1. Chẩn đoán viêm bàng quang kẽ bằng cách nào?

Với các triệu chứng nêu trên thì khi đến thăm khám, bệnh nhân sẽ được thực hiện các cận lâm sàng nào để chẩn đoán chính xác viêm bàng quang kẽ, thưa BS?

BS.CK1 Vũ Thanh Tuấn trả lời: Để chẩn đoán chính xác viêm bàng quang kẽ, đầu tiên cần dựa trên khám lâm sàng như: hỏi bệnh sử, thăm khám vùng bàng quang, vùng chậu, riêng phụ nữ sẽ khám thêm âm đạo để tầm soát, loại bỏ hết các nguyên nhân có thể gây ra viêm bàng quang hoặc tầm soát các nguyên nhân gây đau vùng chậu mạn.

Khi loại trừ tất cả các tác nhân như nhiễm khuẩn, dị vật, u bướu, bướu đường tiết niệu… thậm chí phải loại trừ được các tác nhân của chuyên khoa khác ví dụ như khoa tiêu hóa, phụ khoa, cơ xương khớp, tâm lý… khi đó bác sĩ sẽ chẩn đoán viêm bàng quang kẽ. 

Tiếp theo là xét nghiệm, bệnh nhân được chỉ định thực hiện tất cả các xét nghiệm về nước tiểu. Kết quả xét nghiệm nước tiểu của người bệnh hoàn toàn sạch, không có vi trùng, chỉ có một ít máu hoặc máu vi thể.

Trong trường hợp cần thiết, nặng, bác sĩ sẽ chỉ định nội soi bàng quang. Tại phòng khám Niệu nữ Bệnh viện Bình Dân hiện có kỹ thuật này để nội soi chính xác tình trạng mức độ viêm bàng quang của người bệnh như các vết loét trong bàng quang, từ đó có thể chẩn đoán chính xác người bệnh bị viêm bàng quang kẽ, sau đó đề ra các phác đồ điều trị phù hợp.

2. Viêm bàng quang kẽ cần điều trị đa mô thức, cá nhân hóa

Bác sĩ có các phương pháp nào để điều trị viêm bàng quang kẽ cho người bệnh?

BS.CK1 Vũ Thanh Tuấn trả lời: Có nhiều phương pháp điều trị viêm bàng quang kẽ, tùy từng trường hợp cụ thể, người bệnh có mức độ đau thế nào? Bệnh diễn tiến bao lâu? Mức độ triệu chứng thế nào? Từ đó bác sĩ có các phương pháp điều trị phù hợp.

Người bệnh viêm bàng quang kẽ có các phương pháp điều trị từ nhẹ nhàng đến chuyên sâu. Phương pháp nhẹ nhàng nhất là điều trị bảo tồn, điều trị không dùng thuốc.

Thông thường để chứng minh được hiệu quả đối với điều trị bảo tồn phải kéo dài ít nhất từ 4-6 tháng. Người bệnh sẽ được tập sàn chậu, tập thư giãn cơ sàn chậu.

Đối với tập sàn chậu, khoa Niệu nữ Bệnh viện Bình Dân có một máy tập sàn chậu phản hồi sinh học rất tốt, người bệnh sẽ được nhân viên y tế hướng dẫn các bài tập co thắt, thả lỏng cơ sàn chậu. Đặc biệt, bài tập thả lỏng cơ sàn chậu quan trọng trong những đợt bùng phát cơn đau vùng chậu của viêm bàng quang kẽ.

Bên cạnh đó, trong điều trị bảo tồn nên hướng dẫn bệnh nhân tránh các chất kích thích yếu tố nguy cơ gây bệnh, tập thói quen đi tiểu.

Thông thường điều trị bảo tồn sẽ không đủ, cần sử dụng thêm các loại thuốc chuyên sâu dành cho điều trị bệnh lý viêm bàng quang kẽ như: Thuốc giảm đau, giảm co thắt, chống có giật, giảm đau về thần kinh, thuốc chống trầm cảm…

Nếu người bệnh đã dùng thuốc, tập sàn chậu, điều trị bảo tồn mà triệu chứng không cải thiện hoặc cải thiện ít, bệnh nhân có các liệu pháp bơm thuốc vào bàng quang. Phương pháp này ngoài điều trị đau còn giúp phục hồi lại bề mặt các lớp niêm mạc của bàng quang.

