mạch máu. Tế bào não thiếu oxy và dưỡng chất nên bị tổn thương, nếu để lâu tế bào sẽ chết. Trong khi đó, đột quỵ xuất huyết não xảy ra khi một mạch máu bị vỡ. Mức độ nghiêm trọng của đột quỵ tùy thuộc vào diện tích vùng não bị tổn thương và thời gian tế bào não không được cung cấp máu đầy đủ.
BS Cường đưa ra khuyến cáo, khi thấy có dấu hiệu đột quỵ não như: tê nửa người, một tay hoặc nửa mặt; yếu (hoặc động tác vụng về, cảm giác nặng nề) nửa người, một tay hoặc nửa mặt; nói khó hoặc khó hiểu lời nói; nhìn mờ hoặc mù; chóng mặt hoặc mất thăng bằng; đau đầu một cách bất thường (có thể kèm nôn và buồn nôn); méo miệng… tùy theo tình trạng nặng nhẹ của bệnh nhân và sự hợp tác, ý thức của người bệnh mà chúng ta có thể tự đưa bệnh nhân đến bệnh viện hay bắt buộc phải chờ xe cứu thương trong tình huống bệnh nhân hôn mê, không hợp tác hoặc cần các phương tiện hồi sức cấp cứu.
“Trong trường hợp đột quỵ nhẹ (bệnh nhân còn hiểu biết, hợp tác được), người nhà nên đưa bệnh nhân đến bệnh viện trong thời gian nhanh nhất. Lý tưởng nhất là đến được bệnh viện đột quỵ hoặc bệnh viện có thể xử lí được đột quỵ với các phương tiện trang thiết bị đầy đủ. Bởi vì thời gian là điều kiện cần thiết để BS quyết định điều trị phù hợp và giảm nguy cơ tử vong và thương tật, di chứng về sau” - ông cho biết thêm.
Bài viết có hữu ích với bạn?
Có thể bạn quan tâm
Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ
Để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình
Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình