Người bệnh chạy thận nên ăn gì để hỗ trợ điều trị?

Vì sao dinh dưỡng quan trọng với người chạy thận?

Người suy thận thường gặp tình trạng rối loạn chuyển hóa, tích tụ độc tố, mất cân bằng điện giải và thiếu hụt dưỡng chất. Khi chạy thận, một phần vitamin, khoáng chất và protein cũng bị loại bỏ theo dịch lọc. Nếu chế độ ăn không hợp lý, bệnh nhân có nguy cơ suy dinh dưỡng, thiếu máu, yếu cơ, thậm chí gia tăng biến chứng tim mạch.

Do đó, dinh dưỡng cho người chạy thận cần được cá thể hóa, dựa trên tình trạng bệnh, cân nặng, kết quả xét nghiệm và chỉ định của bác sĩ.

Những thực phẩm nên ăn

- Đạm chất lượng cao: Người chạy thận cần bổ sung protein nhiều hơn so với người bình thường để bù lại lượng mất đi trong quá trình lọc máu. Nên ưu tiên đạm động vật dễ hấp thu như thịt nạc, cá, trứng, sữa ít béo. Lượng đạm thường được khuyến nghị từ 1,0 - 1,2g/kg cân nặng/ngày, tùy chỉ định bác sĩ.

- Tinh bột và năng lượng lành mạnh: Cơ thể cần đủ năng lượng để tránh tình trạng dị hóa (tiêu hao khối cơ). Bệnh nhân nên dùng cơm, bánh mì trắng, bún, miến… và hạn chế thực phẩm nhiều chất béo bão hòa như đồ chiên rán, mỡ động vật.

- Chất béo tốt: Dùng dầu thực vật (dầu oliu, dầu đậu nành, dầu mè) thay cho mỡ động vật để giảm nguy cơ tim mạch.

- Trái cây ít kali: Chuối, cam, bơ… chứa nhiều kali có thể gây loạn nhịp tim nguy hiểm. Do đó, nên chọn táo, lê, dưa hấu, nho… nhưng cũng cần ăn với lượng vừa phải.

- Rau củ ít kali, giàu chất xơ: Bắp cải, dưa chuột, súp lơ… giúp hỗ trợ tiêu hóa và kiểm soát cholesterol. Trước khi ăn, có thể chần rau qua nước sôi để giảm lượng kali.

- Nước uống: Lượng nước đưa vào cơ thể cần được kiểm soát chặt chẽ, bao gồm cả canh, sữa, trái cây. Thông thường, bệnh nhân chỉ nên uống bằng tổng lượng nước tiểu + 500ml/ngày.

Thực phẩm cần hạn chế

- Muối và gia vị mặn: Ăn mặn làm tăng huyết áp, gây phù, khiến tim và thận làm việc quá tải. Người chạy thận nên ăn nhạt tuyệt đối, thay muối bằng gia vị tự nhiên như hành, tỏi, gừng.

- Thực phẩm nhiều kali: Khoai tây, chuối, cà chua, nước dừa… có thể gây tăng kali máu.

- Thực phẩm giàu phospho: Các loại hạt, sữa đặc, nội tạng, nước ngọt có ga… làm tăng nguy cơ loãng xương, ngứa, vôi hóa mạch máu.

- Đạm kém chất lượng: Không nên lạm dụng đậu phụ, mì ăn liền, xúc xích, vì chứa nhiều phụ gia và phospho.

Một số lưu ý trong ăn uống

- Chia nhỏ bữa ăn trong ngày, tránh để đói quá hoặc ăn quá no.

- Hạn chế đồ ăn chế biến sẵn, thức ăn nhanh vì chứa nhiều muối, chất bảo quản.

- Kiểm soát đường huyết nếu có đái tháo đường kèm theo.

- Tham khảo ý kiến bác sĩ dinh dưỡng trước khi bổ sung thực phẩm chức năng hoặc vitamin.

Lời khuyên cho người bệnh và gia đình

Chế độ ăn uống của bệnh nhân chạy thận cần được cá thể hóa, dựa trên kết quả xét nghiệm máu định kỳ và tư vấn của bác sĩ dinh dưỡng. Gia đình nên cùng bệnh nhân ghi chép khẩu phần ăn, lượng nước uống hằng ngày và theo dõi cân nặng để điều chỉnh kịp thời.

Dinh dưỡng hợp lý không thay thế được chạy thận, nhưng là “trợ thủ” đắc lực giúp quá trình điều trị đạt hiệu quả, bệnh nhân sống khỏe và giảm nguy cơ biến chứng nguy hiểm.