Máy hút ẩm cho gia đình: Cách chọn đúng theo khuyến nghị của bác sĩ

1. Các tiêu chí lựa chọn máy hút ẩm phù hợp với nhu cầu gia đình

Máy hút ẩm là một trong những giải pháp thường được đề cập đến khi bước vào mùa mưa. Nhờ BS chia sẻ thêm, những ưu điểm - lợi ích máy hút ẩm mang lại cho cuộc sống và sức khỏe ạ?

- Từ góc độ y học, khi lựa chọn máy hút ẩm, chúng ta cần quan tâm đến những tiêu chí nào và lưu ý gì khi sử dụng để giúp ngăn chặn sự phát triển của nấm mốc và vi khuẩn gây hại, thưa BS?

ThS.BS.CK2 Trần Ngọc Lưu Phương - Giảng viên Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch - Trưởng khoa Bệnh viện Nguyễn Tri Phương (TPHCM) trả lời: Đầu tiên, máy hút ẩm phải được dùng trong không gian nhỏ, kín. Không khí được hút vào trong máy, ngưng tụ hơi nước và thổi ra không khí khô, cứ như vậy như một dòng đối lưu.

Thế nhưng thiết bị này chỉ giải quyết được phần nào vấn đề ẩm ướt trong không gian sống. Với máy lạnh, khi điều chỉnh ở mức nhiệt độ nào, thiết bị sẽ hoạt động, đối lưu không khí để làm lạnh nhằm đạt nhiệt độ yêu cầu.

Tương tự như thế, đối với máy hút ẩm, khi cài đặt độ ẩm yêu cầu, máy sẽ hoạt động để dòng không khí đi qua có sự ngưng tụ vừa phải, nhằm giữ lại dòng không khí thổi ra với độ ẩm mong muốn của bạn. Trong điều kiện thông thường, nên cài đặt ở khoảng 60%. Nếu trong nhà có người già và trẻ nhỏ, có thể điều chỉnh từ 50 - 55%.

Mặc dù theo lý thuyết, độ ẩm lý tưởng dao động 40 - 60%. Nhưng với người Việt, đặc biệt những gia đình có người lớn tuổi và trẻ em, nên cài đặt khoảng 50 - 55%. Đối với người trưởng thành, người trẻ khỏe mạnh, mức khuyến nghị là 55 - 60%. Miễn độ ẩm không vượt quá 60% là cơ thể luôn sảng khoái, dễ chịu.

Tuy nhiên, đây chỉ mới giải quyết phần độ ẩm - nghĩa là giảm nguy cơ ẩm ướt, hạn chế vi nấm phát triển mạnh. Vấn đề còn lại là không khí chưa chắc sạch hoàn toàn. Một chiếc máy hút ẩm tốt phải có cách xử lý vi trùng, vi nấm gây hại trong không khí được hút vào máy. Đây cũng là một tiêu chí đáng lưu ý.

Theo tôi, người tiêu dùng nên chọn thương hiệu đã có uy tín lâu năm trên thị trường. Đồng thời, sản phẩm phải có xuất xứ rõ ràng, được kiểm định về mặt kỹ thuật là đảm bảo an toàn cho người dùng. Nhất là với những sản phẩm được quảng cáo có tính năng diệt khuẩn, cần phải có kiểm định y tế rõ ràng từ các tổ chức quốc tế hoặc Việt Nam.

Chứng nhận an toàn cho môi trường cũng rất quan trọng. Nếu thiết bị lọc không khí lại thải ra môi trường những yếu tố không tốt là hoàn toàn không chấp nhận được vì bản thân sống khỏe nhưng không xanh với môi trường.

2. Hút ẩm trong nhà, đừng quên tủ áo, tủ giày

Em ở  Sài Gòn, mỗi khi vào mùa mưa là viêm mũi dị ứng lại tái phát, hắt xì, chảy nước mũi liên tục rất khó chịu ạ. Nhờ BS hướng dẫn thêm giúp em có cách nào để hạn chế tái phát viêm mũi dị ứng khi vào mùa ạ?

