I. Mối liên quan giữa tiểu đường và sỏi thận là gì?

Tiểu đường là tình trạng cơ thể không sản xuất đủ insulin hoặc không thể sử dụng insulin một cách thích hợp (insulin là một hoóc môn quan trọng trong việc điều hòa đường máu). Nồng độ đường máu cao có thể gây ra những vấn đề ở bất cứ cơ quan nào trên cơ thể, trong đó có thận. Ngoài ra tỷ lệ đường trong máu cao có thể làm tăng lượng canxi, oxalate, acid uric trong cơ thể, sự tăng lên của những chất này đều có thể dẫn đến nguy cơ sỏi thận.

Đặc biệt, nếu bạn bị tiểu đường type 2, nước tiểu của bạn có tính axit cao, tình trạng này làm tăng nguy cơ phát triển bệnh sỏi thận sỏi thận.

II. Các yếu tố nào làm tăng nguy cơ sỏi thận?

Sỏi thận là sự lắng đọng, kết tinh lâu ngày của các chất khoáng trong nước tiểu, sự lắng cặn của các chất khoáng này do nhiều nguyên nhân:

1. Uống ít nước

Người uống ít nước, có thói quen nhịn tiểu hoặc bị mất nước quá nhiều qua đường mồ hôi có nguy cơ bị sỏi thận cao. Nguyên nhân là do khi lượng nước nạp vào cơ thể không đủ khiến lượng nước tiểu giảm, nồng độ tinh thể trong nước tiểu trở nên đậm đặc, các chất đọng lại tăng lên dễ hình thành sỏi thận và sỏi đường tiết niệu.

2. Người có chế độ ăn uống không lành mạnh

Chế độ ăn giàu đạm động vật, nhiều muối, ăn quá nhiều thực phẩm chứa hàm lượng cao oxalat, canxi… là những nguyên nhân chính gây bệnh sỏi thận.

3. Do dùng một số thuốc

Lạm dụng thuốc lợi tiểu, thường xuyên sử dụng các sản phẩm bổ sung có chứa nhiều thành phần canxi hoặc dùng quá nhiều thuốc nhuận tràng… cũng làm tăng nguy cơ sỏi thận.

4. Do có tiền sử sỏi thận

Người bị sỏi thận nếu không tuân thủ chỉ dẫn của bác sĩ và không có chế độ ăn uống khoa học thì rất dễ khiến sỏi thận tái phát.

5. Người mắc một số bệnh lý

Các bệnh chuyển hóa, người bị các rối loạn về đường tiết niệu hoặc viêm ruột mạn tính, người mắc bệnh gout,…cũng có nguy cơ cao bị sỏi thận.

6. Người làm việc trong môi trường nắng nóng

Người lao động, làm việc trong môi trường lao động nắng nóng, nhiệt độ cao có nguy cơ cao mắc bệnh sỏi thận. Nguyên nhân là do ra nhiều mồ hôi làm giảm lượng nước tiểu bài tiết qua thận.

Xem thêm: Bệnh tiểu đường ảnh hưởng đến thận như thế nào?

III. Có những phương pháp nào điều trị sỏi thận?

Thuốc giảm đau không kê toa có thể giúp xoa dịu cơn đau gây ra do sỏi nhỏ. Nếu không, bác sĩ có thể kê toa một loại thuốc mạnh hơn. Trong một số trường hợp, bác sĩ kê toa thuốc chặn alpha để giúp bạn đào thải sỏi nhanh hơn.

Viên sỏi lớn có thể cần đến thuốc giảm đau mạnh và can thiệp nhiều hơn. Sỏi có thể gây chảy máu, nhiễm trùng đường tiết niệu, hoặc thậm chí làm tổn thương thận của bạn.

Phương pháp điều trị thông thường là tán sỏi ngoài cơ thể bằng sóng xung, sử dụng sóng xung để phá vỡ sỏi. Nếu sỏi ở niệu quản, bác sĩ có thể phá vỡ sỏi bằng ống soi niệu quản. Nếu viên sỏi rất lớn và bạn không thể tự đào thải, có thể cần phải phẫu thuật.

Với các phương pháp tán sỏi, tùy vị trí, kích thước sỏi mà các bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp tán sỏi phù hợp:

Tán sỏi ngoài cơ thể bằng sóng điện từ không mổ: Áp dụng cho sỏi nhỏ dưới 2cm, sỏi niệu quản 1/3 trên và nhỏ hơn 1,5cm.

Tán sỏi qua da đường hầm nhỏ bằng laser: Chỉ định cho sỏi thận lớn hơn 2cm, sỏi niệu quản 1/3 trên và lớn hơn 1,5cm.

Tán sỏi nội soi ống mềm bằng laser: Cho sỏi thận mọi vị trí, mọi kích thước.

Tán sỏi nội soi ngược dòng bằng laser: Với sỏi niệu quản 1/3 giữa và 1/3 dưới, sỏi bàng quang nhỏ hơn 1cm và lớn hơn 1cm nhưng không thể ra ngoài theo đường nước tiểu.

Để có biện pháp điều trị và phòng ngừa sỏi thận kịp thời thì bạn nên đi khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần để tầm soát bệnh sỏi thận.

Lưu ý: Khi đi khám bác sĩ, người bệnh nên cung cấp thông tinh tình trạng bệnh tiểu đường của bản thân để bác sĩ có định hướng điều trị phù hợp.

IV. Làm thế nào để giảm nguy cơ sỏi thận?

Nếu bạn đã từng bị sỏi thận thì bạn sẽ có nguy cơ cao bị lần thứ hai.

Bạn có thể giảm nguy cơ này bằng cách: Duy trì chế độ ăn uống hợp lý; kiểm soát cân nặng. Điều quan trọng là cần uống nhiều nước, nên uống 2 lít nước, tương đương 8 cốc nước mỗi ngày.

Nếu bạn đã từng bị sỏi thận và muốn phòng ngừa sự phát triển thêm của sỏi, bạn cần tìm được nguyên nhân để có biện pháp hiệu quả nhất. Bác sĩ có thể sẽ cần làm xét nghiệm phân tích thành phần nước tiểu hoặc sỏi của bạn.

Sỏi thận có cấu tạo từ canxi oxalat không có nghĩa là bạn nên tránh sử dụng canxi. Quá ít canxi có thể làm tăng nồng độ oxalat. Cách tốt nhất là bạn nên tận dụng nguồn canxi từ thực phẩm và cần có lượng vitamin D phù hợp để cơ thể có thể hấp thu tốt canxi.

Quá nhiều natri có thể làm tăng lượng canxi trong nước tiểu. Vì vậy, bạn nên cắt giảm lượng muối trong chế độ ăn.

Ăn quá nhiều protein động vật có thể làm tăng acid uric và gây sỏi thận. Bạn có thể hạn chế nguy cơ này bằng cách ăn ít thịt đỏ.

Một số loại thức ăn có thể làm tăng nguy cơ sỏi thận mà bạn nên hạn chế như sô-cô-la, trà và sô-đa.