I. Di căn xương là gì?

Di căn xương hay còn được gọi ung thư xương thứ phát là tình trạng các tế bào ung thư tách rời khỏi khối u nguyên phát (ung thư ban đầu) và đi đến tủy xương.

Di căn xương thường xảy ra ở những người đã được chẩn đoán mắc bệnh ung thư trước đó hoặc những người bị ung thư giai đoạn cuối. Nhưng đôi khi cơn đau do di căn xương có thể là dấu hiệu đầu tiên của bệnh ung thư.

Di căn xương có nghĩa là ung thư đã chuyển sang giai đoạn nặng không thể chữa khỏi, nhưng việc điều trị lúc này sẽ giúp bệnh nhân sống lâu hơn và cải thiện cuộc sống tốt hơn.

Đa số tất cả di căn xương đều tiến triển nhanh chóng, tuy nhiên trong một số trường hợp, nó tiến triển chậm hơn và có thể được điều trị như một tình trạng mãn tính để giảm bớt triệu chứng khó chịu cho bệnh nhân.

Ung thư có thể di căn đến nhiều bộ phận khác trên cơ thể, trong đó có xương

II. Các loại di căn xương

Bình thường xương của bạn sẽ liên tục thay đổi. Khi mô xương mới đang hình thành thì mô xương cũ sẽ phân hủy thành các khoáng chất lưu thông trong máu của bạn. Quá trình này được gọi là tu sửa.

Khi bị ung thư, các tế bào ung thư đã làm đảo lộn quá trình tái tạo xương, khiến xương trở nên yếu hoặc quá đặc, tùy thuộc vào loại tế bào xương bị ảnh hưởng.

Di căn xương của bạn có thể là:

• Nguyên bào xương, nếu có quá nhiều tế bào xương mới (điều này thường xảy ra với ung thư tuyến tiền liệt di căn)
• Tiêu xương, nếu quá nhiều xương bị phá hủy (điều này thường xảy ra với ung thư vú di căn)

Trong một số trường hợp, xương của bạn có thể có cả hai loại di căn.

III. Các loại ung thư có thể di căn xương

Các loại ung thư phổ biến nhất di căn đến xương là ung thư vú, tuyến tiền liệt và ung thư phổi. Nhưng nhiều bệnh ung thư khác cũng có thể di căn đến xương, bao gồm:

• Tuyến giáp
• Thận
• U ác tính
• Ung thư hạch
• Sarcoma
• Tử cung
• Đường tiêu hóa

Tế bào ung thư có thể chỉ di căn đến một trong những xương của bạn hoặc đến nhiều xương cùng một lúc. Các vị trí di căn xương thông thường nhất là:

• Xương sống
• Xương sườn
• Hông
• Xương ức

Các vị trí di căn xương

IV. Dấu hiệu ung thư di căn xương

Dưới đây là những dấu hiệu và triệu chứng cho thấy ung thư đã di căn xương, bao gồm:

• Đau xương
• Xương bị gãy
• Thèm ăn
• Buồn nôn
• Khát nước
• Tê, yếu tay chân, hoặc tê liệt chi
• Bí tiểu tiện

V. Chẩn đoán ung thư di căn xương

Bác sĩ có thể yêu cầu bạn thực hiện một số xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh để phát hiện các dấu hiệu và triệu chứng cho thấy ung thư đã di căn xương như:

• Chụp Xquang
• Chụp xạ hình xương (SPECT/CT)
• Chụp cắt lớp vi tính (CT)
• Chụp cộng hưởng từ (MRI)
• Chụp cắt lớp phát xạ pososit (PET)

VI. Điều trị ung thư di căn xương

Việc điều trị ung thư di căn xương sẽ phụ thuộc vào các yếu tố như:

• Loại ung thư nguyên phát bạn mắc phải
• Giai đoạn ung thư
• Xương nào liên quan
• Các phương pháp điều trị đã có
• Sức khỏe tổng thể

Hóa chất truyền vào trong cơ thể bằng đường tĩnh mạch để điều trị ung thư

Để điều trị ung thư di căn xương, đầu tiên bác sĩ sẽ phải điều trị ung thư chính bằng các phương pháp điều trị toàn thân như hóa trị hoặc liệu pháp hormone. Ngoài ra, còn có các phương pháp điều trị khác giúp giảm đau trong di căn xương như:

• Xạ trị: Sử dụng tia X năng lượng cao để tiêu diệt hoặc làm chậm sự phát triển của tế bào ung thư.
• Các nguyên tố phóng xạ (dược phẩm phóng xạ): Tiêm những loại thuốc có các nguyên tố phóng xạ để chúng đi vào xương bị di căn và giết chết các tế bào ung thư, từ đó giúp giảm đau cho bệnh nhân.
• Tiêu mòn: Sử dụng một cây kim đâm trực tiếp vào khối u để tiêu diệt khối u bằng nhiệt, lạnh, dòng điện...
• Phẫu thuật: để ổn định xương của bạn, cố định vết gãy và giúp giảm đau
• Siêu âm tập trung hướng dẫn bằng MRI: giúp giảm đau cho những bệnh nhân điều trị không thành công với xạ trị hoặc không thể điều trị bằng bức xạ. Đây là một thủ thuật không xâm lấn tác dụng tiêu diệt các dây thần kinh trong khu vực của khối u.
• Bơm xi măng sinh học: giúp củng cố xương để ngăn ngừa gãy xương.

Trường hợp xương bị gãy có thể bơm si măng sinh học

• Vật lý trị liệu: để tăng cường cơ bắp của bạn và giúp bạn di chuyển

Bên cạnh đó, có thể sử dụng các loại thuốc nhắm mục tiêu xương. Điều quan trọng là phải bắt đầu điều trị nhắm mục tiêu vào xương càng sớm càng tốt, và không đợi cho đến khi bạn bị gãy xương hoặc chấn thương xương khác. Cụ thể:

• Bisphosphonates: là thuốc sử dụng bằng cách tiêm tĩnh mạch (IV) giúp giảm tổn thương xương, giảm nguy cơ bị gãy xương và giảm đau.
• Denosumab: đây cũng là một loại thuốc tiêm giúp ngăn ngừa mất xương và suy thoái xương.
• Trastuzumab (Herceptin): nhắm trúng đích các tế bào ung thư vú cụ thể
• Bortezomib: ức chế các proteasomes phân hủy protein để điều trị đa u tủy

VII. Tỷ lệ sống thêm khi bị di căn xương

Tỷ lệ sống thêm của bệnh nhân bị di căn xương sẽ khác nhau tùy theo loại và giai đoạn ung thư, cũng như tình trạng sức khỏe chung và phương pháp điều trị ung thư ban đầu.

Theo một số nghiên cứu về các loại ung thư có di căn xương cho thấy:

• Ung thư tuyến tiền liệt, 24,5% các trường hợp di căn sau 5 năm. Tỷ lệ sống thêm sau 5 năm sau khi di căn là 6%.
• Ung thư phổi, 12,4% các trường hợp di căn sau 5 năm. Tỷ lệ sống thêm sau 5 năm sau khi di căn là 1%.
• Ung thư thận, 8,4% các trường hợp di căn sau 5 năm. Tỷ lệ sống thêm sau 5 năm sau di căn là 5%.
• Ung thư vú, 6,0% các trường hợp di căn sau 5 năm. Tỷ lệ sống thêm sau 5 năm sau khi di căn là 13%.