- Và em đang phân vân quá, không biết có nên mua máy hút ẩm không? Với tình trạng sức khỏe, bệnh lý mắc phải như vậy thì em cần lưu ý gì khi mua máy hút ẩm ạ?

ThS.BS.CK2 Trần Ngọc Lưu Phương trả lời: Viêm mũi dị ứng được chia thành 2 loại: viêm mũi dị ứng quanh năm và viêm mũi dị ứng theo mùa. Nghe mô tả của bạn, tôi nghĩ bạn có thể bị viêm mũi dị ứng theo mùa. Bạn cũng có thể thấy các triệu chứng bùng lên vào mùa mưa, nguyên nhân do độ ẩm tăng cao.

Phần lớn bệnh nhân viêm mũi dị ứng cũng không thể nuôi thú cưng trong nhà, cũng như thường dị ứng với phấn hoa, mạt nhà. Do vậy, nếu trong nhà bạn có thú cưng, đây cũng có thể là yếu tố khởi phát các triệu chứng. Nếu không có thú cưng, mới xét đến trường hợp viêm mũi dị ứng theo mùa, do thời tiết.

Nếu có nuôi chó, mèo trong nhà, bạn nên nhờ người khác nuôi giúp. Thứ hai, có thể khắc phục viêm mũi dị ứng theo mùa bằng cách rửa mũi thường xuyên với dung dịch nước muối sinh lý. Nên đeo khẩu trang khi ra đường để ngăn cản bụi mịn, các dị nguyên xâm nhập vào đường hô hấp.

Vào đầu mùa mưa, thời tiết thay đổi và độ ẩm tăng cao, cần giữ độ ẩm lý tưởng trong môi trường sống. Ngày xưa, nếu trót sinh ra ở đất nước nhiệt đới nóng ẩm, chúng ta phải cam chịu chứ không thay đổi được. Nhưng với sự phất triển của khoa học công nghệ hiện nay, có thể sử dụng máy hút ẩm để hỗ trợ. Với trường hợp viêm mũi dị ứng của bạn, độ ẩm được khuyến nghị khoảng 55- 60%.

Ngoài ra, cần chú ý vệ sinh chăn ga gối nệm, quần áo, thảm, rèm cửa... Tình trạng viêm mũi dị ứng cũng bị ảnh hưởng bởi mạt nhà. Có thể đổi sang chất liệu cotton thay cho vải tự nhiên để hạn chế sự phát triển của mạt nhà.

Điều trị viêm mũi dị ứng cần sự kiên trì. Cần đi khám với bác sĩ chuyên khoa để có cách cắt cơn, giải mẫn cảm. Trong khi đó, các vấn đề khí hậu, độ ẩm đã có giải pháp. Người dùng nên chọn máy hút ẩm theo các tiêu chí tôi đã chia sẻ ở trên: ngoài hút ẩm nên có thêm tính năng diệt khuẩn, diệt một số mầm bệnh phổ biến với người bị viêm mũi dị ứng như virus, vi nấm.

Ngoài kiểm định các thông số kỹ thuật, vật lý, nếu có các thông tin liên quan đến y tế như tính năng Nano, UV diệt khuẩn... đều phải được đăng ký và kiểm định bởi các cơ quan chức năng liên quan trên thế giới và Việt Nam để đảm bảo an toàn cho người dùng. Đó cũng là lý do mà người tiêu dùng nên chọn các thương hiệu lâu đời, có uy tín lớn thay vì những cái tên quá lạ lẫm.

Ngoài quan tâm đến chất lượng không khí, còn phải chú ý làm khô chân trước khi bước vào nhà, tránh dùng quạt máy sai cách. Làm khô giày cũng là một vấn đề quan trọng, nhất là với các bạn trẻ thường mang giày thể thao. Tủ giày, tủ quần áo cũng là một nơi rất ẩm ướt mà đôi khi chúng ta bỏ quên.

Để không gian sống sạch hơn, chân chúng ta cũng phải sạch và khô khi bước vào nhà. Nhất là sau khi đi mưa về, giày dép phải được hong khô. Nhiều người mang giày đi phơi nắng, có người dùng máy sấy tóc. Nếu có điều kiện, bạn có thể mua máy sấy riêng cho giày dép, quần áo để đảm bảo mọi thứ trong nhà luôn khô ráo.

