TPHCM khuyến khích sinh con trước 35 tuổi: Chính sách mới liệu có đủ sức hút?

TPHCM đang chủ động triển khai nhiều giải pháp khuyến sinh trong bối cảnh tỷ suất sinh tại thành phố xuống mức thấp kỷ lục - chỉ 1,39 con/phụ nữ, theo số liệu năm 2024. Con số này không chỉ thấp hơn mức sinh thay thế (2,1 con/phụ nữ) mà còn gióng lên hồi chuông cảnh báo về nguy cơ già hóa dân số, thiếu hụt lao động và áp lực đè nặng lên hệ thống an sinh xã hội trong tương lai.

Chính sách khuyến sinh: Bước đi đầu tiên nhưng chưa đủ lực

Thành phố đã ban hành Nghị quyết 40/2024/NQ-HĐND, với nhiều chính sách hướng đến việc khuyến khích phụ nữ sinh đủ hai con trước 35 tuổi. Điểm nổi bật là khoản hỗ trợ một lần trị giá 3 triệu đồng cho mỗi phụ nữ sinh đủ hai con trong độ tuổi này. Bên cạnh đó là các khoản hỗ trợ tầm soát trước sinh, hỗ trợ giáo dục, nhà ở xã hội, truyền thông nâng cao nhận thức và vận động doanh nghiệp mở nhà trẻ tại khu công nghiệp.

Tuy vậy, mức hỗ trợ hiện tại vẫn bị đánh giá là "một tín hiệu tích cực nhưng chưa đủ sức nặng" để thay đổi hành vi sinh sản, nhất là khi chi phí nuôi con tại TPHCM quá cao. Theo tính toán, một gia đình có hai con nhỏ cần tối thiểu 12 triệu đồng/tháng cho sinh hoạt cơ bản, trong khi thu nhập trung bình của người lao động chỉ khoảng 9 triệu đồng/tháng.

Không chỉ là bài toán nhân khẩu học, việc khuyến khích sinh con trước 35 tuổi còn xuất phát từ yếu tố y học. Đây là giai đoạn sinh sản tối ưu, giúp tăng khả năng thụ thai, giảm nguy cơ biến chứng thai kỳ và dị tật bẩm sinh. Người mẹ cũng có khả năng hồi phục nhanh hơn sau sinh, giảm nguy cơ vô sinh thứ phát và góp phần cải thiện chất lượng dân số.

Thế giới làm gì để nâng tỷ suất sinh?

Nhiều nước đã áp dụng chính sách khuyến sinh mạnh mẽ:

- Nhật Bản trợ cấp hàng ngàn USD, miễn học phí mầm non nhưng mức sinh vẫn chỉ 1,3.

- Hàn Quốc đầu tư hàng trăm tỷ won, nhưng mức sinh vẫn dưới 0,8 - thấp nhất thế giới.

- Thụy Điển là điểm sáng nhờ hệ sinh thái phúc lợi toàn diện: nghỉ thai sản 480 ngày chia cho cả cha và mẹ, hỗ trợ nuôi con đến 16 tuổi, và hệ thống nhà trẻ chất lượng cao - giúp duy trì mức sinh gần 1,9.

Những ví dụ này cho thấy, để khuyến khích sinh con, không thể chỉ trông chờ vào trợ cấp tài chính ngắn hạn. Người trẻ cần được hỗ trợ từ việc làm ổn định, dịch vụ chăm sóc trẻ linh hoạt, giáo dục công lập chất lượng cho đến không gian sống thuận tiện.

Việc khuyến khích sinh đủ hai con trước 35 tuổi là chủ trương đúng và kịp thời. Tuy nhiên, để đi vào thực tế và tạo hiệu ứng lan tỏa, TPHCM cần xây dựng một hệ sinh thái hỗ trợ sinh - nuôi con toàn diện, lâu dài và bền vững. Bởi lẽ, quyết định sinh con không chỉ phụ thuộc vào lòng yêu trẻ, mà còn là bài toán của sự an tâm và bảo đảm chất lượng sống trong tương lai.