Lác đồng tiền: Khi nào dùng thuốc bôi, khi nào cần thuốc uống?

Lác đồng tiền (còn gọi là hắc lào) là bệnh ngoài da khá phổ biến ở cả trẻ em và người lớn, thường xuất hiện ở vùng thân mình, mặt, tay hoặc chân. Biểu hiện đặc trưng là mảng da hình tròn hoặc bầu dục, viền rõ, có vảy mỏng và ngứa nhiều. Tuy không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng bệnh gây khó chịu và dễ lây lan nếu không điều trị đúng cách.

Khi nào chỉ cần thuốc bôi?

Theo các bác sĩ da liễu, hầu hết trường hợp lác đồng tiền mức độ nhẹ có thể kiểm soát tốt bằng thuốc kháng nấm dạng bôi. Thuốc thường ở dạng kem, gel, dung dịch hoặc thuốc mỡ, với các hoạt chất phổ biến như clotrimazole, ketoconazole, terbinafine, miconazole...

Người bệnh nên dùng thuốc bôi khi:

- Tổn thương da nhỏ, giới hạn ở một vài vùng, chưa lan rộng.

- Vùng bị nấm không nằm ở vị trí đặc biệt (như da đầu, móng).

- Người bệnh không có bệnh nền suy giảm miễn dịch, không kèm bội nhiễm vi khuẩn.

Thuốc cần được thoa đều lên vùng tổn thương và mở rộng khoảng 2cm quanh tổn thương, ngày 2 lần. Thời gian điều trị thường kéo dài 2-4 tuần, ngay cả khi tổn thương đã mờ cũng nên tiếp tục bôi thêm ít nhất 1 tuần để giảm nguy cơ tái phát.

Khi nào cần thuốc uống?

Thuốc kháng nấm đường uống được chỉ định trong những trường hợp sau:

- Tổn thương lan rộng: nhiều mảng nấm, chiếm diện tích lớn, khó kiểm soát bằng thuốc bôi đơn thuần.

- Lác đồng tiền tái phát nhiều lần, không đáp ứng với thuốc bôi.

- Nấm ở vị trí đặc biệt: da đầu, móng tay, móng chân - những nơi thuốc bôi khó thấm.

- Người bệnh suy giảm miễn dịch (tiểu đường, dùng corticoid kéo dài, HIV/AIDS) khiến nguy cơ nấm lan nhanh.

Các thuốc thường dùng là terbinafine, itraconazole, fluconazole... Việc dùng thuốc uống cần tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định của bác sĩ, vì có thể gây tác dụng phụ trên gan, thận và tương tác với nhiều loại thuốc khác. Trước khi dùng, người bệnh có thể được chỉ định xét nghiệm kiểm tra chức năng gan.

Lưu ý trong quá trình điều trị

- Không tự ý mua thuốc uống khi chưa có chỉ định, vì nguy cơ lạm dụng hoặc dùng sai thuốc.

- Giữ vệ sinh da sạch sẽ, tránh gãi mạnh làm trầy xước, dễ bội nhiễm vi khuẩn.

- Giặt quần áo, khăn, ga giường bằng nước nóng, phơi nắng để diệt nấm.

- Tránh dùng chung vật dụng cá nhân với người khác.

- Nếu sau 2 tuần điều trị tại nhà bằng thuốc bôi mà không cải thiện, nên đến bác sĩ da liễu để được thăm khám và cân nhắc thuốc uống.

Kết luận

Điều trị lác đồng tiền cần dựa vào mức độ và vị trí tổn thương. Thuốc bôi phù hợp với trường hợp nhẹ, khu trú, trong khi thuốc uống được chỉ định khi bệnh lan rộng, tái phát hoặc ở vị trí đặc biệt. Người bệnh nên tuân thủ hướng dẫn y khoa, không tự ý dùng thuốc để tránh biến chứng và tái phát.