Với ẩm trong tủ quần áo, tủ giày, một số máy hút ẩm hiện nay đã có đầu hút riêng biệt để giải quyết vấn đề này. Tôi cũng muốn nhắc nhở các bạn trẻ đừng quên việc này khi vệ sinh nhà cửa.

3. Giải pháp nâng cao sức khỏe khi vào mùa mưa

BS ơi, mùa mưa đến khi về nhà em cảm giác phòng khá rít, giống như đụng đâu cũng là nước vậy. Có phải là do độ ẩm trong nhà em quá cao không ạ? Mà hễ cứ mưa 2-3 trận là kiểu gì em cũng ốm, sụt sịt mất mấy hôm, em phải làm gì để nâng cao sức khỏe khi vào mùa mưa ạ?

ThS.BS.CK2 Trần Ngọc Lưu Phương trả lời: Đặc điểm khi ở trong môi trường có độ ẩm cao là cảm giác da nhớp nháp. Với mô tả của bạn, tôi nghĩ bạn sống trong chung cư thông thường và hay bật điều hòa.

Với mô tả trong phòng kín xuất hiện hơi nước trên sàn nhà, trên mặt bàn..., có lẽ bạn đang sống ở miền Bắc. Đặc biệt ở vùng Đông Bắc nước ta, những ngày mùa mưa hoặc mùa nồm, độ ẩm cực kỳ cao, có thể lên đến trên 90%. Do vậy, sàn nhà, cửa kính, đồ dùng trong nhà đề phủ hơi nước.

Thêm vào đó, việc bạn dễ ốm, bị sụt sịt cho thấy cần giải quyết ngay vấn đề độ ẩm cao. Một yếu tố quan trọng là mở cửa sổ cho thông thoáng nhà cửa, có không khí đối lưu, chứ không chỉ chăm chăm vào hút ẩm. Hút ẩm là một giải pháp, không phải là tất cả.

Một biện pháp khác dành cho những người thích chăm chút nhà cửa đó là trồng các loại cây kiểng nhỏ như thường xuân, bạc hà... để hút bớt ẩm trong nhà. Tuy nhiên, không nên để cây xanh trong phòng ngủ vào ban đêm vì cây xanh sẽ lấy mất oxy, không tốt cho sức khỏe.

Sử dụng máy hút ẩm khi về đến nhà là một cách ứng dụng khoa học hiện đại để nâng cao chất lượng cuộc sống.

Riêng với bạn đọc này, khi có cơ địa dễ dị ứng, thường xuyên sụt sịt phải ngủ sớm (không thức quá 11h đêm), tập thể dục đều đặn, uống nhiều nước, bổ sung trái cây họ cam chanh và đi chủng ngừa đúng lịch hai loại vắc xin phòng cúm và phế cầu. Đặc biệt, bạn cần quản lý căng thẳng thật tốt. Lo âu kéo dài cũng khiến hệ miễn dịch suy giảm.

Bên cạnh đó, sử dụng tinh dầu nguyên chất cũng có tác dụng giảm dị ứng, giảm nhiễm trùng đường hô hấp. Dùng dầu gió xông nhẹ trong phòng ngủ cũng có tác dụng khá tốt. Lưu ý là nhớ duy trì độ ẩm khoảng 55 - 60% là tối ưu. Nếu trong nhà có người lớn và trẻ nhỏ, hãy giữ ở mức 50 - 55% là đạt yêu cầu.

4. Mở cửa sổ là cần thiết, dù trong mùa mưa

Em ở chung cư, căn 2 phòng ngủ, vợ em mới sinh em bé. Mấy nay TPHCM bắt đầu rục rịch mưa rồi ạ, nên nhà cứ có cảm giác ẩm thấp lắm.  Em có thể làm gì để mấy mầm bệnh tránh xa con em ra ạ? Bé nhà em còn nhỏ thì chỉ ở nhà thôi nhưng em vẫn lo lắng lắm.

