Nhân giáp có đáng lo? Bác sĩ hướng dẫn dùng thuốc, ăn uống và tập luyện đúng cách

1. Bệnh nhân có nhân giáp nên uống thuốc nội tiết khi nào?

Người có nhân giáp đang điều trị bằng thuốc nội tiết có cần ăn theo chế độ riêng không?

BS Bùi Lê Nhật Tiên - Chuyên khoa Y học dự phòng, Nội Tổng quát - Phó phòng Kế hoạch Tổng hợp, Phòng khám Bernard trả lời:

Thực tế, người bệnh không cần quá căng thẳng về chế độ ăn kiêng. Chỉ nên ăn cân bằng, đầy đủ đa dạng theo hướng dẫn “10 lời khuyên dinh dưỡng hợp lý đến năm 2030” của Bộ Y tế. 

Lưu ý khi sử dụng thuốc:

Bệnh nhân đang điều trị cường giáp sử dụng Thyrozol để ức chế hormone tuyến giáp: Dùng thuốc ngay sau bữa ăn, còn thức ăn để giảm kích ứng dạ dày và hạn chế i-ốt. Uống cách 4 tiếng với các thuốc, vitamin, thực phẩm chức năng khác. Bệnh nhân có thể ăn hải sản, rong biển 1-2 lần/tuần

Bệnh nhân nhược giáp nên uống Levothyroxin lúc đói vì thuốc hấp thu tốt nhất khi dạ dày rỗng. Tốt nhất nên uống vào buổi sáng, khoảng 30-60 phút trước khi ăn sáng. Tránh uống khi bụng no.

Nếu uống ngay sau bữa ăn hoặc trong khi dạ dày có thức ăn, lượng thuốc hấp thu sẽ giảm (có báo cáo giảm đến 30 - 40% nồng độ thuốc trong máu). Tránh uống thuốc chung với bữa ăn có giàu canxi, sữa, sắt, caffein vì có thể làm giảm hấp thu.

Nếu bạn đang dùng thêm bất kỳ viên uống bổ sung (vitamin, thảo dược...), nên hỏi kỹ bác sĩ/dược sĩ để lên lịch uống cách xa Levothyroxin ít nhất 4 giờ.

2. Mô hình quản lý bệnh nhân có nhân giáp tại Phòng khám Bernard

Tại Phòng khám Bernard, bệnh nhân đến khám nhân giáp có được tư vấn ăn uống theo tình trạng bệnh không? Hay chỉ điều trị nội tiết?

BS Bùi Lê Nhật Tiên trả lời:

Các mô hình y học trên thế giới hiện nay đều tiếp cận theo hướng đa chuyên khoa và lấy bệnh nhân làm trung tâm.

Tại Bernard Healthcare, các bác sĩ đa chuyên khoa sẽ cùng hội chẩn, làm việc để có thể đưa ra khuyến nghị cá thể hóa cho bệnh nhân. Hoặc bệnh nhân có thể khám đa chuyên khoa nhưng cuối cùng có một bác sĩ tổng hợp các kết quả, từ đó hỗ trợ, theo dõi và hướng dẫn cụ thể. 

Chúng tôi thường hướng dẫn bệnh nhân thay đổi lối sống, xây dựng chế độ dinh dưỡng, điều trị bằng thuốc và lên kế hoạch theo dõi lâu dài. Bệnh nhân cần tuân thủ chế độ điều trị, tái khám đúng hẹn.

3. Ba lưu ý chung trước khi quyết định dùng thực phẩm chức năng

Thực phẩm chức năng, thảo dược trị bướu cổ, nhân giáp đang được quảng cáo rất nhiều. Quan điểm của BS ra sao về việc sử dụng các sản phẩm này?

BS Bùi Lê Nhật Tiên trả lời:

Với vai trò là bác sĩ nội tổng quát và y học dự phòng, tôi thường có góc nhìn về dự phòng bệnh lý, sức khỏe cộng đồng nhiều hơn. Có thể thấy một thực trạng tại Việt Nam là thực phẩm chức năng được bày bán tràn lan và khó kiểm soát các nội dung quảng cáo, thổi phồng công dụng của sản phẩm.

Bên cạnh đó, chất lượng của sản phẩm cũng là vấn đề đáng lo ngại. Đó cũng là 2 nguyên nhân gây khó khăn cho việc tư vấn và điều trị. 

Ở góc độ chuyên môn, bác sĩ không khuyến nghị sử dụng thực phẩm chức năng cho bệnh nhân vì hiệu quả chưa được chứng minh thông qua các nghiên cứu hay tài liệu chính thống. Việc điều trị chủ yếu vẫn là dinh dưỡng và dùng thuốc.

Nếu muốn dùng thực phẩm chức năng, cộng đồng cần lưu ý 3 vấn đề:

- Thứ nhất là nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm: phải có nơi sản xuất và công bố các chứng nhận chất lượng rõ ràng.

- Thứ hai là hàm lượng các chất, hoạt chất trong sản phẩm, đồng thời các hoạt chất này đã được nghiên cứu và chứng minh hiệu quả hay chưa, có đảm bảo an toàn không.

- Thứ ba là tình trạng sức khỏe hiện tại có cần thiết phải sử dụng thực phẩm chức năng không, tránh tâm lý “không bổ ngang cũng bổ dọc”. 

Không hiếm trường hợp phát hiện thực phẩm chức năng kém chất lượng, bị trộn các chất hoặc thuốc có hại cho bệnh lý. Có bệnh nhân cường giáp mua sản phẩm hỗ trợ nhưng thực chất là thuốc tây, bị “đội” giá lên gấp 10 lần.

4. Tập luyện thể thao không làm nhân giáp to lên

Một số thông tin trên mạng xã hội lan truyền rằng, người có nhân giáp tập thể dục như chạy bộ hoặc gym sẽ làm nhân to hơn. Xin hỏi BS, điều này có đúng không? Người bệnh có cần giới hạn cường độ tập không?

BS Bùi Lê Nhật Tiên trả lời:

Đầu tiên, phải khẳng định rằng việc tập luyện thể thao sẽ không làm nhân giáp to lên. Ngược lại còn giúp bệnh nhân giảm stress, điều tiết chất chống oxy và giảm cân, giảm các bệnh lý rối loạn chuyển hóa. 

Tuy nhiên, bệnh nhân cường giáp, nhân giáp độc cần lưu ý, tập thể dục cường độ cao (chạy nhanh, nâng tạ nặng,...) có thể làm tăng các triệu chứng tim đập nhanh, khó thở, mệt mỏi. Nên ưu tiên vận động nhẹ nhàng (đi bộ, yoga, bơi, pilates) cho đến khi chức năng tuyến giáp được kiểm soát (TSH về giới hạn bình thường hoặc nhân điều trị ổn định).

Khi bác sĩ đã điều chỉnh thuốc và nồng độ hormone ổn định, có thể từ từ nâng cao cường độ dưới sự giám sát của bác sĩ nội tiết.