Các thuốc bơm thường được sử dụng sẽ có thành phần hyaluronic acid, chondroitin sulphat, DMSO, heparin, lidocaine… Những loại thuốc đó sẽ được bác sĩ cân nhắc tùy từng người bệnh, bơm vào bàng quang theo phác đồ để điều trị kiểm soát cơn đau. 

Cuối cùng, trường hợp bệnh nhân viêm bàng quang tình trạng quá nặng sẽ được bác sĩ hướng dẫn các thủ thuật can thiệp sâu hơn như nội soi bàng quang để tiêm botulinum toxin A là một chất ức chế đi tiểu, giúp giảm cơn đau. Thậm chí một số trường hợp phải đặt cảm biến (điều biến thần kinh cùng) giúp điều khiển dẫn truyền thần kinh não bộ và bàng quang.

Một số trường hợp hiếm thậm chí có thể cắt một phần bàng quang (phẫu thuật) để giải quyết cơn đau.

Tóm lại điều trị viêm bàng quang kẽ là việc điều trị đa mô thức, cá nhân hóa, tùy trường hợp cụ thể người bệnh, mức độ và thời gian bệnh để các bác sĩ phối hợp các phương pháp cho phù hợp trên từng bệnh nhân, mục tiêu kiểm soát tốt các triệu chứng rối loạn của viêm bàng quang kẽ.

3. Bốn yếu tố quan trọng trong điều trị viêm bàng quang kẽ

Để tăng hiệu quả điều trị bệnh lý này, bệnh nhân cần phối hợp điều trị với các bác sĩ trong những vấn đề nào, thưa BS?

BS.CK1 Vũ Thanh Tuấn trả lời: Để điều trị hiệu quả viêm bàng quang kẽ:

Thứ nhất, chẩn đoán đúng để điều trị chính xác. Bởi vì viêm bàng quang kẽ thường bị nhầm lẫn do các triệu chứng chồng lấp với tình trạng viêm bàng quang thông thường, do đó nếu điều trị theo phác đồ thông thường sẽ không mang lại hiệu quả.

Thứ hai, do người bệnh đã có các triệu chứng mạn tính kéo dài nên rất lo lắng, stress, vì vậy bác sĩ cần đồng cảm, kiên trì, lắng nghe, thấu hiểu, tâm sự với người bệnh.

Thứ ba, người bệnh và bác sĩ cần có mối liên hệ gắn bó do bệnh cần điều trị kéo dài, vì vậy phải có sự phối hợp chặt chẽ với nhau.

Thứ tư, yếu tố quan trọng là người bệnh phải tuân thủ điều trị. Khi bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị, bệnh nhân phải tuân thủ và tái khám định kỳ theo đúng lịch hẹn. Bởi vì một số trường hợp điều trị theo phác đồ đã đưa ra, bệnh không cải thiện, khi đó bác sĩ sẽ đưa ra các phác đồ điều trị cao hơn, chuyên sâu hơn. Nếu điều trị theo phác đồ 1-2 tuần bệnh nhân không tái khám, như vậy sẽ không đem lại hiệu quả.

4. Triệu chứng tái phát viêm bàng quang kẽ nhẹ hơn so với ban đầu

Sau một liệu trình điều trị bệnh có tái phát hay không? Khi đã tái phát các triệu chứng có trở nặng hơn lần đầu tiên không, thưa BS?

BS.CK1 Vũ Thanh Tuấn trả lời: Viêm bàng quang kẽ nói riêng và các bệnh lý khác đều có tỷ lệ tái phát nhất định. Viêm bàng quang kẽ cần điều trị đúng phác đồ để kiểm soát triệu chứng, khi các triệu chứng đã cải thiện, bệnh nhân được bác sĩ tư vấn về chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt, lao động giúp hạn chế tái phát sau khi về nhà.

Khi bệnh nhân đã tuân thủ, thực hiện đúng phác đồ, trên lâm sàng bác sĩ nhận thấy nếu có tái bệnh thông thường các triệu chứng ở mức nhẹ, không rầm rộ, nặng nề như lúc đầu. Các rối loạn tâm sinh lý liên quan đến viêm bàng quang kẽ ở người bệnh cũng nhẹ hơn, quá trình điều trị diễn ra nhanh hơn, đáp ứng điều trị và cải thiện tốt hơn.

