Rối loạn tiền đình: phân biệt nguồn cơn gây chóng mặt, tránh bệnh tái phát

1. Cần điều trị đúng nguyên nhân để hạn chế tái phát rối loạn tiền đình

Dì ruột của em 53 tuổi, bị rối loạn tiền đình, cứ cách 2-3 tháng bị chóng mặt xây xẩm mấy ngày mới bình phục lại. Dì có mua thuốc ngoài nhà thuốc và trước sau những lúc như vậy cũng có dùng thuốc hoạt huyết dưỡng não. Mong BS tư vấn bệnh này làm thế nào để khỏi hẳn được?

BS.CK1 Trương Thị Trang - Khoa Nội Thần kinh, Phòng khám Đa khoa Ngọc Minh trả lời: Rối loạn tiền đình là một bệnh lý làm cho người bệnh rất khó chịu vì bệnh nhân sẽ có triệu chứng chóng mặt, đi loạng choạng và có thể kèm theo buồn nôn, nôn và ù tai.

Đa số các trường hợp rối loạn tiền đình không nguy hiểm và bệnh nhân sẽ được hồi phục sau vài ngày.

Tuy nhiên có một số trường hợp rối loạn tiền đình do nguyên nhân tổn thương ở não và những trường hợp này khá nguy hiểm.

Nếu như bệnh nhân chóng mặt nghi ngờ bị rối loạn tiền đình thì nên thăm khám bác sĩ để xác định nguyên nhân rối loạn tiền đình. Từ đó có phương án điều trị cũng như những lời khuyên để hạn chế cơn rối loạn tiền đình tái lại.

2. Nhận diện cơn chóng mặt do rối loạn tiền đình

Khi chóng mặt, mọi người thường nghĩ bị “rối loạn tiền đình”, điều này có đúng không? Bệnh nhân đến với BS, mô tả bị chóng mặt, xây xẩm sẽ được thăm khám như thế nào, làm những xét nghiệm gì ạ?

BS.CK1 Trương Thị Trang trả lời: Khi bệnh nhân đến khám chuyên khoa nội thần kinh và bị chóng mặt thì sẽ được phân loại ba trường hợp.

Thứ nhất, bệnh nhân chóng mặt theo kiểu choáng váng và nhìn mọi vật đều thấy xoay tròn. Trong cơn chóng mặt kèm theo buồn nôn, nôn thì đây là chóng mặt do rối loạn tiền đình ngoại biên.

Trường hợp bệnh nhân choáng váng, cảm thấy không có sức lực và không muốn làm việc. Đây là triệu chứng hay gặp khi bệnh nhân mất ngủ một đêm hoặc mất ngủ dài ngày, bệnh nhân lo lắng, trầm cảm, stress. Đây là trường hợp bệnh nhân chóng mặt nhưng triệu chứng không phải của rối loạn tiền đình.

Trường hợp thứ ba là bệnh nhân chóng mặt nhưng khi nhìn xung quanh đều thấy tối và nhìn không rõ mọi thứ, cảm giác muốn ngất xỉu.

Trường hợp này sẽ liên quan tới những bệnh lý về tim mạch, hạ huyết áp hoặc bị thiếu máu cũng có thể gây ra triệu chứng xây xẩm nhưng không phải bị rối loạn tiền đình.

Trường hợp bệnh nhân chóng mặt, xây xẩm thì bác sĩ sẽ phân loại chóng mặt và các triệu chứng để chẩn đoán nguyên nhân. Sau đó, bác sĩ sẽ có những xét nghiệm tương ứng.

Nếu trong trường hợp nghi ngờ rối loạn tiền đình do tổn thương não thì bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân chụp CT não hoặc MRI não để có thể xác định nguyên nhân.

3. Bệnh nhân được điều trị bằng phương pháp nào khi được chẩn đoán rối loạn tiền đình?

Khi đã có chẩn đoán rối loạn tiền đình thì bệnh nhân sẽ được điều trị bằng những phương pháp gì, thưa BS?

BS.CK1 Trương Thị Trang trả lời: Khi bị rối loạn tiền đình, điều làm cho bệnh nhân khó chịu đó là cơn chóng mặt. Do đó phải giảm cơn chóng mặt cho bệnh nhân.

Trước tiên bệnh nhân cần có một nơi để nằm thoải mái, hạn chế đi lại vì khi chóng mặt bệnh nhân rất dễ bị té ngã.

Thứ hai bệnh nhân cần có không gian yên tĩnh tránh những tác động từ phía bên ngoài.

Thứ ba bệnh nhân được sử dụng thuốc để tăng lượng tuần hoàn lên đến não và ức chế hệ thống tiền đình. Bệnh nhân cần dùng một số thuốc để điều trị như chống nôn hoặc an thần để bệnh nhân ngủ ngon, giảm cơn chóng mặt.

4. Những hậu quả nếu rối loạn tiền đình không được điều trị đúng

Rối loạn tiền đình tái đi tái lại, nếu không được điều trị đúng có thể dẫn tới những hậu quả gì, thưa BS?

BS.CK1 Trương Thị Trang trả lời: Rối loạn tiền đình tái lại sẽ ảnh hưởng tới cuộc sống sinh hoạt và tâm lý của bệnh nhân. Và bệnh nhân sẽ cảm thấy chán nản, buồn rầu, lo lắng dễ dẫn đến rối loạn lo âu, trầm cảm.

