1. Bệnh phổi kẽ và ung thư có mối liên quan như thế nào?

Thưa BS, bệnh phổi kẽ có nguy cơ diễn tiến sang ung thư phổi như thế nào? Ngược lại, những bệnh ung thư nào có nguy cơ phát triển thành bệnh phổi kẽ?

ThS.BS Huỳnh Thị Thanh Phương trả lời: Hai bệnh này có mối quan hệ qua lại với nhau. Bệnh phổi kẽ gồm nhiều nhóm bệnh nhỏ, khoảng 200 loại có nguyên nhân và không nguyên nhân. Trong đó có nhóm bệnh phổi kẽ về xơ phổi vô căn, nghĩa là không tìm thấy nguyên nhân rõ ràng. Đây cũng là nhóm có nguy cơ dẫn đến ung thư.

Riêng những bệnh nhân ung thư, trong quá trình điều trị, các loại thuốc hoặc các phương pháp điều trị có thể chính là nguyên nhân gây bệnh phổi kẽ, chẳng hạn như hóa trị, xạ trị, thuốc miễn dịch trong điều trị ung thư.

2. Quá trình viêm và xơ của bệnh phổi kẽ

Diễn tiến của bệnh phổi kẽ dẫn đến xơ hóa, ung thư như thế nào và mất thời gian bao lâu, thưa BS?

ThS.BS Huỳnh Thị Thanh Phương trả lời: Xét về mặt y học sẽ có 2 quá trình là viêm và xơ. Quá trình viêm kéo dài sẽ chuyển sang quá trình xơ.

Phổi của chúng ta có thể được hình dung như một cái cây có thân, có nhánh và tán lá. Giữa những “tán lá” là phổi kẽ. Bệnh phổi kẽ do những mô liên kết dày lên, xơ lên. Bệnh ung thư đã có những quá trình viêm, quá trình xơ xảy ra từ trước.

Không có mốc thời gian cụ thể về sự diễn tiến từ bệnh phổi kẽ đến ung thư, nhưng thường kéo dài từ 1-2 năm.

3. Sự thay đổi của những tế bào trong phổi từ quá trình viêm và xơ có thể dẫn đến ung thư

Xin hỏi BS, những yếu tố nào sẽ thúc đẩy bệnh phổi kẽ diễn tiến đến ung thư hoặc xơ hóa nhanh hơn?

ThS.BS Huỳnh Thị Thanh Phương trả lời: Một số yếu tố nguy cơ khiến bệnh phổi kẽ có thể dẫn đến ung thư.

- Hút thuốc lá là một trong những nguyên nhân dẫn đến bệnh phổi kẽ, nguy cơ cao nếu bệnh nhân đã mắc bệnh phổi kẽ nhưng vẫn duy trì việc hút thuốc lá.

- Bệnh nhân mắc bệnh phổi kẽ thường xuyên tiếp xúc với một số hóa chất, những yếu tố có hại từ môi trường.

Quá trình viêm và xơ xảy ra liên tục, đặc biệt quá trình xơ xảy ra trong thời gian dài, từ đó sự thay đổi của những tế bào trong phổi có thể dẫn đến ung thư.

Tiên lượng của bệnh nhân ung thư ra sao khi họ mắc bệnh phổi kẽ, thưa BS?

ThS.BS Huỳnh Thị Thanh Phương trả lời: Phổi kẽ và ung thư là 2 căn bệnh nguy hiểm. Bệnh nhân ung thư mắc thêm bệnh phổi kẽ sẽ làm giảm chất lượng cuộc sống một cách nhanh chóng.

Điều đáng lo ngại nhất là nguy cơ tử vong cũng tăng lên rất nhiều.

4. Việc điều trị cho bệnh nhân ung thư kèm bệnh phổi kẽ gặp nhiều khó khăn hơn

Những bệnh nhân bị ung thư phổi do bệnh phổi kẽ có gặp nhiều khó khăn hơn trong điều trị so với người chỉ mắc ung thư phổi không, thưa BS?

