Ung thư máu nguy hiểm như thế nào?
Ung thư máu hay bệnh bạch cầu là bệnh ác tính của các tổ chức tạo máu.
Máu của bạn là sự pha trộn giữa chất lỏng và các loại tế bào
và protein khác nhau. Các tế bào máu đỏ mang oxy, và các tế bào bạch
cầu chống lại bệnh tật. Các mảnh tế bào nhỏ gọi là tiểu cầu sẽ giúp cho
máu đông làm lành vết thương. Một số loại ung thư ảnh hưởng đến các bộ
phận của cơ thể như bệnh bạch cầu, ung thư hạch bạch huyết và u tuỷ
xương. Hơn 171.000 người được chẩn đoán là mắc bệnh ung thư máu vào năm
2016.
Ai có khả năng mắc bệnh: Các bác sĩ không biết nguyên nhân
gây ra bệnh là gì, nhưng một số nguyên nhân có thể làm tăng nguy cơ mắc
bệnh như di truyền trong gia đình, tiếp xúc các hóa chất như benzene có
trong xăng và các nhiên liệu khác, hoặc bị tiếp xúc với mức độ phóng xạ
cao. Trong một số trường hợp, những người có HIV dương tính hoặc có
AIDS, hoặc đã có vi-rút Epstein-Barr, cũng nhiều khả năng mắc một số
loại ung thư máu.
Ung thư hạch bạch huyết (U lympho): Cơ thể bạn có một mạng
lưới gọi là hệ bạch huyết, giúp bạn chống lại nhiễm trùng. Nó bao gồm
các cơ quan trên khắp cơ thể của bạn được gọi là hạch bạch huyết giúp
loại bỏ vi khuẩn và vi rút. Các tế bào bạch huyết được gọi là
lymphocytes. Các tế bào ung thư tấn công hệ thống bạch huyết được gọi là
lymphoma. Đây là loại ung thư máu phổ biến nhất.
U lympho có hai loại Hodgkin và không Hodgkin. Ung thư hạch
loại không Hodgkin nhiều gấp 5 lần loại Hodgkin. Cả hai đều xảy ra theo
cách tương tự nhau. Khi bị ung thư Hodgkin, các tế bào trong hệ bạch
huyết trở nên bất thường, chúng sinh sôi nảy nở rất nhanh và sinh sản vô
trật tự. Hệ bạch huyết có ở nhiều cơ quan, bộ phận của cơ thể, do đó
khi ung thư bạch huyết xuất hiện, nó có thể xuất hiện tại bất cứ vị trí
nào của cơ thể.
Ung thư hạch Hodgkin: Với ung thư hạch Hodgkin, cơ thể của
bạn làm cho một loại gọi là tế bào Reed-Sternberg. Khoảng 12% những
người có ung thư hạch có kiểu này, nó được đặt tên theo bác sĩ đã tìm ra
nó vào năm 1832. Đây là một trong các hình thức ung thư có thể chữa
được.
Ung thư hạch không Hodgkin: Nếu không liên quan đến các tế
bào Reed-Sternberg, nó được gọi là u lympho không Hodgkin. Đây là hình
thức phổ biến nhất của u lympho với hơn 30 loại ung thư. Một số người
phát triển chậm, trong khi những người khác phát triển rất nhanh và có
thể lan sang các bộ phận khác của cơ thể. Chúng cần phải được điều trị
ngay lập tức và có thể khó chữa khỏi.
Triệu chứng và chẩn đoán u lympho: Các dấu hiệu phổ biến
nhất là hạch bạch huyết sưng, sốt, giảm cân không có lý do và cảm thấy
mệt mỏi. Bạn cũng có thể: ra mồ hôi vào ban đêm, ho, đau ở ngực hoặc
bụng... Nếu bác sĩ nghi ngờ bạn có lymphoma, có thể họ sẽ lấy một mẫu nhỏ
tế bào hạch bạch huyết để kiểm tra. Từ đó, bác sĩ có thể biết bạn bị
ung thư hay không và nếu có là loại nào.