- Nhà em có mua máy hút ẩm của LG, do các thiết bị của gia đình hiện đang dùng của hãng này. BS cho em hỏi, khi nhà đóng kín thường xuyên thì có nên bật máy hút ẩm cả ngày?

ThS.BS.CK2 Trần Ngọc Lưu Phương trả lời: LG là một thương hiệu lớn, có thể tin tưởng. Nếu các tính năng của máy phù hợp với nhu cầu của bạn, bạn có thể sử dụng.

Tuy nhiên, những vấn đề quan trọng hơn mà bạn cần quan tâm là bé đã được chủng ngừa đầy đủ chưa. Ngoài ra, nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn có thể giúp bé tăng cường đề kháng trước các tác nhân gây bệnh - điều mà các loại sữa công thức không thể so sánh được.

Thứ ba, việc vệ sinh của ba mẹ cũng rất quan trọng. Khi đi làm về cần thay quần áo sạch, hong khô giày dép ướt. Nếu bạn làm công việc ngoài trời nhiều, cần phải rửa mũi sạch rồi mới ôm hôn con, để tránh lây bệnh cho bé.

Máy hút ẩm phù hợp với điều kiện nhà ở chung cư của bạn. Thế nhưng không nên bật máy cả ngày mà cần có sự trao đổi, đối lưu không khí bên ngoài và trong nhà. Nếu không ở gần nhà máy, xí nghiệp, bạn có thể mở cửa sổ một số khung giờ nhất định.

Các mầm bệnh có thể theo bạn từ bên ngoài về nhà. Nếu đóng cửa suốt, các mầm bệnh chỉ quanh quẩn trong nhà, thậm chí nồng độ có thể tăng lên. Việc mở cửa sổ sẽ giúp đối lưu không khí.

Tôi không khuyến cáo bật máy hút ẩm 24/24 mà phải mở cửa sổ khoảng 8 tiếng/lần, mỗi lần 2 - 3 giờ để không khí được lưu thông, trao đổi.

Khi bé có bất kỳ biểu hiện bất thường nào, hãy đến gặp bác sĩ, không nên tự ý xử lý tại nhà.

5. Vệ sinh máy hút ẩm thế nào là đúng?

BS ơi, dùng thực phẩm thì em có hay nghe đến hạn sử dụng. Vậy còn với các thiết bị điện tử, thí dụ như máy hút ẩm thì “hạn sử dụng” là bao nhiêu ạ? Với máy hút ẩm, có cần thay màng lọc khí như máy lọc nước/máy lọc không khí và nếu có thì bao lâu nên thực hiện một lần ạ? Em cảm ơn BS ạ!

ThS.BS.CK2 Trần Ngọc Lưu Phương trả lời: Với câu hỏi này, bạn nên nhờ các kỹ sư hoặc tư vấn viên của hãng sản xuất tư vấn lúc mua máy. Nhưng từ góc độ khoa học và y tế, máy hút ẩm không có chức năng lọc không khí chuyên sâu, mà chỉ có sự ngưng tụ hơi nước để thổi ra không khí khô.

Máy lọc không khí sẽ có bộ lọc cơ bản, giống như lưới lọc của máy lạnh, được khuyến cáo vệ sinh mỗi tháng/lần.

Về phần nước ngưng tụ, mỗi ngày đều phải đổ bỏ đi. Nước trong máy tích tụ lại sẽ là một nguồn gây ẩm không khí trong nhà, tích tụ chất bẩn, làm hư máy,...

Về các thông tin chuyên sâu hơn, bạn nên hỏi kỹ nhân viên tư vấn để biết cụ thể. Một số khuyến nghị chung là không để nước ứ đọng trong máy; luôn giữ sạch màng lọc sơ cấp trong máy. Nếu tôi sử dụng máy lọc không khí, tôi sẽ rửa màng lọc này mỗi ngày.

Trân trọng cảm ơn ThS.BS.CK2 Trần Ngọc Lưu Phương và LG Việt Nam đồng hành cùng AloBacsi trong chương trình này.

>>> Phần 1: Tại sao bạn dễ ốm khi trời bắt đầu mưa - Cảnh báo sức khỏe và các vấn đề nấm mốc, ẩm ướt, hệ miễn dịch suy yếu