Thoát vị đĩa đệm cột sống nên ăn gì và kiêng gì?

Một chế độ ăn uống phù hợp không chỉ cung cấp đủ các dưỡng chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, còn góp phần rút ngắn thời gian điều trị cho người bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống.

Người bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống thường phải chịu những cơn đau nhức khó chịu ở vùng thắt lưng. Bên cạnh những phương pháp điều trị thoát vị đĩa đệm hiệu quả, người bệnh cũng nên bổ sung thêm những loại thực phẩm giàu dinh dưỡng, có tác dụng tốt cho xương khớp, giúp kiểm soát các triệu chứng và giảm nhẹ cơn đau nhức ở vùng cột sống bị thoát vị.

I. Người bệnh thoát vị đĩa đệm nên bổ sung những loại thực phẩm gì?

1. Thực phẩm giàu Canxi

Canxi là dưỡng chất hàng đầu không thể bỏ qua trong thực đơn hàng ngày. Đây là khoáng chất có vai trò quan trọng đối với quá trình hình thành và phát triển xương. Nhóm thực phẩm giàu Canxi đặc biệt cần thiết với người bệnh trong quá trình điều trị, phục hồi tình trạng thoát vị đĩa đệm.

Nguồn khoáng chất này có thể dễ dàng tìm thấy trong sữa, các sản phẩm từ sữa (sữa chua, phô mai…), các loại đậu, rau xanh, hạnh nhân, cam, cá mòi, cá hồi… Người bệnh đồng thời cần kết hợp cân bằng với một số nhóm chất khác để mang lại hiệu quả tối đa.

2. Vitamin D

Vitamin D hỗ trợ cơ thể hấp thụ Canxi tối đa, nhằm ngăn ngừa tình trạng xương yếu và giòn. Đây là một hợp chất hòa tan trong chất béo, cần bổ sung đầy đủ trong chế độ ăn hàng ngày của người mắc chứng thoát vị đĩa đệm. Nguồn Vitamin D có thể tìm thấy trong cá béo (cá mòi, cá hồi), cá đỏ, thịt, trứng, sữa và nấm (nguồn cung cấp Vitamin D duy nhất từ thực vật).

Tuy nhiên, nguồn dưỡng chất này không thể được tổng hợp đầy đủ chỉ thông qua thực phẩm. Người bệnh nên tiếp xúc thường xuyên với ánh nắng mặt trời buổi sáng, đặc biệt là vào mùa đông để đảm bảo hấp thụ Vitamin D tối đa.

3. Vitamin K

Dưỡng chất này thực hiện chức năng phân phối Canxi trong cơ thể. Người bệnh bị thoát vị đĩa đệm nên ăn nhiều rau bina, bông cải xanh, lòng đỏ trứng, sữa… để bổ sung đầy đủ Vitamin K mỗi ngày.

4. Vitamin B12

Vitamin B12 đóng vai trò quan trọng đối với quá trình hình thành tế bào xương, tế bào hồng cầu bên trong xương, tủy xương. Cơ thể thiếu dưỡng chất này sẽ làm cho quá trình phục hồi chứng thoát vị đĩa đệm bị ức chế, đồng thời liên quan trực tiếp đến bệnh loãng xương.

Để đảm bảo bổ sung đầy đủ Vitamin B12, thực đơn hàng ngày nên có: sữa, trứng và thịt. Tuy nhiên, Vitamin B12 chỉ tồn tại trong thực phẩm có nguồn gốc từ động vật, với người ăn chay, có thể uống các chất bổ sung để thay thế.

5. Glucosamine và Chondroitin

Axit amin tham gia vào quá trình hình thành sụn và các mô liên kết. Trong đó, Glucosamine và Chondroitin là hai thành phần quan trọng nhất. Người bệnh có thể bổ sung thông qua một số loại thực phẩm sau: thịt bò, thịt gà, thịt cừu, cá, sữa, đậu phộng, quả hạnh nhân, trứng, bắp cải, đậu nành, các loại rau lá xanh…

6. Protein thực vật

Protein thực vật được chứng minh mang lại nhiều lợi ích sức khỏe hơn là protein động vật. Đây là nguồn dinh dưỡng quan trọng, tốt cho xương khớp, cột sống, hạn chế viêm nhiễm hay làm trầm trọng thêm tình trạng thoát vị đĩa đệm. Người bệnh có thể cân nhắc thêm đậu Hà Lan, đậu lăng, hạt chia, nấm… vào bữa ăn hàng ngày để đảm bảo bổ sung đầy đủ lượng Protein cần thiết.

Xem thêm: Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng: Nhận biết mức độ ở các giai đoạn của bệnh

7. Rau lá xanh

Các loại rau lá xanh đậm là nguồn Canxi dồi dào, rất có lợi cho quá trình điều trị và phục hồi thoát vị đĩa đệm. Chẳng hạn, cải xoăn, cải xanh, cải xoong… đặc biệt tốt cho sức khỏe xương và cột sống.

Đi kèm với đó, nhóm thực phẩm này còn chứa hàm lượng lớn Vitamin K2, giúp duy trì khoáng chất trong xương bằng cách vận chuyển Canxi từ mô đến xương. Sự kết hợp của hai chất dinh dưỡng còn có tác dụng củng cố xương trong cột sống và toàn bộ cơ thể luôn chắc khỏe. Vitamin K1 được tìm thấy trong một số loại rau còn có khả năng chuyển đổi thành Vitamin K2 nhờ lợi khuẩn đường ruột.

8. Cá hồi

Người bệnh nên thêm cá hồi vào thực đơn hàng ngày nếu phân vân thoát vị đĩa đệm nên ăn gì. Thực phẩm này rất giàu axit béo Omega-3, giúp làm giảm viêm, cung cấp khả năng tái tạo đĩa đệm và cải thiện triệu chứng đau lưng một cách đáng kể.

Trong đó, Axit alpha-linolenic có đóng góp nhiều nhất cho sức khỏe cột sống. Thành phần này cũng được tìm thấy nhiều trong dầu thực vật, hầu hết các loại cá và hải sản. Bên cạnh axit béo có lợi, cá hồi còn rất giàu hàm lượng Vitamin D, tham gia vào quá trình điều trị, phục hồi chứng thoát vị đĩa đệm.

9. Sữa và các sản phẩm làm từ sữa

Sữa và các sản phẩm từ sữa chứa hàm lượng lớn Canxi cùng khoáng chất, đóng vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển của xương, về cả kích thước, khối lượng, chiều dài lẫn sức mạnh. Đặc biệt, người bệnh nên ưu tiên dùng sữa chua, phô mai vì chứa đến 42% Canxi cần thiết cho khẩu phần ăn hàng ngày.

10. Trái cây tươi

Trái cây tươi, đặc biệt là các loại quả mọng, chứa rất nhiều chất chống oxy hóa, Vitamin và khoáng chất, trực tiếp tham gia vào quá trình chữa lành vết thương. Ngoài ra, hàm lượng Vitamin C trong cam, quýt, bưởi còn thúc đẩy sản xuất collagen cho đĩa đệm cột sống, tăng cường sức mạnh cho xương và chống nhiễm trùng hiệu quả. Qua đó, hệ thống miễn dịch cũng được củng cố, làm giảm chứng đau lưng đồng thời đảm bảo quá trình phục hồi cột sống không bị gián đoạn.

11. Nghệ

Nghệ có đặc tính kháng viêm, hỗ trợ giảm đau lưng và viêm khớp một cách hiệu quả. Thành phần curcumin là chất chống oxy hóa mạnh, mang đến nhiều lợi ích đối với chứng thoát vị đĩa đệm cũng như sức khỏe tổng thể. Người bệnh có thể sử dụng thực phẩm này dưới nhiều hình thức khác nhau: gia vị, dạng tinh bột, viên…

12. Quả bơ

Nguồn Kali và chất béo lành mạnh bên trong quả bơ giúp tăng cường sức khỏe tổng thể và làm giảm cholesterol một cách đáng kể. Hàm lượng Vitamin C đồng thời mang đến nhiều lợi ích tích cực cho cột sống. Bơ cũng chứa Vitamin D, góp phần chữa lành vết thương do thoát vị đĩa đệm. Vậy nên, đây chính là thực phẩm cần thiết người bệnh nên thêm vào bữa ăn hàng ngày.

Xem thêm: Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng: Cần điều trị kịp thời trước khi dẫn đến các biến chứng của bệnh

II. Người bệnh thoát vị đĩa đệm nên kiêng gì?

Bên cạnh những món ăn, thực phẩm nói trên, người bệnh cũng cần chú ý đến việc kiêng ăn, hạn chế các nhóm thức ăn dưới đây:

1. Cần tránh thực phẩm giàu chất đạm

Các loại thịt đỏ như thịt bò, thịt bê, thịt cừu, thịt lợn… Trong quá trình tiêu hóa lượng thịt đỏ được hấp thụ, cơ thể sẽ sản sinh ra nhiều acid và cần canxi để trung hòa. Nếu cơ thể bạn không cung cấp đủ lượng canxi cần thiết, nó sẽ tự động rút canxi từ hệ xương khớp, gia tăng nguy cơ bị viêm khớp, loãng xương…

Do đó, để hạn chế việc lượng canxi vốn dĩ đã thiếu trong cơ thể bị rút ra để trung hòa chất đạm, bạn nên hạn chế các thực phẩm quá giàu đạm.

2. Những thực phẩm chứa purin và fructose

Thịt gia cầm, cá trích, thịt gia súc, cà muối, dưa muối, nội tạng động vật (như tim, gan, phổi, ruột…) là các nhóm thực phẩm chứa nhiều Purin và Fructose.

Hai khoáng chất này khi nạp vào cơ thể sẽ kích thích phản ứng viêm ở khớp, làm các cơn đau trở nên trầm trọng hơn.

3. Thức ăn nhanh, nhiều dầu mỡ, chất kích thích

Các món ăn như gà rán, xúc xích, thịt nướng… là những thực phẩm cần đặc biệt hạn chế. Các chất béo bão hòa có trong những loại thực phẩm này sẽ thúc đẩy phản ứng viêm ở khớp xương, gây ra tình trạng sưng đau, ảnh hưởng xấu đến quá trình chữa trị.

Thức uống chứa cồn hoặc chất kích thích như bia, rượu và cà phê cũng có thể khiến bệnh tình diễn tiến trầm trọng hơn.

Như vậy, chế độ ăn uống có ảnh hưởng lớn tới bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống lưng. Tuy nhiên, nếu muốn điều trị hiệu quả nhất, bên cạnh việc quan tâm tới chế độ ăn uống, bệnh nhân cần có phác đồ và cách thức điều trị đúng đắn, kịp thời.

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BS Trịnh Ngọc Bình - Phó ban AloBacsi Cộng đồng