Cá khô với cách ăn thông thường nhất là chiên rồi ăn với dưa leo, cơm. Ăn kiểu này vừa đơn điệu, vừa thừa muối, thiếu chất. Để phong phú các món khô chỉ cần tăng cường rau xanh, trái cây, ví dụ như cá cơm xào khoai tây (chiên vàng khoai tây, vớt ra để ráo dầu, phi tỏi xào sa tế, nước cốt chanh, nêm nếm sao cho các vị chua cay mặn ngọt hòa quyện vào nhau. Sau đó cho khoai tây, hành tây và cá cơm khô vào xào lửa nhỏ).
Khô cá ba sa thường được tẩm gia vị nên chỉ cần nướng hoặc chiên chín, đi kèm là một đĩa các loại dưa cải, dưa rau muống hoặc trộn rau muống chẻ, rau thơm, giá với tương ớt, chanh và chút nước mắm là có ngay món phụ rất giàu sinh tố C, A… và khoáng chất.
Tôm khô nấu canh vừa ngọt nước vừa tiện lợi
Món cơm chiên cá mặn (cá mặn hay còn gọi là cá muối sư hoặc cá sủ có mùi như mắm, đem hấp gỡ lấy thịt, bỏ xương, trộn cơm) là món ngon ở nhà hàng. Rau ăn kèm là các loại cọng cải ngọt xắt hạt lựu, bắp cải xắt sợi. Cơm chiên cá mặn này nên trộn thêm thịt gà cắt hạt lựu để tăng thêm dinh dưỡng; còn nếu hấp thịt bằm hoặc thịt ba rọi cho thêm chút gừng, không những ngon mà còn lấy bớt muối trong cá.
Khô cá đuối là món ăn hơi lạ, vì có mùi ngai ngái rất đặc trưng. Cá đuối ngâm mềm, cắt nhỏ, rim tiêu đường, nước mắm, ăn chung với canh rau tập tàng.
Trong những ngày bận rộn, có thể làm sẵn khô cá lóc chua ngọt (khô chiên vàng, để lửa riu riu xào với tỏi, ớt, giấm, đường, nước mắm). Khô cá lóc ăn vừa ngon, vừa lạ miệng.
Trong họ hàng nhà khô, được yêu thích nhất là khô mực với món nướng thơm nức mũi cán mỏng ăn với tương ớt. Bên cạnh đó, khô mực được dùng làm nguyên liệu để chế biến nhiều món như: gỏi mực khô trộn với bưởi, rau tiến vua, rau muống, đu đủ xanh bào nhuyễn (thay vì dùng khô bò thì dùng khô mực để trộn…).
Mực khô xào củ đậu, cà rốt, đậu que là món có nhiều màu sắc và dinh dưỡng. Người dân Sài Gòn còn có món cháo mực, các quán thường nấu cháo với mực khô, da heo, huyết heo, giá, gừng, hành lá, tiêu, ớt ăn với giò cháo quảy chiên giòn.
Trong họ nhà khô, tôm khô được các bà nội trợ ưu ái dùng làm nguyên liệu để nấu canh bầu, bí, rau mồng tơi, tạo ra vị ngọt đặc biệt thanh mát. Tôm khô còn được dùng làm các món như: gỏi khổ qua tôm khô, bí đỏ xào tôm khô (bí đỏ chọn loại già, khi xào chín sẽ dẻo và thơm, tôm khô chọn con vừa ăn), đậu bắp xào tôm khô (món này xào khô, không nên thêm nước vì sẽ tanh).
Để làm món mặn, người ta còn rim tôm, làm món trứng chiên tôm (lấy tôm khô giã nhuyễn làm nhân thay thịt). Tôm khô còn “góp mặt” trong bò bía, là món phong phú thành phần rau củ (củ đậu, cà rốt, rau xà lách, rau thơm, đậu phộng…). Đây là món giàu sinh tố, khoáng chất và ít năng lượng nên rất lý tưởng cho người muốn giảm cân.
Cuối cùng là khô ruốc. Con ruốc nhỏ giá rất “mềm” nhưng lại chứa cả một “kho” canxi nếu xào sả (lượng sả và ruốc tương đương nhau) hoặc rim nhỏ lửa với đường và chút nước mắm là món ăn kèm với các loại rau củ sống như: dưa leo, cà chua, thơm, củ đậu, đậu rồng.
Theo BS Đào Thị Yến Thủy - Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM, khi làm các món khô, cần ngâm nước để khô ra bớt muối, trong chế biến, cần chú ý bớt gia vị khi nêm vì khô đã mặn sẵn. Nếu là người cao huyết áp hoặc có bệnh về tim mạch, cần hạn chế ăn các loại khô.
Theo Cát Tường - Phụ nữ TP.HCM