Các biến chứng về mắt chủ yếu do lượng đường trong máu cao có thể gây hại cho các mao mạch trong các mô mỏng manh nhất của mắt, nơi truyền thông tin đến não để tạo ra thị lực rõ ràng.

Đường máu tăng sẽ phá hủy các mạch máu ở võng mạc và gây ra bệnh võng mạc tiểu đường, đây là hậu quả về mắt nặng nề nhất do tiểu đường gây ra. Ở thời kỳ đầu của bệnh, những tổn thương võng mạc chưa làm giảm thị lực nhiều nên người bệnh chưa thể nhận ra. Đó là những tổn thương mạch máu do mạch máu bị dãn ra gọi là phình vi mạch.

Lâu ngày, các chất dịch trong máu sẽ dò qua thành mạch gây phù võng mạc và phù hoàng điểm làm cho người bệnh nhìn thấy ám điểm ở giữa vùng nhìn, hình ảnh bị mờ và nhòe đi, thời gian sau sẽ phát sinh các mạch máu mới, gọi là tân mạch, phù, xuất tiết.

Nặng hơn nữa là xuất huyết võng mạc và có thể dẫn đến xuất huyết dịch kính, bong võng mạc, dẫn đến mù lòa. Ngoài ra, tân mạch có thể phát sinh ở phần phía trước nhãn cầu (mống mắt và góc tiền phòng) gây tăng nhãn áp làm đau nhức và mù nhanh.

Điều nguy hiểm là quá trình này lại tiến triển âm thầm, mặc dù đã có tổn thương sớm ở võng mạc và thủy tinh thể nhưng đa số người bệnh tiểu đường không thấy có rõ triệu chứng bất thường về mắt cho đến khi đột nhiên bị giảm hoặc mất thị lực. Khi đó khả năng phục hồi của mắt rất kém, người bệnh có thể bị mù vĩnh viễn. Tuy nhiên, vẫn có hy vọng.

Người ta có thể tránh tổn thương mắt nghiêm trọng bằng cách theo dõi và điều chỉnh lượng đường trong máu theo khuyến nghị của bác sĩ. Dưới đây là 5 cách chăm sóc mắt khi bị bệnh tiểu đường:

1. Kiểm soát đường huyết - Hiểu về chỉ số đường huyết

Khi lượng đường trong máu tăng lên, các mạch máu mỏng manh nuôi dưỡng những vùng mỏng manh nhất của mắt thường là nơi đầu tiên bị tổn thương.

Lượng đường trong máu cao đặc biệt gây hại cho võng mạc. Mô mỏng chiếm khoảng 65% mặt sau của mắt được gọi là võng mạc. Nhiều tế bào nhạy cảm với ánh sáng cư trú ở đó, cho phép mắt truyền thông tin thị giác đến não thông qua dây thần kinh thị giác. Các mạch máu cung cấp cho võng mạc bị tổn hại khi lượng đường trong máu tăng lên. Hiện tượng mờ mắt có thể xảy ra do điều này, tạm thời hoặc vĩnh viễn.

Bệnh võng mạc tiểu đường, bệnh tăng nhãn áp và đục thủy tinh thể là ba tình trạng mắt riêng biệt khá phổ biến ở những người mắc bệnh tiểu đường. Việc phát hiện và can thiệp kịp thời có thể giảm thiểu các biến chứng. Chính vì vậy phải hiểu và kiểm soát chỉ số đường huyết ổn định để tránh biến chứng nguy hiểm cho mắt.

2. Bỏ hút thuốc

Mọi hệ thống sinh lý đều bị tổn hại do hút thuốc, đặc biệt là bệnh nhân tiểu đường rất dễ bị tổn thương.

Hút thuốc gây hại cho tĩnh mạch, động mạch và mao mạch trong cơ thể, làm trầm trọng thêm các biến chứng tổn thương mắt liên quan đến bệnh tiểu đường.

Cho dù bạn là người hút thuốc và đã cố gắng bỏ thuốc lá hay muốn bỏ thuốc lá lần đầu tiên, thì phải cố gắng để giữ bảo vệ sức khỏe cho bản thân và những người xung quanh.

3. Vận động

Tập thể dục mang lại lợi ích cho tất cả các hệ thống thể chất. Tập thể dục thường xuyên có thể làm giảm nguy cơ phát triển bệnh mắt do tiểu đường vì nó làm giảm lượng đường trong máu. Chính vì vậy, hãy lựa chọn những bài tập, bộ môn thể thao bản thân cảm thấy thích thú để luyện tập hàng ngày như: chạy bộ, đạp xe, bơi lội, yoga, bóng chuyền,...

Lưu ý: Trước khi bắt đầu bất kỳ chế độ tập luyện nào, hãy trao đổi với bác sĩ để tìm ra các bài tập phù hợp.

4. Chế độ ăn uống lành mạnh

Ăn uống lành mạnh giúp đôi mắt khỏe mạnh. Lên kế hoạch một chế độ ăn uống cân bằng và có các bữa ăn cung cấp cho cơ thể bạn các chất dinh dưỡng tốt để bảo vệ đôi mắt của người bị tiểu đường. Các chất dinh dưỡng như: Vitamin A, C, E, beta-carotene, lutein, axit béo omega-3, kẽm và zeaxanthin là một số trong số đó.

Tiêu thụ chế độ ăn nhiều rau xanh, cá béo như cá hồi, cá ngừ hoặc cá thu, các loại hạt như quả óc chó và hạnh nhân, đậu, đậu lăng và nấm sẽ giúp bạn đạt được mục tiêu này. Việc duy trì chế độ ăn ít thích hợp là rất quan trọng để kiểm soát lượng đường trong máu.

Xem thêm: Đục thủy tinh thể ở người tiểu đường nguy hiểm thế nào?

5. Khám mắt định kỳ

Người mắc bệnh tiểu đường nên khám mắt toàn diện với bác sĩ nhãn khoa mỗi năm một lần, hoặc thường xuyên hơn nếu được lời khuyên từ bác sĩ, để đảm bảo rằng những nỗ lực kiểm soát lượng đường trong máu của bạn đang hỗ trợ duy trì sức khỏe thị lực của bạn.

Khám sàng lọc bệnh đục thủy tinh thể, bệnh tăng nhãn áp và bệnh võng mạc do tiểu đường có thể được thực hiện trong các lần khám này. Đồng tử của bạn mở rộng khi mắt bạn giãn ra, cho phép bác sĩ nhãn khoa của bạn kiểm tra cận cảnh võng mạc, điểm vàng và dây thần kinh thị giác. Bác sĩ của bạn có thể xác định bệnh võng mạc tiểu đường ở giai đoạn đầu rất lâu trước khi bạn có bất kỳ triệu chứng nào bằng cách nhìn vào các mô nhạy cảm này. Hơn nữa, khám mắt thường xuyên là rất quan trọng để phát hiện sớm và có các biện pháp phòng ngừa để bảo vệ đôi mắt của bạn.

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BS Trịnh Ngọc Bình - Phó ban AloBacsi Cộng đồng