1. Cách bổ sung canxi cho người dị ứng sữa

Sữa và các chế phẩm từ sữa có hàm lượng canxi rất cao. Nhưng với những người không thích uống sữa hoặc dị ứng sữa thì làm thế nào để bổ sung canxi?

ThS.BS.CK2 Mai Duy Linh trả lời: Sau khi uống sữa, những người lớn tuổi thường bị tiêu chảy hoặc rối loạn tiêu hóa, lý do là người châu Á thường bị ít men lactase hơn so với người da trắng. Bên cạnh đó, hàm lượng men lactase trong ruột còn bị giảm theo độ tuổi.

Trong tình huống này, chúng ta có 2 lựa chọn. Đầu tiên là sử dụng những loại sữa động vật đã được bổ sung men lactase hoặc bỏ lactose đi. Thứ hai là chuyển sang các loại thực phẩm khác như cua đồng xay, cua lột, tôm nhỏ... hoặc dùng sữa hạt có bổ sung canxi.

2. Những biểu hiện của hạ canxi máu

Thưa BS, có dấu hiệu cảnh báo nào để chúng ta nhận biết được cơ thể mình đang bị thiếu hụt canxi? Đau cổ vai gáy, đau bắp tay hoặc bắp chân, đau răng có phải biểu hiện thiếu canxi không?

ThS.BS.CK2 Mai Duy Linh trả lời: Rất khó để xác định được một người có bị thiếu canxi hay không vì 2 lý do: Nồng độ canxi máu bắt buộc phải hằng định và cơ thể sẽ lấy canxi từ xương nếu có tình trạng thiếu canxi. Lấy canxi từ xương sẽ gây loãng xương, nhưng loãng xương lại gần như không có triệu chứng.

Một số trường hợp suy thận, cường tuyến cận giáp... có biểu hiện hạ canxi máu. Bệnh nhân có thể cảm thấy tê vùng miệng, nặng hơn là tê tay, tê chân, thậm chí dẫn đến vọp bẻ, chuột rút. Nặng hơn nữa, bệnh nhân có biểu hiện rối loạn nhịp, lúc này bắt buộc phải nhập viện.

Những bệnh nhân có biểu hiện mệt mỏi, chuột rút, tê tay chân, tê vùng miệng hay động kinh, co giật nên đi khám bác sĩ. Nếu có nghi ngờ, bác sĩ sẽ chỉ định đo nồng độ canxi máu. Kết quả cho thấy canxi máu hạ, bệnh nhân phải làm thêm một số xét nghiệm để xác định nguyên nhân vì thiếu canxi đơn thuần không bao giờ gây hạ canxi máu.

3. Các xét nghiệm cần thực hiện khi có nghi ngờ hạ canxi máu

Khi có biểu hiện hạ canxi máu, người dân có nên tự bổ sung canxi tại nhà không và bổ sung trong thời gian bao lâu? Khi đến bệnh viện, bệnh nhân sẽ được làm những xét nghiệm gì để xác định tình trạng thiếu canxi?

ThS.BS.CK2 Mai Duy Linh trả lời: Trong trường hợp có biểu hiện hạ canxi máu, chẳng hạn chuột rút, vọp bẻ, co giật, tê tay chân, bệnh nhân nên đến khám bác sĩ. Việc bổ sung canxi không giải quyết được nguyên nhân.

Đầu tiên, bác sĩ sẽ chỉ định làm xét nghiệm máu để đo nồng độ canxi máu. Bên cạnh đó là đo nồng độ hormone tuyến giáp, đánh giá chức năng thận hoặc đo điện cơ để xem liệu tình trạng tê hay co giật có liên quan đến bệnh lý thần kinh cơ.

4. Bổ sung canxi từ chế độ ăn là tốt nhất

Nhờ BS giải thích cụ thể hơn về mặt lợi và hại của việc bổ sung canxi từ thực phẩm và từ thực phẩm chức năng.

ThS.BS.CK2 Mai Duy Linh trả lời: Có nhiều loại thực phẩm chức năng bổ sung canxi như canxi carbonate, canxi gluconate, canxi photpho... Đã có vài chục nghiên cứu lớn với số lượng người tham gia lên đến vài trăm nghìn để tổng hợp được kết quả rằng, bổ sung canxi từ thực phẩm sẽ giúp làm giảm nguy cơ sỏi thận.

Ngược lại, bổ sung canxi bằng thực phẩm chức năng, nguy cơ sỏi thận tăng lên khoảng 20%. Như vậy, bổ sung canxi từ thực phẩm về cơ bản vẫn lý tưởng hơn. Tuy nhiên, có những trường hợp không thể uống sữa hay người bệnh bị béo phì, việc dùng sữa có thể dẫn đến những vấn đề sức khỏe khác thì có thể xem xét bổ sung canxi bằng thực phẩm chức năng.

5. Cung cấp đủ vitamin D là chìa khóa giúp cơ thể hấp thu canxi từ thực phẩm tốt hơn

Những trường hợp bị thiếu hụt canxi nên dùng thêm dưỡng chất nào để giúp hấp thu canxi tốt hơn? Khi dùng những dưỡng chất này cần phải lưu ý điều gì, thưa BS?

ThS.BS.CK2 Mai Duy Linh trả lời: Một số nghiên cứu nhận thấy nếu trong chế độ ăn có thêm vitamin C, kẽm sẽ giúp canxi được hấp thu tốt hơn. Nhưng quan trọng nhất vẫn là nồng độ vitamin D trong máu. Chính vì vậy, bổ sung vitamin D cực kỳ quan trọng.

Có đủ nồng độ vitamin D trong máu mới tối ưu hóa được việc hấp thu canxi từ thực phẩm. Kẽm, magiê, vitamin C cũng có tác dụng, nhưng không bằng vitamin D.

6. Cần đảm bảo cung cấp đủ vitamin D và canxi cho cơ thể

Xin hỏi BS, có quy trình cụ thể để bổ sung canxi không? Làm sao để biết cơ thể có đủ canxi chưa?

ThS.BS.CK2 Mai Duy Linh trả lời: Chúng ta gần như không thể biết được mình đang thiếu hay đã có đủ canxi. Điều quan trọng là đảm bảo tối đa hàm lượng canxi trong chế độ ăn ở ngưỡng cho phép (khoảng 1.000 - 1.200mg/ngày), có thể uống sữa hoặc dùng thực phẩm chức năng, đồng thời đảm bảo cung cấp đủ vitamin D.

Điều này sẽ giúp cơ thể tối ưu hóa việc hấp thu canxi của cơ thể. Nếu đủ vitamin D, hàm lượng canxi đủ nhưng cơ thể bị thiếu canxi, nó sẽ tự động lấy ở mức tối đa khả năng nhằm bù đắp lượng canxi bị thiếu hụt.