Uống củ ấu tầu để chữa đau khớp, cụ bà 78 tuổi suýt mất mạng

Tưởng là “thuốc quý” giúp giảm đau khớp, nhưng chỉ sau 30 phút uống nước sắc từ 5 củ ấu tầu sống, một cụ bà ở Hà Nội đã rơi vào tình trạng sốc tim, tụt huyết áp và loạn nhịp nguy hiểm. Các bác sĩ Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cảnh báo: chỉ vài củ nhỏ cũng đủ gây tử vong.

Ngày 27/10/2025, Khoa Cấp cứu - Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương tiếp nhận bà N.T.S (78 tuổi, ở xã Mê Linh, TP Hà Nội) trong tình trạng mệt lả, da tái lạnh, mạch loạn hoàn toàn, huyết áp tụt sâu còn 50/30 mmHg, biểu hiện sốc tim do rối loạn nhịp nặng sau khi uống nước sắc từ củ ấu tầu sống - một loại thảo dược dân gian có độc tính rất cao nếu không qua chế biến kỹ.

Theo người nhà, bà S. có tiền sử đau khớp kéo dài và từng dùng củ ấu tầu cách đây 20 năm, cảm thấy thuyên giảm nên tin tưởng. Gần đây, do đau tái phát, bà đặt mua loại củ này qua mạng, được gửi từ vùng cao, với mục đích nấu nước uống “chữa khớp”.

Dù được hướng dẫn chỉ dùng 1-2 củ/tuần, nhưng bà đã sắc liền 5 củ/lần để uống. Khoảng 30 phút sau, bà chóng mặt, buồn nôn, rồi nhanh chóng rơi vào tình trạng tụt huyết áp và loạn nhịp tim.

Chỉ sau 30 phút uống nước sắc từ 5 củ ấu tầu sống, cụ bà 78 tuổi ở Hà Nội rơi vào tình trạng sốc tim, tụt huyết áp và loạn nhịp nguy hiểm. - Ảnh:

Tại bệnh viện, ê-kíp do ThS.BS Ninh Thị Ngọc phụ trách đã khẩn trương tiến hành hồi sức tích cực, truyền dịch chống sốc, dùng thuốc kiểm soát rối loạn nhịp, rửa dạ dày và cho than hoạt để loại độc. Bệnh nhân được đặt monitor theo dõi liên tục vì xuất hiện ngoại tâm thu thất chùm đôi - chùm ba, một dạng rối loạn nhịp tim cực kỳ nguy hiểm có thể dẫn đến ngừng tim và tử vong.

BS Ngọc cho biết: “Độc chất chính trong củ ấu tầu là aconitin - một alcaloid cực độc có thể gây rối loạn dẫn truyền tim, co giật, mất ý thức và tử vong nhanh chóng. Chỉ khoảng 2mg aconitin đã có thể gây rối loạn nhịp, và 5mg có thể gây tử vong.”

May mắn, bà S. được đưa vào viện sớm và xử trí đúng phác đồ, nên sau 3 giờ điều trị tích cực, tình trạng huyết động ổn định, nhịp tim trở lại bình thường. Hiện bệnh nhân tỉnh táo, tiếp xúc tốt, nhưng vẫn đang được theo dõi sát tại Khoa Cấp cứu để phòng nguy cơ loạn nhịp tái phát hoặc biến chứng thần kinh muộn.

Theo các bác sĩ, củ ấu tầu (còn gọi là ô đầu, phụ tử) chỉ được dùng trong Đông y sau khi đã chế biến kỹ, với liều rất nhỏ và có giám sát chuyên môn. Ngược lại, củ tươi, củ sống hoặc sản phẩm không rõ nguồn gốc có thể chứa hàm lượng aconitin cao gấp nhiều lần, tiềm ẩn nguy cơ tử vong.

Các chuyên gia khuyến cáo:

Tuyệt đối không tự ý mua, sắc uống hay ngâm rượu củ ấu tầu hoặc bất kỳ loại thảo dược có độc tính cao.
Không tin theo các hướng dẫn trên mạng hoặc truyền miệng về “chữa đau khớp bằng củ ấu tầu”.
Nếu có triệu chứng chóng mặt, buồn nôn, tê môi, rối loạn nhịp hoặc tụt huyết áp sau khi dùng thảo dược, cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được xử trí kịp thời.