Trẻ bị nhiễm nấm phổ biến ở độ tuổi nào?

Thưa BS, ở nước ta, tình trạng trẻ bị nhiễm nấm có thường gặp không ạ? Tại Bệnh viện Nhi đồng TP, trẻ nhiễm nấm nhỏ tuổi nhất được ghi nhận ở độ tuổi nào ạ?

BS.CK2 Phan Hoàng Yến trả lời: Việt Nam là nước khí hậu nhiệt đới, dẫn đên tình trạng nhiễm nấm khá phổ biến ở mọi lứa tuổi. Đối với trẻ em, tình trạng nhiễm nấm thường gặp ở nhóm 1 - 5 tuổi. Tại Bệnh viện Nhi đồng Thành phố, trường hợp nhỏ tuổi nhất bị nhiễm nấm là trẻ sơ sinh độ tuổi nhũ nhi.

Yếu tố nguy cơ nào gây nhiễm nấm ở trẻ?

Trong đó, trẻ nào có nguy cơ nhiễm nhất nhất, thưa BS? Và trẻ thường bị nhiễm nấm trong những tình huống nào ạ?

BS.CK2 Phan Hoàng Yến trả lời: Trẻ bị nhiễm nấm do các yếu tố như: vệ sinh kém, quần áo chật, cha mẹ ít quan tâm vấn đề vệ sinh cho trẻ,… Bên cạnh đó, những trẻ sử dụng kháng sinh, thuốc corticoid kéo dài hoặc trẻ sinh non đề kháng suy giảm dễ nhiễm nấm hơn so với trẻ khác.

Nhiễm nấm trên da, nhiễm nấm tạng - 2 loại nhiễm nấm thường gặp ở trẻ

Các tình trạng nhiễm nấm nào thường gặp ở trẻ em, thưa BS? Trong đó, loại nào là phổ biến hơn và nguy hiểm, khó điều trị hơn ạ?

BS.CK2 Phan Hoàng Yến trả lời: Nhiễm nấm ở trẻ em được phân thành 2 loại: nhiễm nấm trên da được biểu hiện ngoài da và nhiễm nấm tạng, bao gồm nhiễm trùng huyết.

Bào tử nấm xâm nhập vào cơ thể trẻ ra sao?

Các bào tử nấm xâm nhập vào cơ thể trẻ em như thế nào và gây bệnh ra sao, thưa BS?

BS.CK2 Phan Hoàng Yến trả lời: Nhiễm nấm da ở trẻ có những loại sau:

Thứ nhất, vi nấm thường trú trên da, do đó trẻ bình thường vẫn có loại nấm này. Tuy nhiên, vì yếu tố thuận lợi như vệ sinh kém, sức đề kháng giảm, vi nấm thường trú sẽ thành vi nấm gây bệnh.

Thứ hai, vi nấm từ vật nuôi như chó, mèo,… khi trẻ ôm và tiếp xúc sẽ lây lan từ động vật sang người.

Thứ ba, vi nấm có trong môi trường đất cát sẽ nhiễm lên người khi bé chơi và tiếp xúc dưới môi trường này.

Thông thường, nếu nhiễm vi nấm thường trú sẽ có biểu hiện nhẹ, nhưng nếu nhiễm các loại vi nấm từ động vật hoặc môi trường đất, cát biểu hiện ở trẻ nặng hơn.

Trẻ có biểu hiện gì khi bị nhiễm nấm?

Thông thường, các loại nấm này có thời gian ủ bệnh bao lâu sẽ biểu hiện triệu chứng ra bên ngoài ạ? Đâu là dấu hiệu cảnh báo trẻ đang nhiễm nấm mà cha mẹ cần lưu ý ạ?

BS.CK2 Phan Hoàng Yến trả lời: Nhiễm nấm có thời gian ủ bệnh 1 - 14 ngày và trung bình từ 5 - 7 ngày. Biểu hiện nấm da của trẻ là nổi sẩn hồng, mụn nước, giảm sắc tố da,… trẻ nhỏ có các hành động như cào, gãi hoặc quấy khóc.

Trẻ làm xét nghiệm nào khi bị nhiễm nấm?

Để chẩn đoán nhiễm nấm ở trẻ em, tại Bệnh viện Nhi đồng TP các bác sĩ thường sẽ thăm khám và chỉ định các xét nghiệm nào ạ?

BS.CK2 Phan Hoàng Yến trả lời: Để xét nghiệm kiểm tra và điều trị nấm cho trẻ, bác sĩ sẽ cạo vi nấm trên da đi soi. Nếu nhiễm nấm nặng, sẽ tiến hành cấy để định danh tên vi nấm, sau đó điều trị kháng sinh thích hợp. Bên cạnh đó, có thể soi da nhằm xác định tình trạng nhiễm nấm da.

Uống thuốc kháng nấm có thể kéo dài từ 1,5 - 3 tháng

Theo BS, trong việc điều trị nhiễm nấm ở trẻ em, đâu là những thuận lợi và đâu là những khó khăn, thách thức mà bác sĩ - bệnh nhi - gia đình thường đối diện ạ?

BS.CK2 Phan Hoàng Yến trả lời: Điều trị bôi thuốc đối với trẻ nhiễm nấm da mức độ nhẹ và uống thuốc khi trẻ bị nặng. Tuy nhiên, việc nhiễm nấm phải uống thuốc kéo dài từ 1,5 tháng, thậm chí 3 tháng khiến tâm lý mỗi phụ huynh lo lắng, vì con mình phải uống một loại kháng sinh kháng nấm trong thời gian dài. Trong thời gian đó, phải theo dõi tác dụng phụ của thuốc kháng nấm lên cơ thể như kiểm tra chức năng gan, chức năng thận, xét nghiệm máu.

Những điều cần biết khi điều trị nhiễm nấm cho trẻ

Như vậy, khi trẻ bị nhiễm nấm sẽ có những giải pháp nào để điều trị, thưa BS?

BS.CK2 Phan Hoàng Yến trả lời: Hiện có 2 phương pháp điều trị kháng nấm là dùng thuốc bôi và uống thuốc, tùy vào vị trí nhiễm nấm. Bởi vì trẻ thường bị nhiễm nấm đầu, trên da, ở thân hoặc bẹn, vùng mặc tã, nấm móng,… Tùy từng loại, thời gian điều trị sẽ khác nhau.

- Hiện nay, tình trạng kháng kháng sinh được cảnh báo trên toàn cầu. Còn đối với thuốc kháng nấm thì sao, thưa BS?

BS.CK2 Phan Hoàng Yến trả lời: Còn rất nhiều loại thuốc kháng nấm mang lại hiệu quả như: Clotrimazol, Ketoconazol.

- Sử dụng thuốc kháng nấm ở trẻ em cần lưu ý những vấn đề gì, nguyên tắc nào cần nhớ để thuốc đạt hiệu quả, tránh kháng thuốc?

BS.CK2 Phan Hoàng Yến trả lời: Đối với trẻ sử dụng thuốc kháng nấm, mỗi loại kháng nấm sẽ sử dụng cho lứa tuổi khác nhau, không thể mua thuốc kháng nấm người lớn cho trẻ uống. Do đó, khi trẻ có dấu hiệu nhiễm nấm, cha mẹ nên đưa con đến gặp bác sĩ để thăm khám và tùy độ tuổi, cân nặng, bác sĩ sẽ cho loại thuốc kháng nấm phù hợp.

Khi uống thuốc kháng nấm phải uống đúng, đủ liều, đi tái khám để kiểm tra tác dụng phụ của thuốc, sau đó tiếp tục duy trì đủ thời gian dùng thuốc. 

- Trong quá trình sử dụng thuốc kháng nấm, cần tránh những loại thuốc hay các sản phẩm chăm sóc da nào khác, thưa BS?

BS.CK2 Phan Hoàng Yến trả lời: Nếu trẻ bị nấm kèm các bệnh lý khác, có thể phối hợp điều trị đồng thời hai bệnh. Tuy nhiên, cần có sự theo dõi của bác sĩ và bác sĩ là người quyết định lựa chọn loại thuốc điều trị.

Bên cạnh đó, cha mẹ cần lưu ý vấn đề vệ sinh cho trẻ như: thay quần áo, hạn chế để trẻ đổ mồ hôi,… Ngoài ra, trẻ phải được sử dụng vật dụng vệ sinh cá nhân riêng, không nên dùng chung với người lớn hoặc những người đang có tình trạng nhiễm nấm da vì dễ lây bệnh.

Hạn chế cho trẻ chơi với chó, mèo hoặc tiếp xúc môi trường đất, cát. Nếu gia đình có nuôi thú cưng, nên cho đi thú y định kỳ để kịp thời phát hiện tình trạng nhiễm nấm, hạn chế lây lan cho người.

Sai lầm nào cần tránh khi chăm sóc trẻ nhiễm nấm?

Nhờ BS chỉ ra một số sai lầm phụ huynh cần tránh khi chăm sóc trẻ nhiễm nấm ạ? Chăm sóc da cho trẻ nhiễm nấm cần nhớ những gì?

BS.CK2 Phan Hoàng Yến trả lời: Khi bị nhiễm nấm, da trẻ sẽ xuất hiện tình trạng ngứa, do đó cần lựa chọn các sản phẩm trung tính, phù hợp với làn da. Cha mẹ có thể bôi dưỡng ẩm để giảm tình trạng ngứa cho con. Bên cạnh đó, cần lưu ý giữ vệ sinh cơ thể cho trẻ, sử dụng thực phẩm có nhiều vitamin tăng sức đề kháng như vitamin B, C, kẽm,…Hạn chế sử dụng các loại đồ ngọt, thực phẩm chứa cafein,… tránh ảnh hưởng tình trạng da của trẻ.

Phòng nhiễm nấm tái phát nên làm gì?

Sau điều trị nấm, nguy cơ tái phát ra sao? Làm sao để phòng tránh tình trạng này cho trẻ ạ?

BS.CK2 Phan Hoàng Yến trả lời: Nấm có thể điều trị khỏi, tuy nhiên, do đặc thù nước ta là khí hậu nhiệt đới nên trẻ dễ tái phát nhiễm nấm. Vì vậy, cần chăm sóc tốt cho trẻ, hạn chế để con đổ mồ hôi, thay tã thường xuyên, sử dụng tã có tính hút ẩm cao để giảm hăm tã hoặc dùng các loại sản phẩm bôi chống hăm, giảm tình trạng nhiễm nấm của trẻ.