ThS.BS Huỳnh Thị Thanh Phương trả lời: Chắc chắn sẽ gặp nhiều khó khăn hơn! Bệnh phổi kẽ hoặc ung thư phổi riêng lẻ đã rất khó điều trị.

Một bệnh nhân ung thư phổi còn trong giai đoạn có thể phẫu thuật được sẽ được đánh giá về mặt hô hấp trước mổ. Tuy nhiên, bệnh phổi kẽ sẽ làm suy giảm chức năng phổi của bệnh nhân. Những phương pháp vô cảm trong quá trình gây mê có khả năng ảnh hưởng đến phổi.

Bệnh nhân sẽ có nguy cơ về mặt hô hấp sau phẫu thuật cao hơn so với người bị ung thư mà không có bệnh phổi kẽ.

5. Bệnh nhân phổi kẽ phải tiêm ngừa các bệnh lý hô hấp

Khi bệnh nhân phát hiện bệnh phổi kẽ, họ cần lưu ý những gì và điều trị ra sao để ngăn diễn tiến đến ung thư, xơ hóa, thưa BS?

ThS.BS Huỳnh Thị Thanh Phương trả lời: Không chỉ là mối lo bệnh phổi kẽ dẫn đến ung thư mà bệnh nhân phổi kẽ còn cần tuân thủ một số nguyên tắc điều trị.

Điều trị bệnh phổi kẽ gồm điều trị dùng thuốc và điều trị không dùng thuốc. Đối với điều trị không dùng thuốc, bệnh nhân phổi kẽ phải tiêm ngừa các bệnh lý về hô hấp, chẳng hạn cúm, phế cầu, ho gà… Ngoài ra, bệnh nhân cần tập các bài tập thở để giúp cải thiện chức năng hô hấp.

Bệnh nhân điều trị bằng thuốc sẽ được bác sĩ chăm sóc, theo dõi. Bệnh nhân cần tái khám định kỳ theo chỉ định của bác sĩ.

6. Nguyên nhân dẫn đến bệnh phổi kẽ thường là những phương pháp điều trị ung thư

Bệnh lý phổi kẽ có phải chỉ diễn tiến thành ung thư phổi? Liệu phổi kẽ có liên quan đến những bệnh ung thư khác hoặc ngược lại, bệnh nhân mắc các bệnh ung thư khác có thể dẫn đến phổi kẽ không, thưa BS?

ThS.BS Huỳnh Thị Thanh Phương trả lời: Nguyên nhân dẫn đến bệnh phổi kẽ thường là những phương pháp điều trị ung thư. Hóa trị, thuốc điều hòa miễn dịch, xạ trị đều có thể gây bệnh phổi kẽ.

Những bệnh nhân ung thư cần làm gì để ngăn chặn phổi kẽ, thưa BS?

ThS.BS Huỳnh Thị Thanh Phương trả lời: Khi bắt đầu một phương pháp điều trị, bác sĩ luôn có dữ liệu nền (chụp X-quang phổi, đo các chức năng phổi…). Trong quá trình điều trị, bệnh nhân luôn được theo dõi, đồng thời người bệnh cũng phải tự theo dõi những triệu chứng để phát hiện kịp thời, làm các cận lâm sàng nhằm đánh giá lại tình trạng phổi.

7. Theo dõi sát triệu chứng xuất hiện mới để có can thiệp phù hợp

BS có lời khuyên nào dành cho bạn đọc AloBacsi đang theo dõi bài viết này ạ?

ThS.BS Huỳnh Thị Thanh Phương trả lời: Bệnh nhân chẳng may mắc ung thư hoặc phổi kẽ cần phải tuân thủ điều trị và tái khám định kỳ để theo dõi, phát hiện kịp thời các triệu chứng xuất hiện mới. Nhờ đó mà bác sĩ sẽ có những can thiệp phù hợp.

Bệnh nhân cũng nên tự bảo vệ sức khỏe bằng cách tiêm ngừa đầy đủ, vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, tránh các yếu tố có hại làm tăng nặng tình trạng bệnh phổi kẽ như hút thuốc lá. Bên cạnh đó, người bệnh phải được bổ sung dinh dưỡng đầy đủ, tập các bài tập hít thở để cải thiện triệu chứng.