5. Năm lưu ý giúp giảm tỷ lệ tái phát viêm bàng quang kẽ

Để kiểm soát tốt, hạn chế tái phát về sau, trong quá trình điều trị bệnh nhân cần làm những gì, thưa BS?

BS.CK1 Vũ Thanh Tuấn trả lời: Để hạn chế tái phát viêm bàng quang kẽ, trong quá trình điều trị bệnh nhân cần tuân thủ điều trị cải thiện đến khi khỏi bệnh hẳn.

Cơ chế gây bệnh viêm bàng quang kẽ do sự phá vỡ của lớp màng nhầy, lớp bảo vệ của bàng quang, do đó sau khi về nhà, khuyến cáo người bệnh tránh các yếu tố nguy cơ để hạn chế tái phát bệnh viêm bàng quang kẽ.

1. Nguyên nhân gây bệnh là do sự phá hủy lớp bảo vệ bàng quang nên bác sĩ sẽ hướng dẫn người bệnh vệ sinh bộ phận sinh dục sạch sẽ. Đặc biệt đối với nữ trong những ngày hành kinh, sau khi quan hệ tình dục cần vệ sinh sạch sẽ để tránh viêm nhiễm. Nếu để viêm nhiễm kéo dài sẽ gây nên tình trạng phá hủy lớp màng nhầy bảo vệ bàng quang.
2. Khuyến cáo tránh nhịn tiểu lâu, nhịn tiểu kéo dài.
3. Tránh mặc quần lót ôm sát vùng chậu vì dễ khiến triệu chứng đau diễn ra nhiều hơn.
4. Không nên tự uống thuốc như thuốc tránh thai, thuốc trầm cảm…
5. Trong chế độ ăn hàng ngày hạn chế thức ăn chứa nhiều kali, uống đủ nước, thể dục thể thao lành mạnh, tránh thức uống có cồn, chất kích thích (đồ chua, cay, cà phê…).

Kiểm soát được các yếu tố trên nhằm mục tiêu giảm tỷ lệ tái phát của bệnh viêm bàng quang kẽ, hoặc nếu tái phát triệu chứng sẽ nhẹ hơn, hiệu quả điều trị nhanh chóng hơn.

6. Trường hợp thực tế về điều trị viêm bàng quang kẽ

Nhờ BS chia sẻ một số trường hợp BS từng điều trị, bệnh nhân đã tuân thủ thế nào để kiểm soát tốt căn bệnh này, thưa BS?

BS.CK1 Vũ Thanh Tuấn trả lời: Trên thực tế lâm sàng, tại khoa Niệu nữ Bệnh viện Bình Dân bác sĩ đã gặp và điều trị cho rất nhiều trường hợp viêm bàng quang kẽ. Gần đây bác sĩ ấn tượng với trường hợp bệnh nhân nữ khá trẻ, khoảng 35 tuổi, có phong cách thời trang sành điệu khi đến khám nhưng người bệnh có vẻ mặt khó chịu, bồn chồn, cau có.

Sau thăm khám, người bệnh có tình trạng đau vùng chậu, tiểu nhiều lần kéo dài trên 5 năm. Chị chia sẻ đã điều trị bệnh hơn 10 bệnh viện, triệu chứng không cải thiện, kéo dài khiến chị sắp trầm cảm, ở nhà thì cáu gắt với chồng, trên công ty thì khó chịu với đồng nghiệp dẫn đế nguy cơ đổ vỡ hôn nhân hoặc gây xung đột trong công việc rất cao.

Sau thăm khám, điều trị đúng phác đồ viêm bàng quang kẽ, bệnh nhân thăm khám định kỳ sau 2 tuần, 4 tuần và 6 tuần, tình trạng ngày càng cải thiện. Sau 6 tuần, tình trạng sức khỏe dần trở lại như bình thường, chị mô tả cải thiện đến 90%, tâm lý vui vẻ, hoạt bát, hạnh phúc hơn. Ngoài ra, chị tiết lộ 5 năm nay không dám quan hệ với chồng, sau khi điều trị, mối quan hệ vợ chồng đã trở lại và hạnh phúc hơn xưa.

Qua đó cho thấy mặc dù viêm bàng quang kẽ không phải ung thư nhưng gây nên mức độ ảnh hưởng rất nặng nề cho cuộc sống người bệnh.