6 bệnh hô hấp thường gặp vào mùa Xuân và cách phòng ngừa

Khi cơ thể nhiễm lạnh, bộ phận đầu tiên bị ảnh hưởng là đường hô hấp trên, gây nên viêm mũi, viêm họng, xoang, từ đó nhiễm trùng lan xuống khí phế quản và nhu mô phổi gây viêm phế quản, viêm phổi. Vì thế, vào lúc thời tiết giao mùa, độ ẩm thấp, chúng ta cần cảnh giác với một số căn bệnh về hô hấp dưới đây.

1. Viêm khí-phế quản cấp tính

Virus cúm influenza A và B, các virus parainfluenza, virus hợp bào hô hấp, virus hạch, virus đường mũi... khi gặp điều kiện thuận lợi kể trên sẽ sinh sôi và phát tác rất nhanh, gây viêm khí - phế quản cấp mùa đông – xuân.

Các triệu chứng của nhiễm khuẩn đường hô hấp trên thường gối chồng lên các biểu hiện của viêm khí - phế quản.

Với bệnh viêm khí - phế quản cấp, cách phòng bệnh tốt nhất chính là giữ ấm cơ thể, nhất là vùng ngực và cổ. Khi bị bệnh, nên có chế độ ăn uống và nghỉ ngơi tốt kết hợp với dùng kháng sinh thông thường chống bội nhiễm.

2. Hen

Phấn hoa, hóa chất, bụi từ các sinh vật, nấm, mốc, vi khuẩn, và bụi vô cơ là những tác nhân hàng đầu gây ra các phản ứng dị ứng, đặc biệt ở những người có cơ địa nhạy cảm. Đây cũng là nguyên nhân làm khởi phát hoặc tái phát các cơn hen, nhất là ở những bệnh nhân đã có tiền sử mắc bệnh.

Thêm vào đó, điều kiện thời tiết với độ ẩm không khí cao trong mùa Đông xuân không chỉ làm suy giảm sức đề kháng tự nhiên của cơ thể mà còn tạo môi trường thuận lợi cho các yếu tố kích thích này hoạt động mạnh hơn. Vì vậy, tỷ lệ các trường hợp hen phế quản trong giai đoạn này luôn gia tăng đáng kể so với các mùa khác trong năm.

Để phòng tránh bệnh hen hiệu quả, biện pháp tối ưu nhất vẫn là chủ động ngăn ngừa và hạn chế tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh. Việc giữ ấm cơ thể khi thời tiết lạnh, tránh để bản thân tiếp xúc trực tiếp với bụi bặm, ký sinh trùng, nấm mốc hay phấn hoa là những bước quan trọng không thể bỏ qua.

Đối với những người đã mắc bệnh, nhiệm vụ cấp thiết nhất là kiểm soát và cắt cơn hen càng sớm càng tốt. Điều này không chỉ giúp ngăn chặn sự phát triển nguy hiểm của cơn hen mà còn giảm nguy cơ chuyển biến thành dạng ác tính, đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe và tính mạng.

3. Giãn phế quản

Giãn phế quản có 2 thể, đó là thể "khô" (ít gặp) và thể "ướt" (thường gặp). Giãn phế quản ướt là giãn phế quản xuất tiết, người bệnh có biểu hiện chủ yếu là ho khạc nhiều đờm, nguyên nhân thường do vi khuẩn.

Lạnh là yếu tố kích thích phế quản xuất tiết niêm dịch, ứ đọng trong các phế quản giãn là môi trường thuận lợi cho cho nhiễm khuẩn phát triển. Điều đó lý giải vì sao mùa đông - xuân tỉ lệ người bị bệnh này tăng rõ rệt.

Chống lạnh, chống nhiễm khuẩn cần được đặc biệt chú ý đối với những người đã mắc bệnh này.

4. Đợt cấp của tâm phế mạn tính

Tâm phế mạn là bệnh tim do bệnh phổi mạn tính (viêm phế quản mạn tính, hen, giãn phế quản, giãn phế nang, lao phổi...) gây ra. Bệnh thường đột ngột trở nặng trong mùa lạnh, khiến bệnh nhân khó thở nhiều, sau vài đợt như thế nếu không được cấp cứu kịp thời sẽ dẫn đến tử vong.

Tuy là bệnh tim nhưng do nguyên nhân phổi nên điều trị chủ yếu về phổi, điều trị nhiễm khuẩn phổi. Do vậy, không để tái phát các bệnh phổi - phế quản trong mùa lạnh là vấn đề sống còn đối với bệnh nhân tâm phế mạn tính.

5. Các bệnh về phổi

- Áp xe phổi: Đây là một biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra khi viêm phổi hoặc giãn phế quản bội nhiễm không được điều trị hiệu quả. Áp xe phổi gây tổn thương nghiêm trọng đến nhu mô phổi, thường do các vi khuẩn như S. pneumoniae, H. influenzae. Ở trẻ em, bệnh này chủ yếu liên quan đến nhiễm tụ cầu.

Để giảm thiểu nguy cơ mắc phải biến chứng này, ngoài việc giữ ấm cơ thể, che kín cổ và đeo khẩu trang khi ra ngoài, môi trường sống cần kín gió và đảm bảo nhiệt độ ổn định.

- Lao phổi: Những người mắc lao phổi nếu không được chăm sóc, giữ gìn và điều trị đúng cách rất dễ diễn tiến nặng hơn trong thời tiết lạnh. Vì vậy, bệnh nhân cần áp dụng các biện pháp phòng chống lạnh và ẩm kỹ lưỡng để duy trì sức khỏe.

- Tràn dịch màng phổi: Đường cong mắc bệnh lao tăng cao trong mùa Đông-xuân cũng làm gia tăng tỷ lệ tràn dịch màng phổi.

Khi gặp phải tình trạng này, người bệnh phải đến ngay các cơ sở chuyên khoa lao và phổi để thực hiện chọc tháo dịch. Can thiệp kịp thời giúp ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm như chèn ép tạng, suy hô hấp, màng phổi dính hoặc bị vôi hóa trong tương lai.

6. Suy hô hấp

nhiên, suy hô hấp do nhiễm khuẩn điều trị đơn giản, hiệu quả hơn suy hô hấp ở người bị bệnh phổi mạn tính. Suy hô hấp sau cúm thường rất nặng, tử vong cao.

Để phòng tránh bệnh này, mùa đông nên đi ngủ sớm, thức dậy muộn, tập thể dục hay đi lại nhẹ nhàng trong nhà hoặc nơi kín gió. Nên ăn các thức ăn có màu đen, tính nhuận như vừng đen, nếp cẩm, đậu đen...

Ngoài những bệnh về phổi - phế quản, trong mùa đông - xuân, chúng ta còn phải hết sức chú ý phòng chống các bệnh khác như cúm, bệnh ở cơ quan tuần hoàn, bệnh ở cơ quan tiêu hóa, bệnh tiêu chảy mùa đông ở trẻ do adeno virus, nứt nẻ da tay.