Khi chóng mặt thì bệnh nhân rất dễ bị té ngã. Khi té ngã thì sẽ gây ra những hậu quả có thể nguy hiểm tới tính mạng như chấn thương đầu hoặc bị gãy xương nhất là ở những người lớn tuổi.

5. Người trẻ tuổi ít bệnh nền nhưng rất dễ mắc rối loạn tiền đình vì áp lực công việc cao

Những bệnh nhân bị rối loạn tiền đình mà PKĐK Ngọc Minh đang điều trị có nhiều bệnh phối hợp không? Đó là những bệnh gì? Việc điều trị phối hợp có gặp khó khăn không ạ?

BS.CK1 Trương Thị Trang trả lời: Ở phòng khám Đa khoa Ngọc Minh tiếp nhận rất nhiều trường hợp bị rối loạn tiền đình nhất là ở những người lớn tuổi.

Người lớn tuổi mắc bệnh rối loạn tiền đình và có nhiều bệnh lý nền như tăng huyết áp, tiểu đường hoặc bị mỡ máu, bệnh gan, bệnh thận.

Việc có bệnh nền và thêm bệnh rối loạn tiền đình thì bệnh nhân sẽ sử dụng thuốc với số lượng nhiều. Việc tuân thủ điều trị của bệnh nhân kém vì uống thuốc một đợt mà bệnh nhân thấy giảm bệnh sẽ tự ngưng thuốc do đó bệnh rất dễ tái lại.

Một số trường hợp bệnh nhân trẻ tuổi tới khám, tuy có ít bệnh lý nền nhưng do áp lực công việc nhiều và thời gian ngủ, thói quen sinh hoạt không điều độ. Do đó bệnh nhân trẻ thường dễ tái lại cơn chóng mặt và bệnh nhân phải điều trị trong thời gian dài hơn.

6. Rối loạn tiền đình có thể điều trị dứt điểm nếu xác định đúng nguyên nhân và điều trị theo phác đồ

Câu hỏi quan trọng bệnh nhân rất muốn biết: rối loạn tiền đình có thể điều trị dứt điểm được không ạ?

BS.CK1 Trương Thị Trang trả lời: Rối loạn tiền đình sẽ được điều trị tùy theo nguyên nhân, lứa tuổi và bệnh lý nền mà bệnh nhân mắc phải.

Rối loạn tiền đình có thể chữa khỏi nếu bệnh nhân được chẩn đoán đúng nguyên nhân và điều trị theo phác đồ. Đồng thời bệnh nhân cần thay đổi lối sống, xây dựng thói quen sinh hoạt lành mạnh thì sẽ hạn chế việc tái lại.

7. Những lưu ý trong sinh hoạt thường ngày tránh tai nạn cho bệnh nhân rối loạn tiền đình

Trong sinh hoạt thường ngày bệnh nhân rối loạn tiền đình cần lưu ý những gì để tránh các tai nạn đáng tiếc?

BS.CK1 Trương Thị Trang trả lời: Rối loạn tiền đình có thể xảy ra một cách đột ngột, do đó khi xảy ra cơn rối loạn tiền đình thì cần nằm nghỉ, không đi lại hoặc không leo trèo, để tránh những tai nạn đáng tiếc xảy ra.

Mỗi người cần phải sắp xếp đồ đạc gọn gàng để khi có cơn chóng mặt đột ngột xảy ra thì bản thân sẽ không bị té ngã do vướng vào đồ vật.

Ở trong nhà hoặc ở những lối đi, nhà vệ sinh thì cần có những thanh tay vịn. Khi xảy ra cơn chóng mặt đột ngột thì người bệnh có thể dùng tay vịn vào để hạn chế việc bị té ngã.

8. Phòng tránh rối loạn tiền đình như thế nào?

Những ai có nguy cơ bị rối loạn tiền đình và cách phòng tránh như thế nào, thưa BS?

BS.CK1 Trương Thị Trang trả lời: Nhóm người bị rối loạn tiền đình hay gặp ở người lớn tuổi. Ở người lớn tuổi, các chức năng cơ thể suy giảm, trong đó hệ thống tiền đình ốc tai cũng yếu đi, dễ gây chóng mặt.

Và nhóm thứ hai là nhóm những người trẻ do áp lực công việc nhiều và dễ kích thích lên hệ thần kinh.

Và nhóm thứ ba đó là nhóm phụ nữ mang thai, những căng thẳng do mang thai thay đổi nội tiết tố có thể gây ra những cơn rối loạn tiền đình.

Tuy nhiên ngoài những nhóm trên thì rối loạn tiền đình có thể gặp ở mọi đối tượng và mọi lứa tuổi.

Để phòng ngừa rối loạn tiền đình, cần phải xây dựng một lối sống lành mạnh, hạn chế rượu bia, thuốc lá, tăng cường rau xanh, tập thể dục đều đặn.

Trong trường hợp bệnh nhân đã từng bị rối loạn tiền đình thì có thể tập một số bài tập tiền đình để có thể ổn định hệ thống tiền đình ốc tai, giảm nguy cơ tái phát.