Ung thư bạch cầu: Loại ung thư này ảnh hưởng đến máu và tủy
xương, nơi tạo ra các tế bào máu. Giống như u lympho, nó làm cho cơ thể
bạn tạo ra nhiều tế bào bạch cầu không hoạt động tốt và giữ cho những tế
bào khỏe mạnh khỏi bị nhiễm trùng. Tuy nhiên, bệnh bạch cầu cũng làm
cho tủy xương của bạn không tạo ra hồng cầu và tiểu cầu mà cơ thể cần.
Đó là loại ung thư phổ biến nhất ở trẻ em, người lớn cũng có thể mắc
bệnh này.
Triệu chứng ung thư bạch cầu: Loại ung thư máu này có thể
khiến bạn cảm thấy mình giống như bị cúm. Bạn có thể bị sốt, mệt mỏi, đổ
mồ hôi và bị đau khớp. Bạn cũng có thệ thấy hạch bạch huyết sưng, sụt
cân, chảy máu hoặc nướu sưng lên. Các triệu chứng khác bao gồm nhiễm
trùng, dễ bị bầm tím và thiếu máu, đó là khi cơ thể bạn không đủ hồng
cầu.
Chẩn đoán ung thư bạch cầu: Bác sĩ của bạn có thể kiểm tra
máu và xem bạn có nhiều tế bào bạch cầu hơn số lượng hồng cầu hoặc tiểu
cầu thấp hay bình thường, đó có thể là dấu hiệu của ung thư bạch cầu.
Bác sĩ cũng có thể lấy một mẫu tủy xương (làm sinh thiết) để tìm các tế
bào ung thư.
Đau tuỷ xương là một bệnh lý ác tính xuất phát từ tương bào -
một thành phần của bạch cầu trong máu. Từ một tương bào bất thường ban
đầu phát triển nhân lên thành nhiều tế bào bất thường khác, trong quá
trình phát triển các tế bào này có tiết ra một kháng thể đặc biệt gọi là
protein M. Theo thời gian, các tế bào này sẽ tập trung ở tủy xương làm
lấn át những dòng tế bào máu bình thường khác như hồng cầu, tiểu cầu.
Bạn khó có thể nhận thấy các triệu chứng sớm, nhưng dấu hiệu
đầu tiên thường là đau xương, thường ở lưng hoặc xương sườn của bạn.
Bạn cũng có thể cảm thấy yếu đi, bị nhiễm trùng thường xuyên, rất khát
và cần phải đi tiểu nhiều hơn, có thể bị táo bón hoặc tê chân. Nếu bác
sĩ của bạn nghĩ rằng bạn có thể bị u bạch huyết, bạn sẽ làm xét nghiệm
máu để kiểm tra lượng protein M, hay làm sinh thiết tủy xương để tìm các
tế bào ung thư...
Điều trị: Xạ trị và Hóa trị: Điều trị ung thư máu thường sử
dụng phương pháp hóa trị hoặc xạ trị, hoặc kết hợp cả hai để diệt các tế
bào ung thư. Hóa trị liệu sử dụng các loại thuốc mạnh để tập trung vào
các tế bào, trong khi bức xạ sử dụng các tia năng lượng cao để tấn công
chúng. Những chất này cũng có thể phá huỷ tế bào khỏe mạnh, gây ra các
phản ứng phụ như buồn nôn và rụng tóc, và làm cho bạn dễ bị nhiễm trùng
hơn.
Cấy ghép tế bào gốc: Nếu các phương pháp điều trị khác không
hiệu quả bác sĩ có thể chỉ định điều trị cấy ghép tế bào gốc. Thay thế
tế bào gốc vấn đề bằng những tế bào sẽ trở thành máu hoặc tế bào miễn
dịch khỏe mạnh. Bạn sẽ được hóa trị hoặc xạ trị để diệt các tế bào ung
thư và sau đó tiến hành cấy ghép tế bào gốc.
Có nhiều nghiên cứu đang được tiến hành để tìm ra cách chữa
trị các loại ung thư máu. Nói chuyện với bác sĩ về những thử nghiệm lâm
sàng có thể phù hợp với bạn.
Theo Hải Yến - VOV
Bài viết có hữu ích với bạn?
Có thể bạn quan tâm
Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ
Để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình
Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình