Nhằm đáp ứng các cam kết quốc tế và đảm bảo sự phát triển bền vững, dự án “Tăng cường năng lực quốc gia để quản lý an toàn hóa chất và chất thải trong việc thực hiện các Công ước Basel, Rotterdam, Stockholm, Minamata và Phương pháp tiếp cận Chiến lược quốc tế về quản lý hóa chất (SAICM) ở Việt Nam” được triển khai từ năm 2019. Dự án này không chỉ nhằm mục đích tăng cường khung pháp lý và năng lực kỹ thuật trong nước, mà còn góp phần nâng cao nhận thức của cộng đồng, thúc đẩy sự tham gia của các doanh nghiệp và tổ chức xã hội, qua đó giảm thiểu tác động của hóa chất nguy hại và bảo vệ sức khỏe con người cùng hệ sinh thái quốc gia.

Ông Phùng Mạnh Ngọc, Cục trưởng Cục Hóa chất phát biểu khai mạc Hội nghị phổ biến Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn trong sản xuất, kinh doanh, sử dụng, bảo quản và vận chuyển hóa chất nguy hiểm và Kế hoạch hành động quốc gia về hàng hóa hóa chất, sinh học, bức xạ và hạt nhân lưỡng dụng (CBRN) giai đoạn 2019-2025

Với cơ quan điều phối chính của dự án là Cục Hóa Chất - Bộ Công Thương, dự án thực hiện các nội dung liên quan đến bốn công ước quốc tế quan trọng và Phương pháp tiếp cận Chiến lược quốc tế về quản lý hóa chất (SAICM), mỗi nội dung đều tập trung vào các khía cạnh quản lý hóa chất và chất thải nguy hại. Công ước Basel đặt mục tiêu kiểm soát vận chuyển xuyên biên giới và xử lý an toàn chất thải nguy hại; Công ước Rotterdam áp dụng cơ chế đồng ý trước (PIC) để đảm bảo thương mại hóa chất nguy hiểm diễn ra minh bạch và an toàn; Công ước Stockholm hướng tới loại bỏ hoặc hạn chế các chất ô nhiễm hữu cơ khó phân hủy (POPs); và Công ước Minamata tập trung vào việc kiểm soát và giảm thiểu tác hại của thủy ngân đối với sức khỏe và môi trường. SAICM là khuôn khổ toàn cầu giúp các quốc gia phối hợp và thực hiện quản lý hóa chất một cách an toàn, hiệu quả, hướng đến phát triển bền vững. Những cam kết này không chỉ bảo vệ sức khỏe con người và môi trường mà còn góp phần thúc đẩy hợp tác quốc tế và xây dựng chính sách bền vững.

Dự án triển khai nhiều hoạt động cụ thể nhằm nâng cao năng lực quản lý an toàn hóa chất và chất thải nguy hại tại Việt Nam. Trọng tâm là xây dựng và hoàn thiện các chính sách pháp luật, bao gồm việc ban hành hướng dẫn kỹ thuật và điều chỉnh các quy định liên quan đến hóa chất và chất thải nguy hại trong Luật Bảo vệ môi trường và Luật Hóa chất. Dự án tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu cho cán bộ quản lý ở cả trung ương và địa phương, đồng thời xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia để giám sát và báo cáo về tình trạng hóa chất, chất thải. Bên cạnh đó, dự án thúc đẩy hợp tác quốc tế với các tổ chức như UNEP, UNDP và GEF, học hỏi kinh nghiệm và ứng dụng các mô hình quản lý tiên tiến. Ngoài ra, các chiến dịch nâng cao nhận thức cộng đồng và hỗ trợ doanh nghiệp áp dụng phương pháp sản xuất sạch hơn cũng được triển khai, góp phần bảo vệ môi trường và sức khỏe con người.

Việc triển khai dự án này kỳ vọng sẽ mang lại tính bền vững và sự đột phá trong quản lý hóa chất và chất thải nguy hại tại Việt Nam. Cụ thể, dự án sẽ giúp hoàn thiện hệ thống pháp luật và các hướng dẫn kỹ thuật phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế, đồng thời nâng cao năng lực quản lý của các cơ quan nhà nước từ trung ương đến địa phương. Một hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia hiện đại sẽ được thiết lập để giám sát và quản lý hóa chất, chất thải nguy hại hiệu quả. Các hoạt động trong dự án cũng sẽ góp phần giảm thiểu đáng kể các tác động tiêu cực từ hóa chất độc hại đến môi trường và sức khỏe cộng đồng, thúc đẩy hợp tác quốc tế và nâng cao nhận thức của cộng đồng về quản lý an toàn hóa chất. Qua đó, Việt Nam sẽ thực hiện tốt các cam kết quốc tế, đồng thời tiến tới phát triển bền vững, đảm bảo an toàn môi trường và sức khỏe cộng đồng.